Serwis Internetowy Portal Orzeczeń używa plików cookies. Jeżeli nie wyrażają Państwo zgody, by pliki cookies były zapisywane na dysku należy zmienić ustawienia przeglądarki internetowej. Korzystając dalej z serwisu wyrażają Państwo zgodę na używanie cookies , zgodnie z aktualnymi ustawieniami przeglądarki.

I C 10/15 - wyrok z uzasadnieniem Sąd Okręgowy w Lublinie z 2015-12-02

Sygn. akt I C 10/15

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 2 grudnia 2015 roku

Sąd Okręgowy w Lublinie I Wydział Cywilny w składzie:

Przewodniczący: Sędzia Sądu Okręgowego Piotr Jakubiec

Protokolant: sekr. sądowy Małgorzata Siuda

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 19 listopada 2015 roku w L.

sprawy z powództwa H. (...)o Funduszu (...) w K.

przeciwko M. K.

o zapłatę

I.  zasądza od M. K. na rzecz H. (...)o Funduszu (...) w K. kwotę 57.751,46 (pięćdziesiąt siedem tysięcy siedemset pięćdziesiąt jeden 46/100) złotych z odsetkami umownymi w wysokości czterokrotności stopy kredytu lombardowego NBP liczonymi od dnia 19 września 2014;

II.  należność zasądzoną w punkcie I rozkłada na 20 (dwadzieścia) rat miesięcznych, w tym pierwsza rata w kwocie 3.601,46 (trzy tysiące sześćset jeden 46/100) złotych, a kolejne w kwocie po 2.850 (dwa tysiące osiemset pięćdziesiąt) złotych, płatne do dnia 10. każdego miesiąca, poczynając od miesiąca następnego po tym, w którym wyrok się uprawomocnił – z odsetkami umownymi w wysokości czterokrotności stopy kredytu lombardowego NBP liczonymi od każdego uchybionego terminu płatności poszczególnych rat;

III.  zasądza od M. K. na rzecz H. (...)o Funduszu (...) w K. kwotę 28.881,56 (dwadzieścia osiem tysięcy osiemset osiemdziesiąt jeden 56/100) złotych;

IV.  należność zasądzoną w punkcie III rozkłada na 20 (dwadzieścia) rat miesięcznych, w tym pierwsza rata w kwocie 2.281,56 (dwa tysiące dwieście osiemdziesiąt jeden 56/100) złotych, a kolejne w kwocie po 1.400 (tysiąc czterysta) złotych, płatne do dnia 10. każdego miesiąca, poczynając od miesiąca następnego po tym, w którym wyrok się uprawomocnił;

V.  zasądza od M. K. na rzecz H. (...)o Funduszu (...) w K. kwotę 7.979,75 (siedem tysięcy dziewięćset siedemdziesiąt dziewięć 75/100) złotych tytułem zwrotu kosztów procesu, w tym 3.600 (trzy tysiące sześćset) złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

UZASADNIENIE

W pozwie z 22 września 2015 roku (k. 3-5) H. (...)y Fundusz (...) z siedzibą w K. (dalej (...)) wniósł o zasądzenie od M. K. kwoty 86.633,02 złote z odsetkami umownymi w wysokości czterokrotności stopy lombardowej NBP liczonymi od kwoty 57.751,46 złotych od 19 września 2014 roku do dnia zapłaty. Powód wniósł także o zasądzenie zwrotu kosztów sądowych oraz kosztów prowizji od przelewu.

W uzasadnieniu tego żądania wskazano, że 30 stycznia 2010 roku pozwana zawarła z (...) Bankiem S.A. we W. umowę kredytu. Ponieważ nie uregulowała w terminie zaległości, pierwotny wierzyciel wypowiedział umowę oraz wezwał dłużniczkę do zapłaty. Wierzytelność stała się wymagalna w dniu 12 czerwca 2012 roku. Działania windykacyjne doprowadziły jedynie do częściowej spłaty zaległości. Następnie w dniu 6 czerwca 2014 roku Bank zbył niezaspokojoną część wierzytelności na rzecz powoda. Ten zawiadomił pozwaną o cesji i wezwał ją do spłaty zadłużenia pismem z 25 sierpnia 2014 roku, jednak bez skutku. Na dochodzoną pozwem kwotę składają się:

1) kapitał w kwocie 57.751,46 złotych;

2) odsetki umowne w kwocie 3.615,61 złotych;

3) odsetki karne w kwocie 25.236,34 złotych;

4) nabyte koszty windykacji w kwocie 29,61 złotych;

5) odsetki umowne od kwoty kapitału w wysokości czterokrotności stopy lombardowej NBP liczone od 19 września 2014 roku do dnia zapłaty.

W dniu 29 września 2014 roku Sąd Rejonowy Lublin-Zachód w Lublinie wydał przeciw M. K. nakaz zapłaty w elektronicznym postępowaniu upominawczym (k. 6).

W sprzeciwie od nakazu (k. 7-12) pozwana wniosła o jego uchylenie i oddalenie powództwa w całości, ewentualnie zaś o rozłożenie zasądzonej należności na raty, a także o zasądzenie kosztów procesu.

W uzasadnieniu tego stanowiska podniosła, że powód nie udowodnił istnienia, wymagalności i wysokości jej zobowiązania. Powód nie wskazał, kiedy doszło do wypowiedzenia umowy kredytu ani na jakiej podstawie wyliczył swoje roszczenia w zakresie odsetek oraz kosztów windykacji. Wskazała także, że przy przeniesieniu wierzytelności kwoty zostały niewłaściwie zaewidencjonowane, a przez to zawyżone. Z ostrożności procesowej powódka wniosła także o rozłożenie zasądzonej od niej kwoty na raty z uwagi na swoją trudną sytuację materialną – od 6 grudnia 2011 roku posiada ona status bezrobotnej bez prawa do zasiłku, spłaca wysokie zadłużenie, a rodzina, w tym troje dzieci, pozostaje na utrzymaniu męża, który zarabia najniższą pensję krajową.

W piśmie z 23 lipca 2015 roku (k. 61) powód rozszerzył żądanie pozwu, wnosząc o zasądzenie także kosztów zastępstwa procesowego.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 30 stycznia 2010 roku M. K. zawarła z (...) Bankiem S.A. we W. umowę pożyczki nr (...) na łączną kwotę 82.262,73 złote, z czego do jej dyspozycji Bank pozostawił 65.319,40 złotych (§ 1 pkt 1 i 4 umowy). Zgodnie z § 1 pkt 6 umowy oprocentowanie pożyczki wynosiło 9,75% w stosunku rocznym i było stałe, przy czym nie mogło przekracza stopy odsetek maksymalnych. Splata pożyczki miała nastąpić w 60 ratach w kwotach i terminach określonych w załączonym do umowy harmonogramie spłat (§ 2 pkt 1). Oprocentowanie od zadłużenia przeterminowanego wynosiło czterokrotność obowiązującej stopy kredytu lombardowego NBP (§ 2 pkt 9 umowy). W przypadku zwłoki z zapłatą co najmniej dwóch pełnych rat za co najmniej dwa okresy płatności Bank miał prawo wezwać pożyczkobiorcę do zapłaty zaległości w terminie 7 dni od otrzymania wezwania pod rygorem wypowiedzenia umowy z zachowaniem 30-dniowego okresu wypowiedzenia (§ 2 pkt 11). Zgodnie z § 2 pkt 6 wpłaty miały być zaliczane w pierwszej kolejności na opłaty i prowizje z tytułu prowadzenia konta, następnie koszty windykacji, odsetki karne, odsetki umowne od przeterminowanego kapitału i kapitał (dowód: umowa pożyczki nr (...) – k. 32-37).

Wobec braku terminowej spłaty rat pożyczki Bank wypowiedział umowę, w skutek czego wierzytelność stała się wymagalna w dniu 12 czerwca 2012 roku (bezsporne).

Działania windykacyjne doprowadziły jedynie do częściowej spłaty zaległości, przy czym każda wizyta terenowa windykatora, do którego rąk dokonywane były wpłaty, powodowała obciążenie rachunku wierzytelności kwotą po 110 złotych (dowód: dowody wpłat gotówkowych – k. 70-82; tabela opłat i prowizji – k. 100; zestawienia należności i spłat kredytu – k. 86-94, 95-99 i 103).

Postanowieniem z 28 lutego 2013 roku (I Co 561/13) Sąd Rejonowy Lublin-Wschód w Lublinie nadał tytułowi egzekucyjnemu wystawionemu przez Bank przeciw M. K. klauzulę wykonalności (dowód: postanowienie SR Lublin-Wschód w L. w sprawie I Co 561/13 – k. 101).

W dniu 6 czerwca 2014 roku Bank zbył na rzecz H. niezaspokojoną część wierzytelności w łącznej kwocie 84.174,89 złotych, w tym kapitał w kwocie 57.751,46 złotych, a także roszczenia z tytułu odsetek i kosztów windykacji. Działając w imieniu Funduszu, Bank zawiadomił M. K. o cesji i wezwał ją do spłaty zadłużenia pismem z 22 sierpnia 2014 roku (dowód: umowa cesji z załącznikiem – k. 38-42; wezwanie do zapłaty – k. 43; zawiadomienie o przelewie – k. 44).

Wysokość odsetek umownych na dzień 15 września 2014 roku wynosiła 3.615,61 złotych i pozostała niezmienna, zaś wysokość naliczonych odsetek karnych na dzień 31 maja 2014 roku wynosiła 22.451,62 złote. Kwota tych odsetek, które naliczane były w dalszym ciągu, wyniosła w dniu 18 września 2014 roku 25.236,34 złotych (dowód: zestawienia należności i spłat kredytu – k. 86-94, 95-99 i 103).

Bank przelał na Fundusz także wierzytelność z tytułu kosztów windykacji należności w łącznej kwocie 204,31 złotych, na którą składają się koszty postępowania klauzulowego – 127 złotych oraz koszty postępowania egzekucyjnego – 77,31 złotych. W skutek zaliczenia zgodnie z § 2 pkt 6 umowy na poczet kosztów windykacji kwot wyegzekwowanych przez komornika sądowego (60,68 złotych i 114,02 złotych), niezaspokojone koszty windykacji wyniosły 29,61 złotych (dowód: postanowienie SR Lublin-Wschód w L. w sprawie I Co 561/13 – k. 101; postanowienie komornika sądowego – k. 102v).

M. K. pozostaje bezrobotna od grudnia 2011 roku i nie przysługuje jej prawo do zasiłku. Głównym źródłem utrzymania rodziny, w tym trójki dzieci w wieku 7, 13 i 15 lat, jest wynagrodzenie jej męża w wysokości około 2.000 złotych miesięcznie. Ponadto M. K. otrzymuje zasiłek na dzieci w wysokości 390 złotych oraz osiąga dochód w wysokości 150 złotych miesięcznie wynikający z umowy z rodzicami dziecka, które odprowadza i przyprowadza ze szkoły. Miesięczne opłaty ponoszone przez rodzinę wynoszą około 800 złotych (w tym czynsz – 300 złotych i rata kredytu – 400 złotych) (dowód: przesłuchanie pozwanej w trybie art. 299 kpc – k. 107v; decyzja o wykreśleniu z ewidencji działalności gospodarczej – k. 14; zaświadczenie z PUP w Ł. – k. 15; potwierdzenie przelewu – k. 16; zaświadczenie o wysokości opłat – k. 17; umowa o pracę – k. 19).

Sąd powyższy stan faktyczny ustalił na podstawie powołanych dowodów oraz bezspornych twierdzeń powoda. Autentyczność dowodów w postaci dokumentów ani prawdziwość zawartych w nich informacji nie była kwestionowana w toku postępowania przez żadną ze stron i nie wzbudziła wątpliwości Sądu. Należy zauważyć, że strona pozwana, mimo podniesienia zarzutu nieudowodnienia roszczenia, nie kwestionowała poszczególnych dowodów przedstawianych na jego poparcie przez powoda, zaś okoliczność wypowiedzenia umowy kredytu w skutek nieterminowych spłat oraz podjęcie przez Bank windykacji wyraźnie przyznała ( vide k. 69). Z tego powodu należało ostatecznie uznać za przyznaną datę wymagalności kwoty kapitału.

Najistotniejszym dokumentem przedstawionym przez powoda jest podpisana przez pozwaną umowa pożyczki określająca wysokość jej pierwotnego zobowiązania, warunki spłaty oraz wysokość odsetek umownych i karnych. Jest to dokument prywatny w rozumieniu art. 245 kpc, jednak jego moc dowodową wzmacnia fakt, że pochodzi także od pozwanej.

Należy też zauważyć, że udowodnienie faktu spełnienia świadczenia obciąża co do zasady pozwanego zgodnie z art. 6 kc. Pozwana wykazała jedynie częściową spłatę, co powód przyznał. Ta część zobowiązania pozwanej nie była jednak objęta powództwem w niniejszym postępowaniu.

W odpowiedzi na zarzuty pozwanej powód szczegółowo wykazał sposób wyliczenia odsetek karnych i umownych oraz wysokość dochodzonych kosztów windykacji, zaś pozwana nie zakwestionowała tych twierdzeń.

Niekwestionowana była także umowa cesji oraz dokumenty urzędowe wykazujące poniesione przez Bank koszty windykacji. To samo dotyczy dowodów na okoliczność sytuacji materialnej powódki, w tym jej przesłuchania w trybie art. 299 kpc.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo jest zasadne i zasługuje na uwzględnienie.

Legitymacja czynna powoda w niniejszej sprawie opiera się na zawartej z Bankiem umowie cesji wierzytelności oraz na treści art. 509 § 1 kc, zgodnie z którym wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią. W takim wypadku wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa, w szczególności roszczenie o zaległe odsetki (§ 2). Powód, jak wskazano, nabył zarówno wierzytelność główną, roszczenie o odsetki umowne jak i o odsetki za opóźnienie, które przysługiwały bankowi wobec pozwanej.

Zgodnie z art. 720 § 1 kc przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

Udzielanie pożyczek należy do czynności bankowych (art. 5 ust. 2 pkt 1 Prawa bankowego), zaś pożyczki bankowe są zawsze odpłatne (w formie odsetek). Do umów pożyczek pieniężnych zawieranych przez bank stosuje się bowiem odpowiednio przepisy dotyczące zabezpieczenia spłaty i oprocentowania kredytu (art. 78 Prawa bankowego). Tym samym pożyczkobiorca zobowiązany jest do zwrotu kwoty wykorzystanej pożyczki wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty (art. 69 ust. 1 Prawa bankowego).

Powyższe przepisy wraz z przytoczonymi postanowieniami umowy kredytu stanowią podstawę dochodzenia przez powoda zwrotu niespłaconego kapitału (57.751,46 złotych) oraz odsetek kapitałowych wyliczonych zgodnie z umową w kwocie 3.615,61 złotych.

Roszczenie powoda w zakresie odsetek za opóźnienie znajduje oparcie w powołanych postanowieniach umowy pożyczki oraz w art. 481 § 1 kc. Zgodnie z tym przepisem, jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia. Stopa odsetek za opóźnienie była z góry oznaczona w umowie i wynosiła czterokrotność stopy lombardowej NBP. Powód dokonał kapitalizacji tych odsetek za okres do 18 września 2014 roku oraz dochodzi ich na zasadach ogólnych od 19 września 2014 roku do dnia zapłaty. W świetle poczynionych ustaleń faktycznych, w tym łączących strony stosunków umownych, roszczenia te są zasadne. Analiza zestawień salda rachunku pozwanej i wysokości tych odsetek w poszczególnych datach wskazuje, że sposób ich wyliczenia odpowiada postanowieniom umowy oraz treści art. 359 § 2 1 i 2 2 kc. Ostatnia wynikająca z dowodów wysokość tych odsetek – 22.451,62 złotych – została wyliczona na datę 31 maja 2014 roku. Prosty rachunek z uwzględnieniem obowiązującej w tym okresie wysokości odsetek maksymalnych (16%) potwierdza, że na dzień 18 września 2014 roku ich łączna kwota wynosiła 25.236,34 złotych.

Powód szczegółowo wykazał także koszty windykacji, do których zwrotu zobowiązywała pozwaną umowa pożyczki.

W konsekwencji zasadne było zasądzenie od pozwanej na rzecz powoda kwoty 57.751,46 złotych z odsetkami umownymi w wysokości czterokrotności stopy lombardowej NBP liczonymi od 19 września 2014 roku do dnia zapłaty oraz kwoty 28.881,56 złotych obejmującej należności z tytułu skapitalizowanych odsetek oraz kosztów windykacji.

Oba powyższe świadczenia Sąd rozłożył na 20 miesięcznych rat na podstawie art. 320 kpc, uznając, że zachodzi szczególnie uzasadniony wypadek, o którym mowa w tym przepisie. Jak się powszechnie przyjmuje, ma to miejsce wówczas, gdy natychmiastowe wykonanie wyroku byłoby rażąco sprzeczne z zasadami współżycia społecznego – na przykład jeżeli ze względu na stan majątkowy, zdrowotny lub rodzinny niezwłoczne i jednorazowe spełnienie zasądzonego świadczenia przez pozwanego byłoby niemożliwe, bardzo utrudnione lub narażałoby jego samego albo jego bliskich na niepowetowaną szkodę. Stosując przepis art. 320 kpc, należy przy tym rozważyć wszystkie okoliczności danej sprawy, zarówno dotyczące pozwanego, jak i powoda.

W niniejszej sprawie nie budzi wątpliwości, że sytuacja rodzinna i materialna pozwanej uniemożliwia jej jednorazowe i natychmiastowe spełnienie świadczenia, zaś jego ewentualna egzekucja musiałaby odbyć się ze szkodą nie tylko dla niej, ale też dla jej małoletnich dzieci, narażając na uszczerbek realizację ich podstawowych potrzeb życiowych. Z drugiej zaś strony odroczenie w czasie płatności zasądzonych kwot nie będzie miało odczuwalnego wpływu na sytuację powoda, który jest instytucją finansową posiadającą środki nieporównanie większe niż dochodzone w tej sprawie roszczenie.

Zastosowanie art. 320 kpc powoduje, że wierzycielowi nie przysługują odsetki od ratalnych świadczeń za okres od daty wyroku do daty płatności poszczególnych rat. Redukuje tym samym przyszłe zadłużenie pozwanej i zwiększa szansę, że wywiąże się ona ze swoich zobowiązań. Rozłożenie należności na 20 miesięcznych rat równoważy przy tym interesy powoda i pozwanej.

Ponieważ powód wygrał sprawę w całości, Sąd zgodnie z art. 98 § 1 i 3 kpc zasądził na jego rzecz od pozwanej całość poniesionych przez niego kosztów procesu w wysokości 7.979,75 złotych (opłata od pozwu w wysokości 4.332 złote, wynagrodzenie radcy prawnego – 3.600 zł, opłata skarbowa od pełnomocnictwa – 17 złotych, prowizja od przelewu – 13,54 złote, taksy notarialne – 17,30 złotych).

Z tych wszystkich względów Sąd orzekł jak w sentencji wyroku.

Dodano:  ,  Opublikował(a):  Anna Pomorska
Podmiot udostępniający informację: Sąd Okręgowy w Lublinie
Osoba, która wytworzyła informację:  Sędzia Sądu Okręgowego Piotr Jakubiec
Data wytworzenia informacji: