Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Lublinie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 31 marca 2014r.

Sąd Okręgowy w Lublinie I Wydział Cywilny

w składzie:

Przewodniczący: Sędzia Sądu Okręgowego Zofia Homa

Protokolant: prot. sądowy O. K.

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 17 marca 2014 r.

sprawy z powództwa P. K.

przeciwko Skarbowi Państwa – Aresztowi Śledczemu w L.

o zadośćuczynienie i rentę

1)  powództwo oddala;

2)  nie obciąża powoda kosztami procesu;

3)  nieuiszczone koszty sądowe od których powód był zwolniony przejmuje na rachunek Skarbu Państwa.

I C 831/11

UZASADNIENIE

W pozwie z dnia 3 października 2011 roku (data stempla Zakładu Karnego w C.), skierowanym do Sądu Okręgowego w Lublinie, P. K. wniósł o zasądzenie na jego rzecz odszkodowania w wysokości 200 000,00 zł. oraz renty od pozwanego Skarbu Państwa, reprezentowanego przez Areszt Śledczy w L.. Wniósł również o obciążenie pozwanego wszelkimi kosztami postępowania oraz o zwolnienie go od obowiązku ponoszenia opłaty od pozwu i przyznanie obrońcy z urzędu. Precyzując żądanie pozwu wskazał, że wnosi o zasądzenie renty w kwocie 1 317,00zł. poczynając od dnia 15 marca 2010 roku, płatnej do dnia 10 każdego miesiąca.

W uzasadnieniu wskazał, że od dnia 20 sierpnia 2008 roku do dnia 7 czerwca 2010 roku był zatrudniony w Areszcie Śledczym w L.. W dniu 14 stycznia 2010roku uległ wypadkowi w pracy podczas załadunku termosu z zupą na wózek transportowy z rampy kuchni. Na skutek tego urazu przebywał na zwolnieniu lekarskim od dnia 14 stycznia 2010 roku do dnia 31 maja 2010roku. Od tego czasu rozpoczęło się leczenie jego kręgosłupa. Leczenie w warunkach Aresztu Śledczego nie przyniosło oczekiwanego rezultatu. Wypadek i leczenie spowodowały ciężki uszczerbek na zdrowiu powoda, utrudniają mu życie.

W odpowiedzi na pozew z dnia 17 lutego 2012 roku pozwany Skarb Państwa reprezentowany przez Areszt Śledczy w L. zastępowany przez Prokuratorię Generalną Skarbu Państwa –Główny Urząd Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa wniósł o oddalenie powództwa w całości, o zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego Skarbu Państwa kosztów postępowania według norm przepisanych. Ponadto wniósł o zawiadomienie (...) S.A. (...) (...) w W. o toczącym się procesie.

W uzasadnieniu podniósł, że powód nie wykazał, iż do przeciążenia kręgosłupa doszło w trakcie wykonywania przez powoda pracy. Ponadto wskazał, że zdarzenie zostało zgłoszone ubezpieczycielowi Aresztu Śledczego w L. i powód otrzymał stosownego ubezpieczenie w kwocie 250,00zł. i wszelkie roszczenia powoda wiązane z opisywanym zdarzeniem zostały już zaspokojone. Za niezasadną i nieudowodnioną pozwany uznał również wysokość żądanej renty. Wskazał, że powód po wypadku zgłosił się do lekarza uskarżając się na bóle kręgosłupa, otrzymał stosowne leki, zwolnienie z pracy oraz skierowanie na konsultację ortopedyczną. Dalsze leczenie powoda było właściwe. Podniósł, że powód na dolegliwości związane z kręgosłupem uskarżał się jeszcze przed zaistnieniem wypadku z dnia 14 stycznia 2010roku ( odpowiedź na pozew k. 56 – 59).

Pozwany zaprzeczył wszelkim okolicznościom faktycznym wskazanym przez powoda, z wyjątkiem tych, które zostaną bezpośrednio przyznane.

Postanowieniem z dnia 7 listopada 2011roku powód został zwolniony od kosztów sądowych częściowo tj. od opłaty od pozwu, w pozostałej części wniosek powoda o zwolnienie od kosztów został oddalony. Oddalony został również wniosek powoda o ustanowienie pełnomocnika z urzędu ( postanowienie k. 46 – 50). Ponowiony wniosek powoda o ustanowienie pełnomocnika z urzędu został odrzucony ( postanowienie k. 170).

Pismem z dnia 17 marca 2013roku powód rozszerzył powództwo domagając się dodatkowo zasądzenia kwoty 54 000,00zł. tytułem zadośćuczynienia za naruszenie dóbr osobistych przez przebywanie w Areszcie Śledczym w L. tj. przebywanie w przeludnionych. W uzasadnieniu wskazał, że w okresie od dnia 5 grudnia 2008 roku do dnia 8 czerwca 2010roku tj. przez okres 18 miesięcy przebywał w przeludnionych celach, będąc osadzonym na oddziale III ( pismo k. 241 – 242).

W odpowiedzi na rozszerzone powództwo, pozwany wniósł o jego oddalenie i zasądzenie kosztów postępowania. W uzasadnieniu podniósł zarzut przedawnienia roszczenia za okres wcześniejszy niż trzy lata przed dniem wniesienia pisma z dnia 17 marca 2013r. Ponadto wskazał, że w nieprzedawnionym okresie z którym powód wiąże swoje roszczenie, nie był on osadzony w warunkach przeludnienia. Wskazał, że nieprawdziwe są twierdzenia powoda dotyczące odbywania przez niego kary pozbawienia wolności w Areszcie Śledczym w L.. Stosuje się w Areszcie Śledczym w L. plastikowe ekrany( tz. blendy), mają one charakter techniczno obronny i służą wyłączeniu możliwości komunikowania się osadzonych z osobami z poza jednostki penitencjarnej. Ekrany nie ograniczają dostępu światła i świeżego powietrza do cel. Stosowanie takich rozwiązań jest przewidziane Rozporządzeniem Ministra Sprawiedliwości z dnia 31 października 2003 roku w sprawie sposobów ochrony jednostek organizacyjnych Służby Więziennej. Podniósł, że wszystkie cele mieszkalne w Areszcie Śledczym w L. posiadają w pełni oddzielone od celi mieszkalnej kąciki sanitarne, wyposażone w drzwi. Cele nie są wyposażone w ciepłą, bieżącą wodę gdyż obowiązujące przepisy nie przewidują takiego obowiązku. Wyposażenie cel jest zgodne z Rozporządzeniem Ministra Sprawiedliwości z dnia 17 października 2003r. w sprawie warunków bytowych osób osadzonych w zakładach karnych i aresztach śledczych ( pismo k. 316 – 318).

W toku postępowania strony podtrzymywały swoje stanowiska w sprawie. Powód P. K. popierał powództwo, wnosząc o jego uwzględnienie, natomiast pozwany Skarb Państwa reprezentowany przez Dyrektora Aresztu Śledczych w L. nie uznawał powództwa - wnosząc o jego oddalenie .

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Podczas pobytu powoda w Areszcie Śledczym w L. wszystkie cele mieszkalne w oddziale mieszkalnym nr III posiadały w pełni zabudowany kącik sanitarny zapewniający pełną intymność, do którego mają dostęp wszyscy osadzeni z danej celi. Kąciki sanitarne zabudowane są pełnymi ścianami wykonanymi z cegły lub belitu, ponadto wyposażone są w pełne drzwi. Wszystkie cele mieszkalne wyposażone są w instalacje: zimnej wody, elektryczną ( oświetlenie oraz gniazda wtykowe) c.o., kanalizacyjną, domofonową.

Osadzeni korzystają z ciepłej kąpieli przynajmniej jeden raz w tygodniu, co jest zgodne z Regulaminem Organizacyjno Porządkowym Wykonywania Kary Pozbawienia Wolności. Osadzeni mają możliwość kąpieli pod prysznicem: jedno stanowisko na jednego osadzonego. Osadzeni mogą zwracać się do dyrektora jednostki o wyrażenie zgody na dodatkową kąpiel, ponadto mają również możliwość podgrzania wody we własnym zakresie posiadanym przez siebie czajnikiem lub grzałką elektryczną.

Normy wyposażenia cel mieszkalnych reguluje rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 17 października 2003r. w sprawie warunków bytowych osób osadzonych w zakładach karnych i aresztach śledczych. Cela mieszkalna w której przebywał powód, wyposażona była zgodnie z powołanym wyżej aktem prawnym. Sprzęt kwaterunkowy będący na wyposażeniu cel mieszkalnych jest w miarę potrzeb remontowany lub wymieniany na nowy. Każdy osadzony w Areszcie Śledczym w L. posiada własne łóżko oraz miejsce do spożywania posiłków.

Osadzeni otrzymują środki czystości do utrzymania czystości we wszystkich pomieszczeniach w których przebywają, takich jak cele mieszkalne, świetlice, pokoje czynności, przyjęć lekarskich oraz ciągów komunikacyjnych. W tym celu osadzeni otrzymują m.in. pastę do podłóg, proszek do szorowania urządzeń sanitarno – gospodarczych, płyny do mycia podłóg, środki do mycia i dezynfekcji WC, szczotki do zamiatania, szczotki ryżowe. Środki czystości są wydawane w miarę potrzeb, a jednostka posiada ich odpowiedni zapas.

Zgodnie z przepisami Kodeksu Karnego Wykonawczego osadzony ma obowiązek przestrzegania higieny osobistej i czystości pomieszczeń w których przebywa.

Cele mieszkalne są sukcesywnie malowane oraz remontowane w koniecznym zakresie, ściany nie są zagrzybione, wszystkie inne drobne usterki wykonywane są na bieżąco.

W każdej celi mieszkalnej w której przebywał powód, działa wentylacja grawitacyjna zapewniająca odpowiednią wymianę powietrza co potwierdzają okresowe przeglądy wykonywane przez osoby z uprawnieniami kominiarskimi.

Zgodnie z „Wytycznymi Nr 3/2011 Dyrektora Generalnego Służby Więziennej z dnia 4 października 2011 w sprawie wymagań technicznych i ochronnych dla pawilonów zakwaterowania osadzonych” natężenie oświetlenia w celi mieszkalnej powinno wynosić 200 Lx. Wszystkie cele mieszkalne znajdujące się w Areszcie Śledczym w L. posiadają aktualne pomiary natężenia oświetlenia – wszędzie wartość natężenia oświetlenia wynosi powyżej 200 Lx.

Plastikowe ekrany ( blendy) są to urządzenia techniczno – ochronne zapewniające dobro śledztwa. Wykonane są z półprzeźroczystego materiału. Swobodny dostęp powietrza możliwy jest poprzez zasiatkowaną ich część. Blendy uniemożliwiają obserwacje terenu i kontaktowanie się osadzonych z innymi osobami. Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Sprawiedliwości z dnia 31 października 2003r. w sprawie sposobów ochrony jednostek organizacyjnych Służby Więziennej ( Dz. U. 03.194.1902 z późn. zm.) w ochronie jednostki organizacyjnej można stosować: przesłony i siatki mocnej konstrukcji, montowane po zewnętrznej stronie okien ( notatka służbowa k. 320).

Powód w okresie od lutego 2010roku do 8 czerwca 2010roku nie był umieszczany w warunkach, w których powierzchnia na jednego osadzonego wynosi poniżej 3m ². Powód miał zapewnioną powierzchnię zgodnie z art. 110§2 k.k.w . ( notatka służbowa k. 319).

Powód w okresie przebywania w Areszcie Śledczym w L. zatrudniony był nieodpłatnie w dniach od 20 marca 2008 roku do dnia 4 grudnia 2008roku na stanowisku wydającego posiłki oraz w okresie od 1 lipca 2009roku do dnia 14 marca 2010roku na stanowisku roznoszącego artykuły żywnościowe. Ponadto zatrudniony był odpłatnie w okresie od dnia 5 grudnia 2008 roku do dnia 30 czerwca 2009roku oraz od dnia 15 marca 2010roku do dnia 7 czerwca 2010roku na stanowisku roznoszącego artykuły żywnościowe. W dacie zaistnienia wypadku, powód przy takiej formie zatrudnienia mógł się ubiegać o odszkodowanie z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Ponadto powód będąc zatrudniony nieodpłatnie był ubezpieczony od następstw nieszczęśliwych wypadków w Towarzystwie (...) oddział w L. ( notatka służbowa k. 66).

W dniu 14 stycznia 2010 roku powód będąc zatrudniony jako roznoszący artykuły żywnościowe około godziny 6:25 podczas załadunku termosu na platformę uległ wypadkowi, nastąpiło przeciążenie kręgosłupa ( zgłoszenie szkody podpisane przez powoda k. 62).

W tym dniu powód już nie pracował, został sprowadzony na oddział. Tego samego dnia lekarz więzienny zbadał powoda, przepisał leki przeciw zapalne i przeciw bólowe oraz udzielił zwolnienia. Z uwagi na bóle kręgosłupa lędźwiowo – krzyżowego z promieniowaniem do prawej kończyny dolnej dnia 21 stycznia 2010r. powód był konsultowany przez ortopedę, który stwierdził prawostronny objaw Lasequeʼa pod kątem 70 st. po kolejnym badaniu ortopedycznym w dniu 8 lutego 2010r. było wykonane rtg kręgosłupa lędźwiowo – krzyżowego, które wykazało dyskopatię na poziomach L4 – L5 i L- 5 S1 z poziomym ustawieniem kości krzyżowej i niewielkim ześlizgiem. Wobec zgłaszanych bólów kręgosłupa i zdrętwienia palców prawej kończyny dolnej w dniu 3 marca 2010 roku powód był badany przez neurologa, który stwierdził spłycenie lordozy lędźwiowej, jej usztywnienie, palpacyjną bolesność tego odcinka kręgosłupa i kończyn dolnych z prawostronnym objawem Lasequeʼa pod kątem 60 st. przy zachowanych odruchach z tej kończyny. Rozpoznał prawostronną radiokulpatię poziomów L4 – L5 – S1 i zlecił badanie tomograficzne. Badanie tomograficzne wykonane w dniu 1 kwietnia 2010roku wykazało „ Przestrzeń L5 – S1 nieco przewężona w odcinku tylnym z poziomym i ustawieniem kości krzyżowej. Krążek międzykręgowy na tym poziomie przemieszczony ku tyłowi z przewagą strony lewej – cechy paracentralnej protruzji krążka z impresją na worek oponowy oraz korzeń po stronie lewej. Niewielkie nierówności obrysów trzonów, głównie ich przednio – bocznych krawędzi o cechach rozpoczynających się zmian zwyrodnieniowo – wytwórczych” ( k.12). Wobec wykazania badaniem tomograficznym ucisku na lewy korzeń neurolog w dniu 19 maja 2010r. stwierdził „ KT kręgosłupa bez patologii uzasadniającej obecność zespołu korzeniowego L- S prawostronnego” i zaproponował placebo ( k. 21). Z dniem 31 maja 2010r. zaniechano kontynuacji zwolnienia z pracy.

Podczas kolejnych wizyt lekarskich powód nie zgłaszał dolegliwości bólowych. W dniu 24 sierpnia 2010r. zaczął się uskarżać na bóle kręgosłupa.

W dniu 22 września 2010r. lekarz neurolog stwierdził, że powód skarży się na nasilenie dolegliwości bólowych kręgosłupa L – S i lewej kończyny dolnej ( wcześniej prawej), prezentuje ograniczenie ruchomości kręgosłupa do przodu bez objawów Lasequeʼa, bez objawu niedowładu stóp, przy prawidłowych odruchach. Rozpoznał „zespół bólowy kręgosłupa lędźwiowego”, zaproponował hospitalizację w Oddziale Neurologii SW W Gdańsku, leki przeciw bólowe i przeciw zapalne, rozluźniające mięśnie ( k. 16).

W okresie od dnia 14 stycznia 2010r. do dnia 7 kwietnia 2010r. i od dnia 22 kwietnia 2010r. do 31 maja 2010r. powód korzystał ze zwolnienia z pracy. Pomimo zwolnienia w okresie od dnia 15 marca do 7 czerwca 2010r. powód został zatrudniony na stanowisku roznoszącego artykuły żywnościowe.

W okresie od dnia 22 listopada do 15 grudnia 2010r. powód przebywał w Oddziale Neurologicznym Szpitala Aresztu Śledczego w G.. Przy przyjęciu stwierdzono objaw Lasequeʼa, pod kątem 70 st. po stronie lewej i nieco słabszy odruch skokowy po stronie lewej. Rozpoznano: rwa kulszowa lewostronna. Dyskopatia L5/S1. Dychawica oskrzelowa w wywiadzie. Dyslipidemia. Konsultant neurochirurg zaproponował rehabilitację, leczenie zachowawcze.

W zaświadczeniu o stanie zdrowia z sanatorium jest m.in. wpis „ Zespoły bólowe kręgosłupa lędźwiowego od 19 lipca 2009r. z objawami rwy kulszowej lewostronnej z licznymi zaostrzeniami. Zespół bólowy kolana lewego – styczeń 2009r. z okresowymi zaostrzeniami” ( k. 22).

Orzeczeniem z dnia 1 kwietnia 2011r. Lekarz Orzecznik ZUS w G. stwierdził u powoda częściową niezdolność do pracy od dnia 14 stycznia 2010r. do dnia 30 kwietnia 2012r. ( k. 19).

Orzeczeniem Miejskiego Zespołu ds. Orzekania o Niepełnosprawności w G. w dniu 6 kwietnia 2011roku uznano powoda za niezdolnego do zatrudnienia do dnia 30 kwietnia 2013r. Ustalono stopień niepełnosprawności jako znaczny przyjmując, że stopień niepełnosprawności datuje się od 23 lutego 2011roku ( k. 21).

Wpis w karcie informacyjnej z SOR w P. z dnia 4 października 2007r. zawiera m.in. informacje, „ zwyrodnienie kręgosłupa”.

Podczas wizyt lekarskich w dniach 22 września 2008r., 6 marca, 20 kwietnia, 27 kwietnia, 15 czerwca, 22 lipca 2009r. oraz 13 stycznia, 21 kwietnia, 5 maja, 2010 roku powód zgłaszał bóle kręgosłupa ( notatka służbowa k. 68, k. 76).

Podczas wizyt w dniach 3 sierpnia, 10 sierpnia i 17 lipca 2010r. powód nie zgłaszał dolegliwości bólowych kręgosłupa ( notatka służbowa k. 69).

Proces leczenia dolegliwości będących bezpośrednim następstwem zdarzenia zaistniałego w dniu 14 stycznia 2010r. został zakończony w dniu 31 maja 2010roku wraz z zakończeniem zwolnienia i początkiem stosowania placebo (k. 69, opinia biegłego neurologa A. K. k. 191).

Czynność jaką wykonał powód w dniu 14 stycznia 2010roku była jedynie elementem spustowym jednego z epizodów bólowych związanych ze zmianami zwyrodnieniowo – dyskopatycznymi kręgosłupa lędźwiowo – krzyżowego, jakie występowały od sierpnia 2008roku do sierpnia 2010roku. Aktualny stan zdrowia powoda jest konsekwencją zmian zwyrodnieniowo – dyskopatycznych prowadzących do do nawrotowych zespołów kręgosłupowo – korzeniowych a nie wyłącznie epizodu zaistniałego dnia 14 stycznia 1020r .( opinia biegłego A. K. k. 193- 194).

Zdarzenie z dnia 14 stycznia 2010roku wyzwoliło zespół bólowy kręgosłupa L – S. brak jest jednak przesłanek aby uznać, że zdarzenie z dnia 14 stycznia 2010roku spowodowało wystąpienie zmian radiologicznych kręgosłupa i protruzji krążka L5/S1, a więc spowodowało powstanie radiologicznych zmian będących przyczyną objawów bólowo - korzeniowych kręgosłupa L – S. zmiany zwyrodnieniowo – dyskopatyczne stwierdzone w badaniu KT kręgosłupa istniały przed zdarzeniem z dnia 14 stycznia 2010roku a sytuacja przeciążeniowa kręgosłupa spowodowała ich kliniczne uaktywnienie – wystąpienie następczego zespołu bólowo – korzeniowego. Podobne epizody wystąpienia zespołu bólowo – korzeniowego kręgosłupa L – S wystąpiły w 2008 roku oraz w sierpniu 2010roku ( opinia biegłego neurologa P. W. (1) k. 265, 266).

Ustalając stan faktyczny Sąd oparł się na wskazanych powyżej dowodach.

Odnośnie dokumentów zgromadzonych w aktach sprawy, należy wskazać, iż żadna ze stron nie zgłaszała zastrzeżeń, co do ich prawdziwości. Sąd z urzędu również nie dostrzegł jakichkolwiek podstaw do zakwestionowania ich mocy dowodowej. Stąd też, ta kategoria dowodów została obdarzona walorem wiarygodności.

Wywołane w niniejszej sprawie opinie biegłych – dr n. med. A. K. i lek. med. P. W. (2) – specjalistów z zakresu neurologii nie budziły wątpliwości. Zastrzeżenia zgłoszone przez powoda zostały przez biegłych wyjaśnione w opiniach uzupełniających. Przedmiotowe opinie zostały sporządzone przez biegłych posiadających niekwestionowane wysokie kwalifikacje i doświadczenie w opiniowaniu w podobnych sprawach. Zdaniem Sądu biegli szczegółowo odnieśli się do wszystkich istotnych kwestii i odpowiedzieli na stawiane im pytania. W ocenie Sądu opinie są rzetelne i jednoznaczne, a wnioski w nich zawarte zbieżne i stanowcze. Z tych względów opinie okazały się przydatne dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy i posłużyły za pełnowartościową podstawę dokonanych ustaleń faktycznych.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Powództwo nie mogło zostać uwzględnione, z uwagi na nie sprostanie powoda obowiązkowi udowodnienia faktów koniecznych do skutecznego oparcia swych roszczeń.

Mając powyższe na uwadze, należy wskazać, iż ewentualną odpowiedzialność pozwanego Skarbu Państwa należałoby rozpoznawać na zasadzie art. 417 § 1 k.c., stanowiącego, iż za szkodę wyrządzoną przez niezgodne z prawem działanie lub zaniechanie przy wykonywaniu władzy publicznej ponosi odpowiedzialność Skarb Państwa lub jednostka samorządu terytorialnego lub inna osoba prawna wykonująca tę władzę z mocy prawa.

Z treści powyższego przepisu wynika, iż Skarb Państwa ponosi odpowiedzialność odszkodowawczą, jeżeli zaistnieją łącznie następujące przesłanki:

- wystąpiła szkoda,
- jej wyrządzenie jest następstwem niezgodnego z prawem wykonania czynności z zakresu władzy publicznej,

- pomiędzy powstaniem szkody, a niezgodnym z prawem wykonaniem czynności z zakresu władzy publicznej istnieje normalny (adekwatny) związek przyczynowy.

Przez szkodę należy w przedmiotowym przypadku rozumieć, zarówno uszczerbek o charakterze majątkowym, jak i niemajątkowym. Przesłankę odpowiedzialności za powstałą szkodę stanowi również niezgodne z prawem wykonywanie władzy publicznej. Oznacza to, że przesłanką odpowiedzialności jest zarówno bezprawność działania, tj. działanie z naruszeniem prawa, jak i zaniechanie, w przypadku, gdy przepis prawa określa obowiązek podejmowania określonych czynności. Z kolei pojęcie związku przyczynowego oceniane jest na zasadach ogólnych wynikających z art. 361 § 1 k.c., a więc Skarb Państwa ponosi odpowiedzialność za normalne następstwa niezgodnego z prawem działania lub zaniechania przy wykonywaniu władzy publicznej. Istotne jest jednak również i to, że odpowiedzialność na wskazanej powyżej podstawie jest niezależna od winy konkretnego podmiotu. Wina nie stanowi bowiem przesłanki odpowiedzialności z art. 417 k.c.

Odnosząc powyższe do przedmiotowej sprawy należy wskazać, iż P. K. domagał się zasądzenia na jego rzecz od pozwanego Skarbu Państwa reprezentowanego przez Dyrektora Aresztu Śledczego w L., kwoty 200 000,00zł. tytułem odszkodowania, 54 000,00zł. tytułem zadośćuczynienia za naruszenie jego praw i dóbr osobistych, oraz kwoty 1 317,00zł. miesięcznie tytułem renty płatnej do dnia 10 każdego miesiąca, poczynając od dnia 15 marca 2010r. tytułem utraty zdolności do pracy

Należy uznać, iż roszczenie to znajduje uzasadnienie w treści art. 417 § 1 k.c., art. 23 i 24 § 1 k.c. w zw. z art. 448 k.c.

Zgodnie z przepisem art. 23 k.c., dobra osobiste człowieka, jak w szczególności: zdrowie, wolność, cześć, swoboda sumienia, nazwisko lub pseudonim, wizerunek, tajemnica korespondencji, nietykalność mieszkania, twórczość naukowa, artystyczna, wynalazcza i racjonalizatorska, pozostają pod ochroną prawa cywilnego niezależnie od ochrony przewidzianej w innych przepisach. Stosownie zaś do treści przepisu art. 24 § 1 k.c., ten czyje dobro zostaje zagrożone cudzym działaniem, może żądać zaniechania tego działania, chyba że nie jest ono bezprawne. W razie dokonanego naruszenia może on także żądać, ażeby osoba, która dopuściła się naruszenia dopełniła czynności potrzebnych do usunięcia ich skutków, w szczególności, ażeby złożyła oświadczenie odpowiedniej treści i w odpowiedniej formie. Na zasadach przewidzianych w kodeksie, może on również żądać zadośćuczynienia pieniężnego lub zapłaty odpowiedniej sumy pieniężnej na wskazany cel społeczny.

Z cytowanego powyżej przepisu wynika, iż niezbędne jest wykazanie trzech przesłanek odpowiedzialności z art. 24 § 1 k.c., a mianowicie: naruszenia dóbr osobistych, bezprawności działania (tj. działania sprzecznego z normami prawnymi, a także z porządkiem prawnym oraz z zasadami współżycia społecznego) i zawinienia.

W tym miejscu należy jednak podkreślić, iż dokonując oceny, że określone zachowanie dotknęło sfery dóbr osobistych osoby żądającej ochrony, Sąd ma na uwadze nie tylko punkt widzenia osoby żądającej ochrony i jej indywidualną wrażliwość (kryterium subiektywne), ale przede wszystkim kryterium wzorców obiektywnych, w tym także odczucia szerszego grona osób oraz powszechnie przyjmowane i zasługujące na akceptację normy postępowania. W orzecznictwie Sądu Najwyższego, jak i w doktrynie od dawna została przesądzona kwestia obiektywnej koncepcji naruszenia dóbr osobistych – to jest ocenianej z punktu widzenia reakcji i odczuć społeczeństwa, a nie bezpośrednio zainteresowanego (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 16 stycznia 1976 roku, sygn. II CR 692/75 opubl. w OSNCP 1976/11/251 oraz wyrok Sądu Najwyższego z dnia 28 maja 1999 roku, sygn. I CKN 16/98, opubl. w OSNC 2000/2/25).

Z kolei art. 448 k.c. stanowi, iż w razie naruszenia dobra osobistego Sąd może przyznać temu, czyje dobro osobiste zostało naruszone, odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę (…).

Ubocznie należy jedynie wskazać, iż roszczenie z art. 448 k.c. jest samodzielnym instrumentem ochrony dóbr osobistych, zajmującym pozycję pośrednią między zadośćuczynieniem, stanowiącym majątkowy środek ochrony, a roszczeniami niemajątkowymi. W dotychczasowej linii orzeczniczej Sąd Najwyższy przyjął, że przesłanką odpowiedzialności na podstawie art. 448 k.c. jest nie tylko bezprawne, ale i zawinione działanie sprawcy naruszenia dobra osobistego, przy czym w grę może wchodzić zarówno wina umyślna, jak i nieumyślna (vide: m. in. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 12 grudnia 2002 roku sygn. akt V CKN 1581/00, OSNC 2004/4/53; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 19 stycznia 2007 roku, sygn. akt III CSK 358/06, Lex nr 277289 oraz wyrok Sądu Najwyższego z dnia 24 stycznia 2008 roku, sygn. akt I CSK 319/07, M. Praw. 2008/4/172).

W tym miejscu należy podnieść, iż zasadny w ocenie Sądu jest podniesiony przez pozwanego zarzut przedawnienia. Przedawnieniu podlegają roszczenia o charakterze majątkowym. Skoro powód opiera roszczenie na zapłacie zadośćuczynienia, to słusznie pozwany zauważa, że roszczenia dotyczące zdarzeń sprzed ponad trzech lat od dnia wniesienia powództwa należało uznać za przedawnione. Powód wiąże powstanie szkody ze zdarzeniami mającymi miejsce trwale, powtarzalnie, przy czym nie wskazuje dokładnie dat. Powyższe prowadzi do tego, że wszelkie zdarzenia, z którymi powód wiąże szkodę, a mające miejsce ponad trzy lata przed wniesieniem powództwa, zostały pominięte przy rozpoznaniu żądania.

Z uwagi na to, do oceny zarzutu przedawnienia należy zastosować zarówno 442 k.c. uchylony ustawą z dnia 16 lutego 2007 roku (Dz.U.Nr 80, poz.538) jak również treść znowelizowanego przepisu 442 ¹ k.c. dodanego ustawą z dnia 16 lutego 2007 roku (Dz.U. Nr 80, poz. 583), która weszła w życie 10 sierpnia 2007 roku.

Należy wskazać, iż powód wytaczając przedmiotowe powództwo domagał się ochrony jego dóbr osobistych, między innymi z uwagi na to, że przebywając we wskazanych przez niego jednostkach penitencjarnych w przeludnionych celach naruszona została jego godność osobista. W związku z powyższym w tym miejscu należy przytoczyć treść art. 110 § 2 k.k.w., stanowiącego, iż powierzchnia w celi mieszkalnej, przypadająca na skazanego, wynosi nie mniej, niż 3 m ². (…). Natomiast zgodnie z treścią art. 248 § 1 k.k.w., w szczególnie uzasadnionych wypadkach dyrektor zakładu karnego lub aresztu śledczego może umieścić osadzonych, na czas określony, w warunkach, w których powierzchnia w celi na jedną osobę wynosi mniej niż 3 m ². O takim umieszczeniu należy bezzwłocznie powiadomić sędziego penitencjarnego.

W tym miejscu należy wskazać, iż przepis art. 248 k.k.w. został zakwestionowany przez Trybunał Konstytucyjny wyrokiem z dnia 26 maja 2008 roku z uwagi na jego niezgodność z przepisami Konstytucji RP (sygn. SK 25/07, opubl. OTK-A 2008/4/62), jednak odroczono utratę jego mocy obowiązującej na okres 18 miesięcy od dnia ogłoszenia wyroku w Dzienniku Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej, tj. od dnia 5 czerwca 2008 roku (Dz. U. z 2008 roku, Nr 96, poz. 620). W związku z tym wskazany powyżej przepis utracił moc obowiązującą z dniem 5 grudnia 2009 roku. Natomiast do tego czasu przepis ten mógł być stosowany w takim samym zakresie jak przed orzeczeniem Trybunału Konstytucyjnego i jego prawidłowe zastosowanie nie może być uznane za bezprawne.

W związku z powyższym, przepis ten w pełni znajduje zastosowanie w niniejszej sprawie.

Odnosząc się do kwestii przeludnienia należy również przytoczyć przepisy rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie trybu postępowania właściwych organów w wypadku, gdy liczba osadzonych w zakładach karnych lub aresztach śledczych przekroczy w skali kraju ogólną pojemność tych zakładów z dnia 19 kwietnia 2006 roku (Dz. U. z 2006 roku, Nr 65, poz. 459), które zastąpiło rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości w sprawie trybu postępowania właściwych organów w wypadku, gdy liczba osadzonych w zakładach karnych lub aresztach śledczych przekroczy w skali kraju ogólną pojemność tych zakładów z dnia 26 sierpnia 2003 roku (Dz. U. z 2003 roku, Nr 152, poz. 1497). Oba te rozporządzenia w sposób analogiczny stanowiły w § 1 ust. 1, iż w wypadku, gdy liczba osadzonych zakwaterowanych w zakładach karnych i aresztach śledczych oraz podległych im oddziałach zewnętrznych, zwanych dalej "zakładami", przekroczy w skali kraju ogólną pojemność tych zakładów, Dyrektor Generalny Służby Więziennej, w terminie 7 dni od dnia przekroczenia pojemności, przedstawia informację o tym, zwaną dalej "informacją", Ministrowi Sprawiedliwości, dyrektorom okręgowym Służby Więziennej oraz dyrektorom zakładów. Z kolei § 2 stanowi, iż po otrzymaniu informacji dyrektor okręgowy Służby Więziennej oraz dyrektor zakładu jest obowiązany, każdy w zakresie swojego działania, podjąć czynności mające na celu przystosowanie pomieszczeń niewliczanych do pojemności zakładu do wymogów cel mieszkalnych (§ 2 ust. 1). Na dodatkowe cele mieszkalne, o których mowa w ust. 1, nie mogą być przeznaczone pomieszczenia, które są niezbędne dla zachowania prawidłowego funkcjonowania zakładu (§ 2 ust. 2). W dodatkowych celach mieszkalnych zakwaterowuje się osadzonych na czas określony po przekroczeniu pojemności zakładu (§ 2 ust. 3). W wypadku wykorzystania miejsc zakwaterowania w dodatkowych celach mieszkalnych osadzonych można umieścić na czas określony, w warunkach, w których powierzchnia w celi na jedną osobę wynosi mniej, niż 3 m ² (§ 2 ust. 4).

W tym miejscu należy również przytoczyć wyrok Sądu Najwyższego z dnia 2 października 2007 roku, stanowiący, iż zapewnienie przez Państwo godziwych warunków odbywania kary pozbawienia wolności jest jednym z podstawowych wymagań demokratycznego państwa prawnego. Jednakże osadzenie skazanego w celi w warunkach, w których powierzchnia na jedną osobę wynosiła mniej, niż 3 m ², przy spełnieniu przesłanek określonych w art. 248 § 1 k.k.w. było zgodne z prawem (vide: II CSK 269/07, OSNC-ZD 2008/3/75).

W żadnym więc wypadku nie można w takiej sytuacji mówić o bezprawnym działaniu pozwanego Skarbu Państwa.

Dodatkowo podkreślenia wymaga fakt, iż samo przeludnienie celi, nie może stanowić samoistnej podstawy do żądania zasądzenia zadośćuczynienia i w żadnym wypadku nie można mówić, iż sam ten fakt narusza godność osobistą osadzonego. O ewentualnym naruszeniu tej godności można by bowiem mówić jedynie w sytuacji, gdyby poza przeludnieniem brakowało właściwie wykonanych urządzeń sanitarnych, cela nie byłaby należycie wentylowana, nie zapewniono by wszystkim skazanym odpowiedniego miejsca do spania oraz nie mogliby oni korzystać z różnych form zaangażowań oświatowo – kulturalnych, czy też z zajęć sportowych (vide: uzasadnienie wyroku Sądu Najwyższego z dnia 28 lutego 2007 roku, V CSK 431/06, OSNC 2008/1/13).

Z materiału dowodowego wynika, że warunki te pozostawały w zgodzie z przepisami prawa: cele były wentylowane, ogrzewane, miały zapewniony odpowiedni dopływ powietrza i prawidłowe oświetlenie, osadzeni mieli możliwość utrzymania higieny osobistej, otrzymywali również środki niezbędne do utrzymania czystości w celi. Ponadto należy przy tym dodać, iż zakłady karne i areszty śledcze podlegały wówczas kontroli, zarówno wewnętrznej jak i zewnętrznej. Przeprowadzone kontrole nie stwierdziły żadnych nieprawidłowości. W Areszcie Śledczym w L. obowiązujące w tym zakresie normy zostały zachowane.

Zgodnie z treścią wyroku Sądu Najwyższego z dnia 7 listopada 2000 roku, w przypadku osób skazanych istnieje większa trudność w ocenie naruszenia ich dóbr osobistych, a to z uwagi na fakt, iż samo pozbawienie wolności jest już ze swej istoty naruszeniem dobra osobistego w postaci wolności, godności. Samo pozbawienie wolności na skutek tymczasowego aresztowania, czy też w oparciu o wyrok skazujący, jak i wszelkie procedury, którym podlega osadzony w zakładzie karnym są jednak przewidziane prawem. Tak więc o naruszeniu dóbr osobistych skazanego można mówić dopiero wówczas, gdy dobra te zostają naruszone w skutek działań nieprzewidzianych procedurą regulującą pozbawienie wolności. Działanie w ramach porządku prawnego wyłącza bezprawność w rozumieniu art. 24 k.c., jeśli jest ono dokonane w granicach określonych porządkiem prawnym (vide: I CKN 1149/98, Lex nr 50831).

Ponadto należy wskazać, iż w toku niniejszego postępowania powód nie przedstawił na poparcie swoich twierdzeń żadnych dowodów chociażby w postaci zeznań świadków. Analiza zaś dokumentów zgromadzonych w przedmiotowej sprawie wskazuje na to, że P. K. miał zapewnione należyte warunki bytowe w pozwanej jednostce penitencjarnej.

Poza tym podnoszone przez powoda w rozszerzonym powództwie zarzuty odnośnie Aresztu Śledczego w L. były sformułowane w sposób ogólnikowy i nie zostały poparte żadnymi rzeczowymi dowodami.

Reasumując należy jednoznacznie wskazać, iż strona pozwana w toku niniejszego postępowania wykazała, że warunki panujące, w omawianej jednostce penitencjarnej odpowiadały obowiązującym normom, w związku z czym nie doszło do naruszenia dóbr osobistych P. K. w tym zakresie.

Z tych też wszystkich względów powództwo w przedmiotowym zakresie zarówno, co do zasady, jak i co do wysokości jest niezasadne, dlatego też zasługuje na oddalenie.

Poza tym należy podnieść, iż zgodnie z artykułem 29 Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka, (będącej pierwszym i podstawowym aktem z zakresu ochrony praw człowieka), każdy człowiek ma obowiązki wobec społeczności, w której to jedynie jest możliwy swobodny i pełny rozwój jego osobowości (pkt 1). W korzystaniu ze swych praw i wolności każdy człowiek podlega jedynie takim ograniczeniom, które są ustalone przez prawo wyłącznie w celu zapewnienia odpowiedniego uznania i poszanowania praw i wolności innych oraz w celu uczynienia zadość słusznym wymogom moralności, porządku publicznego i powszechnego dobrobytu w demokratycznym społeczeństwie (pkt 2). Niniejsze prawa i wolności nie mogą w żadnym wypadku być wykorzystane w sposób sprzeczny z celami i zasadami Organizacji Narodów Zjednoczonych (pkt 3).

Na analogicznym systemie praw człowieka oparta jest również Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Jej art. 82 stanowi, iż obowiązkiem obywatela polskiego jest wierność Rzeczypospolitej Polskiej oraz troska o dobro wspólne. Z kolei art. 83 Konstytucji wskazuje, iż każdy ma obowiązek przestrzegania prawa Rzeczypospolitej Polskiej.

Jak wynika z powołanych przepisów każde prawo człowieka jest związane z konkretnym obowiązkiem. Niedopuszczalne jest zatem zawężanie przez powoda interpretacji praw człowieka, poprzez powoływanie się tylko i wyłącznie na uprawnienia, bez uwzględnienia jego obowiązków związanych z tymi prawami.

Zauważyć należy, iż powód P. K. przebywając w areszcie śledczym był utrzymywany z pieniędzy podatników. Rzeczpospolita Polska zapewnia mu taki standard, na jaki stać ogół obywateli. Bez wątpienia, warunki mieszkaniowe osadzonych w ostatnim okresie uległy zasadniczej poprawie w związku z powołanym wyżej orzeczeniem Trybunału Konstytucyjnego. Na marginesie można jedynie dodać, iż tak daleka troska o komfort odbywania kary przez skazanych spotyka się ze sprzeciwem zdecydowanej większości społeczeństwa, co jest zrozumiałe, biorąc pod uwagę warunki mieszkaniowe i poziom życia przeciętnego obywatela. Należy bowiem podkreślić, że osoby pozostające na wolności często żyć muszą wręcz w znacznie trudniejszych warunkach, związanych m. in. z brakiem własnej toalety, brakiem dostępu do bieżącej wody czy koniecznością dzielenia powierzchni mieszkalnej z innymi osobami. Oczywiste jest przy tym, że wiele osób pozostających na wolności nie posiada bezpłatnego dostępu do programu zajęć kulturalnych czy sportowych ani możliwości odbycia terapii w związku z alkoholizmem. Nie mówiąc już o dostępie do bezpłatnych lekarstw. Należy podkreślić, że ocena roszczeń z tytułu naruszenia dóbr osobistych wymaga całościowej oceny wszystkich okoliczności sprawy – gorsze warunki w jednym z aspektów sytuacji bytowej osadzonych mogą być bowiem rekompensowane przez lepsze warunki w innym z jej aspektów.

Poza tym pozostaje poza sporem, że godziwe warunki odbywania kary pozbawienia wolności to nie tylko zapewnienie odpowiedniej powierzchni życiowej osadzonym. Jest to warunek istotny, ale nie rozstrzygający. Równie ważne są inne warunki, jakie panują w jednostce penitencjarnej, które wpływają na ocenę godziwego odbywania kary pozbawienia wolności. Godność osobista człowieka, czyli poczucie własnej wartości jest tym elementem osobowości człowieka, który kształtowany jest nie tylko przez niego samego, ale także przez okoliczności zewnętrzne. Subiektywne odczucia naruszenia własnej godności mogą być czasem nieuzasadnione, a widoczne będzie to szczególnie u osób nadmiernie wyczulonych na punkcie własnej wartości. Dlatego decydujące w ocenie, czy nastąpiło naruszenie godności osobistej, powinny być kryteria obiektywne. W przedmiotowej sprawie dla oceny, czy godność powoda została naruszona ma całokształt działalności pozwanego w zakresie zapewnienia godziwych warunków odbywania kary pozbawienia wolności, a tu stwierdzić można, że pozwany dokłada starań, aby takie warunki zapewnić. W orzecznictwie zwrócono już uwagę, że zapewnienie przez Państwo godziwych warunków odbywania kary pozbawienia wolności jest jednym z podstawowych wymagań demokratycznego państwa prawnego, jednakże osadzenie skazanego w celi w warunkach, w których powierzchnia na jedną osobę wynosiła mniej niż 3 m ², przy spełnieniu przesłanek określonych w art. 248 § 1 k.k.w., jest zgodne z prawem.

Z tych wszystkich względów i na podstawie powołanych przepisów, Sąd oddalił powództwo w tym zakresie.

Przechodząc do żądania powoda w zakresie zasądzeni odszkodowania i renty z tytułu wypadku w dniu 14 stycznia 2010roku to jego podstawę stanowi art. art. 417 § 1 k.c. w zw. z art. 444 § 1 i 2 k.c.

Zarzucając niezgodne z prawem wykonywanie przez pozwany Skarb Państwa władzy publicznej powód wskazywał na niedopełnienie przez funkcjonariuszy aresztu śledczego w L. po zaistnieniu wypadku obowiązku niezwłocznego, wszechstronnego udzielenia powodowi pomocy medycznej.

Odnosząc powyższe zarzuty do ustalonego stanu faktycznego stwierdzić należy, że samo nieodpłatne zatrudnianie powoda znajdowało pełne umocowanie w art. 123a § 1-3 k.k.w. oraz § 1 pkt 2 a także §§ 12 i 13 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 9 lutego 2004 r. w sprawie szczegółowych zasad zatrudniania skazanych (Dz.U. z 2004 r. Nr 27, poz. 242 ze zm.) i w tym zakresie brak jest jakichkolwiek podstaw do przyjmowania bezprawności działań funkcjonariuszy Skarbu Państwa.

Przesłankami odpowiedzialności Skarbu Państwa na podstawie art. 417 § 1 k.c. jest: niezgodne z prawem (stanowionym) wykonywanie władzy publicznej, powstanie szkody oraz adekwatny związek przyczynowy istniejący pomiędzy bezprawnym działaniem a powstałą szkodą. W tym zakresie znajdują zastosowanie ogólne reguły dotyczące kompensaty szkody majątkowej na osobie oraz koncepcji związku przyczynowego, ujęte w przepisach art. 444-448 k.c. oraz art. 361 k.c. (por. Adam Olejniczak (w) Kodeks cywilny. Komentarz. Tom III. Zobowiązania-część ogólna, pod red. A. Kidyby, Lex 2010). Ponadto zgodnie z zasadami ogólnymi (art. 6 k.c. w zw. z art. 232 k.p.c.) ciężar udowodnienia przesłanek odpowiedzialności deliktowej spoczywał na stronie powodowej.

Powód w związku ze zdarzeniem skutkującym opisanym urazem, nie udowodnił bezprawnego działania funkcjonariuszy Aresztu Śledczego w L.. Natomiast strona pozwana udowodniła, że działanie jej funkcjonariuszy w zakresie objętym tą częścią przedmiotu procesu było zgodne z przepisami prawa, jak również udowodniła, że dochowano przy tym należytej staranności.

Zachowanie funkcjonariuszy po przedmiotowym zdarzeniu także nie posiada cech bezprawności. Funkcjonariusze podjęli wszelkie działania możliwe w realiach sprawy, dochowując przy tym należytej staranności. P. K. po wypadku został sprowadzony na oddział i w możliwie najkrótszym czasie została mu udzielona pomoc medyczna. W sytuacji, gdy następnie okazało się to niezbędne, powód został przewieziony do Oddziału Neurologicznego Szpitala Aresztu Śledczego w G..

Sąd w tym zakresie w pełni podziela stanowisko biegłych A. K. i P. W. (2), że opisane działanie funkcjonariuszy nie przyczyniło się do zwiększenia obrażeń P. K. powstałych na skutek nieszczęśliwego wypadku, który zaistniał wskutek nieostrożnego zachowania przez samego poszkodowanego, a nie zaniedbań osób trzecich w miejscu świadczenia pracy. Nie miało żadnego wpływu na rozmiar szkody oraz na trwałość następstwa wypadku, mogło jedynie hipotetycznie wiązać się ze zwiększeniem dolegliwości bólowych.

W związku ze wskazanymi powyżej okolicznościami, a mianowicie brakiem jakiegokolwiek bezprawnego zachowania po stronie funkcjonariuszy pozwanego Skarbu Państwa, należy stwierdzić, że nie zaistniała konieczna przesłanka odpowiedzialności deliktowej Skarbu Państwa i powództwo przeciwko niemu, jako niezasadne, podlega oddaleniu.

Ponadto poza brakiem wykazania bezprawnego działania po stronie pozwanych, powód nie udowodnił adekwatnego związku przyczynowego tego działania z powstałą szkodą, jak również zasadności żądania zasądzenia odszkodowania i renty o określonej wysokości. W szczególności P. K. nie wykazał, jakie dochody uzyskiwał przed wypadkiem oraz przed osadzeniem w zakładzie karnym. W treści swoich zeznań powód powołał się jedynie na likwidację spółki w której pracował i przebywanie na zasiłku dla bezrobotnych.

Zasadność zasądzenia renty w wysokości 1 317,00zł. miesięcznie nie została wykazana lecz oparta jedynie na hipotetycznych założeniach. Nie bez znaczenia pozostaje również fakt, że zabiegi medyczne, które ewentualnie będą niezbędne w przyszłości ze względu na stan zdrowia powoda, będą mogły być wykonane w ramach więziennej służby zdrowia, ze względu na czasookres w którym powód będzie odbywał kare pozbawienia wolności. Powód nie wykazał również wysokości poniesionej przez niego szkody majątkowej.

Przede wszystkim wskazać należy, że jak wynika z przedstawionej dokumentacji medycznej, u powoda już w 2007 roku stwierdzono zmiany zwyrodnieniowe kręgosłupa. Podczas odbywania kary pozbawienia wolności w sierpniu 2008 roku korzystał ze zwolnienia z pracy z powodu prawostronnego zespołu korzeniowego lędźwiowo – krzyżowego, a w marcu, kwietniu, czerwcu i w lipcu 2009roku uskarżał się na bóle w tej okolicy kręgosłupa, jakkolwiek bez cech zespołu korzeniowego. A zatem niekorzystny ruch i dźwignięcie przedmiotu, które miały miejsce w dniu 14 stycznia 2010roku stanowiły jedynie element spustowy kolejnego epizodu bólowego. Należy domniemywać, że w kolejnych miesiącach miała miejsce remisja ponieważ dopiero w dniu 24 sierpnia 2010roku powód zgłosił dolegliwości kręgosłupowe. Aktualny stan zdrowia powoda jest konsekwencją zmian zwyrodnieniowo – dyskopatycznych prowadzących do nawrotów zespołów kręgosłupowo – korzeniowych a nie wyłącznie epizodu zaistniałego dnia 14 stycznia 2010roku ( opinia biegłej neurolog A. K. k. 193 – 194). Biegły neurolog P. W. (2) podzielił opinię biegłej A. K.. Ponadto stwierdził, że brak jest przesłanek aby uznać, iż zdarzenie z dnia 14 stycznia 2010r. było przyczyną wystąpienia następczych zmian radiologicznych kręgosłupa, protruzji krążka L5/S1, a więc spowodowało powstanie zmian radiologicznych będących przyczyną objawów bólowo – korzeniowych kręgosłupa L - S ( opinia biegłego P. W. (1) k. 266, opinia uzupełniająca k. 322).

Mając na uwadze powyższe uwagi i rozważania Sąd Okręgowy uznał, że powództwo jako niezasadne podlegało oddaleniu w całości.

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 102 k.p.c.

Sąd miał świadomość, iż generalną zasadą w zakresie rozliczenia kosztów procesu jest odpowiedzialność za wynik procesu (art. 98 k.p.c.). Zgodnie z tą zasadą koszty procesu w niniejszej sprawie, poniesione przez stronę pozwaną winny być jej zwrócone przez stronę powodową w zakresie w jakim przegrała sprawę. Niemniej jednak art. 102 k.p.c. przewiduje odstąpienie od tej zasady w szczególnie uzasadnionych przypadkach. W piśmiennictwie podnosi się, iż art. 102 k.p.c. urzeczywistnia zasadę słuszności i jako przepis wyjątkowy – stanowiący wyłom w zasadzie odpowiedzialności za wynik procesu – nie podlega wykładni rozszerzającej. Nie konkretyzuje on pojęcia „wypadków szczególnie uzasadnionych”, toteż ich kwalifikacja należy do sądu, który – uwzględniając całokształt okoliczności konkretnej sprawy – powinien kierować się własnym poczuciem sprawiedliwości. W postanowieniu z dnia 14 stycznia 1974 roku, w sprawie o sygn. akt II CZ 223/73, Sąd Najwyższy wyraził pogląd, który Sąd w pełni podziela, iż: „zastosowanie przez sąd art. 102 k.p.c. powinno być oceniane w całokształcie okoliczności, które by uzasadniały odstępstwo od podstawowych zasad decydujących o rozstrzygnięciu w przedmiocie kosztów procesu. Do kręgu tych okoliczności należą, zarówno fakty związane z samym przebiegiem procesu, jak i fakty leżące na zewnątrz procesu, zwłaszcza dotyczące stanu majątkowego (sytuacji życiowej). Okoliczności te powinny być oceniane przede wszystkim z uwzględnieniem zasad współżycia społecznego.

Mając na uwadze powyższe rozważania, jak też sytuację majątkową powoda P. K., który nie posiada żadnego majątku, Sąd orzekł, jak w sentencji wyroku.

Natomiast nieuiszczone koszty sądowe, na podstawie art. 113 ust. 4 ustawy z dnia 28 lipca 2005 roku o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz. U. z 2005 roku, Nr 167 poz. 1398 ze zmianami), zostały przejęte na rzecz Skarbu Państwa wobec braku podstaw do obciążenia nią którejkolwiek ze stron, z uwagi na wynik procesu oraz z uwagi na treść postanowienia tut. Sądu, zwalniającego powoda J. P. od opłaty sądowej w całości.