Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Lublinie

WYROK

UZASADNIENIE

W pozwie z dnia 14 września 2012 roku powód K. K. wniósł o zasądzenie od pozwanego (...) Spółki Akcyjnej w S. na jego rzecz kwoty 9.500 zł tytułem uzupełniającego odszkodowania, z ustawowymi odsetkami od dnia wniesienia powództwa do dnia zapłaty.

*

Wyrokiem z dnia 4 października 2013 roku Sąd Rejonowy w Łukowie:

1. zasądził od pozwanego (...) Spółki Akcyjnej w S. na rzecz K. K. kwotę 4.440,47 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 14 września 2012 roku do dnia zapłaty;

2. zasądził od pozwanego (...) Spółki Akcyjnej w S. na rzecz K. K. kwotę 961,41 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:

Powód K. K. jest właścicielem samochodu osobowego marki V. (...)'04, rok produkcji 2005, numer VIN (...), o nr rej. (...).

W dniu 4 sierpnia 2012 roku w miejscowości O. kierujący samochodem osobowym marki O. (...) o nr rej. (...) M. S., znajdując się w stanie nietrzeźwości, najechał na pojazd powoda, powodując jego uszkodzenie. Sprawca kolizji miał zawartą umowę ubezpieczenia obowiązkowego OC posiadaczy pojazdów mechanicznych w pozwanym zakładzie ubezpieczeń.

W wyniku kolizji w pojeździe powoda zostały uszkodzone elementy karoserii i układu jezdnego oraz silnika powodujące, że całkowity koszt naprawy samochodu przewyższał wartość rynkową pojazdu i szkoda została uznana przez ubezpieczyciela za całkowitą. W wyniku postępowania likwidacyjnego ubezpieczyciel określił wartość pojazdu powoda K. K. na kwotę 24.500 zł, natomiast wartość pozostałości na kwotę 6.800 zł, wypłacając powodowi tytułem odszkodowania kwotę 17.700 zł.

Sąd Rejonowy na podstawie opinii biegłego z zakresu techniki samochodowej Ł. M. ustalił, że wartość rynkowa pojazdu powoda na dzień powstania szkody wynosiła 28.100 zł, natomiast wartość pojazdu uszkodzonego wynosiła 5.700 zł, a zatem szkoda odpowiadająca różnicy pomiędzy wartością pojazdu przed kolizją i wartością pojazdu po kolizji wynosi 22.400 zł.

Sąd Rejonowy wskazał, na podstawie jakich dowodów ustalił powyższy stan faktyczny.

Sąd Rejonowy wskazał, że roszczenie powoda wobec sprawcy szkody ma podstawę prawną w przepisach art. 415 k.c. w zw. z art. 436 § 2 k.c.

Zgodnie z ogólną regułą wyrażoną w art. 6 k.c. i art. 232 k.p.c. ciężar dowodu co do zaistnienia przesłanek uzasadniających odpowiedzialność sprawcy szkody i jego ubezpieczyciela spoczywa na poszkodowanym, który powinien udowodnić zawinione zachowanie sprawcy szkody, szkodę i jej wysokość oraz związek przyczynowy pomiędzy zawinionym zachowaniem sprawcy szkody a zaistnieniem szkody.

Sąd Rejonowy podkreślił, że przesłanki odpowiedzialności ubezpieczyciela w niniejszej sprawie nie były kwestionowane, natomiast spór dotyczył wysokości szkody, przy czym nie budził wątpliwości jej całkowity charakter.

Podzielając opinię biegłego Ł. M. co do wartości pojazdu powoda przed kolizją i po kolizji, którą Sąd pierwszej instancji uznał za fachową i kompetentną, uwzględniającą całokształt materiału dowodowego zebranego w sprawie oraz stan techniczny pojazdu powoda, na jej podstawie Sąd Rejonowy ustalił wysokość szkody powoda na kwotę 22.400 zł, a uwzględniając wypłaconą powodowi przez pozwanego kwotę 17.959,53 zł (wraz z kosztami holowania), zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 4.440,47 zł tytułem uzupełniającego odszkodowania.

Rozstrzygnięcie o kosztach procesu Sąd Rejonowy uzasadnił przepisem art. 100 k.p.c., wskazując, iż powód wygrał sprawę w 47 %, toteż pozwany zakład ubezpieczeń w wyniku stosunkowego rozdzielenia powinien ponieść taką część kosztów procesu, które po stronie powoda wyniosły łącznie 2.045,57 zł (opłata od pozwu w kwocie 475 zł, wynagrodzenie biegłego z zakresu techniki samochodowej T. C. w kwocie 500 zł i wynagrodzenie biegłego Ł. M. w kwocie 1.070,57 zł). Pozwany nie wykazał, aby poniósł koszty procesu, a pełnomocnik pozwanego będący adwokatem nie zgłosił wniosku o przyznanie kosztów procesu w postaci wynagrodzenia pełnomocnika. Wobec tego powodowi należy się od pozwanego z tego tytułu zwrot kwoty 961,41 zł.

*

Apelację od tego wyroku wniósł pozwany (...) Spółka Akcyjna w S., zaskarżając wyrok Sądu Rejonowego w części, a mianowicie w pkt 1. w części przekraczającej kwotę 2.440.47 zł, a także w całości w pkt 2.

Pozwany zarzucił zaskarżonemu wyrokowi:

a) naruszenie prawa procesowego a mianowicie art. 233 § l k.p.c., tj. przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów poprzez dokonanie przez Sąd Rejonowy ustaleń sprzecznych z treścią zebranego w sprawie materiału poprzez uznanie w całości za wiarygodną opinię biegłego Ł. M., do której pozwany zgłosił liczne
zarzuty oraz zupełne pominięcie dowodu z opinii biegłego T. C.,

b) naruszenie art. 100 k.p.c. w zw. z art. 98 § l k.p.c. poprzez uznanie, iż pozwanemu nie należy się zwrot kosztów wynagrodzenia reprezentującego go pełnomocnika w związku z brakiem odpowiedniego wniosku, podczas gdy już w odpowiedzi na pozew pozwany wniósł o zasądzenie od powoda kosztów procesu, a więc również kosztów zastępstwa procesowego.

Pozwany wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku przez oddalenie powództwa w zaskarżonej części, ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy w tym zakresie do ponownego rozpoznania, a także o zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego zwrotu kosztów procesu za obie instancje według norm prawem przepisanych.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja pozwanego jest zasadna tylko w części, w jakiej dotyczy rozstrzygnięcia o kosztach procesu.

W pierwszej kolejności należy wskazać, że zaskarżony wyrok Sądu pierwszej instancji podlegałby uchyleniu i przekazaniu sprawy Sądowi pierwszej instancji do ponownego rozpoznania tylko w razie stwierdzenia nieważności postępowania, nierozpoznania istoty sprawy albo gdy wydanie wyroku wymagałoby przeprowadzenia postępowania dowodowego w całości (art. 386 § 2 i § 4 k.p.c.). W sprawie nie zachodziły tego rodzaju okoliczności, ani skarżący nie postawił tego rodzaju zarzutów.

Sąd Rejonowy poczynił prawidłowe ustalenia faktyczne, które Sąd Okręgowy przyjmuje za własne.

Zarzut naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. należy uznać za chybiony, a Sąd Rejonowy opierając ustalenia faktyczne dotyczące wysokości szkody na opinii biegłego Ł. M. w żaden sposób nie przekroczył granic swobodnej oceny dowodów. Należy zwrócić uwagę, że opinia ta jest dokładniejsza od opinii biegłego T. C., a biegły w opinii uzupełniającej odniósł się również do zarzutów pozwanego. Opinia biegłego Ł. M. została w sposób przekonujący w tym zakresie uzasadniona, a pozwany po doręczeniu opinii uzupełniającej żadnych innych wniosków dowodowych nie zgłosił.

Należy przy tym zauważyć, że obie opinie biegłych są w dużej części zbieżne ze sobą, a różnią się istotnie ustaleniem wartości pojazdu powoda przed jego uszkodzeniem z tego względu, że biegły Ł. M. nie uznał za zasadne zastosowania dwóch znaczących korekt ujemnych z tytułu bliskiej czasowo konieczności przeprowadzenia badania technicznego pojazdu oraz sprowadzenia pojazdu z zagranicy. Biegły w sposób logiczny wyjaśnił, dlaczego uznał, że korekty te w przypadku pojazdu powoda nie powinny mieć zastosowania. Należy przy tym zauważyć, że koszt badania technicznego nie jest duży i nic nie świadczy o tym, aby powód mógł mieć jakiekolwiek trudności z jego przeprowadzeniem, toteż doświadczenie życiowe w pełni potwierdza wywód biegłego, że wartość rynkowa pojazdu z tego względu nie powinna być obniżana i to aż o kwotę 1.113 zł, ze względu na możliwość wykrycia w toku przeglądu istotnych usterek. Z kolei w warunkach powszechnego sprowadzania pojazdów z zagranicy, w przypadku pojazdów co najmniej kilkuletnich nie następuje obniżenie wartości rynkowej pojazdu tylko z tej racji, że pojazd został sprowadzony z zagranicy, a dla potencjalnego nabywcy istotniejszy jest stan techniczny pojazdu i jego wyposażenie, zaś te cechy w przypadku pojazdu powoda zostały ocenione przez biegłego dodatnio. W tym stanie rzeczy nie można uznać, że ocena dowodu z opinii biegłego Ł. M., poczyniona przez Sąd pierwszej instancji, jest dowolna.

Trafnie natomiast skarżący podnosi, że Sąd Rejonowy w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku w ogóle nie wypowiedział się co do wiarygodności opinii biegłego T. C.. Przepis art. 328 § 2 k.p.c. wymaga od sądu wskazania, dlaczego innym dowodom odmówił wiarygodności i mocy dowodowej, a zatem w sytuacji, gdy istotą sporu stron było ustalenie wartości pojazdu powoda przed szkodą i w stanie uszkodzonym, Sąd Rejonowy powinien w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku odnieść się do obu częściowo odmiennych opinii biegłych i wypowiedzieć się jasno, dlaczego jednej z nich nie uznaje za wiarygodną. Skoro jednak Sąd pierwszej instancji prawidłowo uznał za rzetelną i wiarygodną opinię biegłego Ł. M., uchybienie to nie miało wpływu na treść zaskarżonego wyroku.

O rozstrzygnięciu sporu w niniejszej sprawie decydowały ustalenia faktyczne w zakresie wysokości szkody, natomiast zasada odpowiedzialności pozwanego zakładu ubezpieczeń nie była kwestionowana. Tym niemniej Sąd Rejonowy w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku w podstawie prawnej rozstrzygnięcia powinien również przywołać przepisy art. 822 k.c. oraz art. 34 – art. 36 ustawy z dnia 22 maja 2003 roku o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz. U. z 2003 roku, Nr 124, poz. 1152, ze zm.), zaś przy ustaleniu zasadności żądania odsetek ustawowych za opóźnienie – przywołać art. 14 ust. 1 tej ustawy oraz art. 481 § 1 i § 2 k.c. Niewątpliwym przy tym jest, że w dniu wniesienia powództwa pozwany pozostawał w opóźnieniu ze spełnieniem zasądzonej części świadczenia, które powinien wypłacić w terminie 30 dni od dnia zawiadomienia o szkodzie.

Zbędnie również Sąd Rejonowy odwoływał się do art. 6 k.c. i art. 232 k.p.c. w sytuacji, gdy o wyniku procesu nie decydowało nieudowodnienie roszczenia. Prawidłowo natomiast Sąd Rejonowy wskazał podstawę prawną odpowiedzialności sprawcy kolizji, za którego odpowiada zakład ubezpieczeń.

W tym miejscu należy zauważyć, że Sąd Rejonowy uwzględniając częściowo powództwo błędnie wyliczył należną powodowi kwotę. Skoro bowiem różnica wartości pojazdu powoda przed kolizją i po kolizji wynosiła 22.400 zł, zaś pozwany wypłacił powodowi z tego tytułu kwotę 17.700 zł, należało zasądzić na rzecz powoda różnicę w kwocie 4.700 zł. Sąd Rejonowy pomniejszył natomiast kwotę 22.400 zł o kwotę 17.959,53 zł i zasądził na rzecz powoda kwotę 4.440,47 zł, nie zwracając uwagi na to, że w kwocie 17.959,53 zł mieściły się również koszty holowania pojazdu powoda w kwocie 259,53 zł jako odszkodowanie należne powodowi niezależnie od odszkodowania obejmującego utratę wartości pojazdu. Powód nie wniósł jednak apelacji, a Sąd Odwoławczy nie może zmienić zaskarżonego wyroku w części niezaskarżonej (art. 378 § 1 k.p.c.) i to na niekorzyść strony pozwanej wnoszącej apelację (art. 384 k.p.c.), tym bardziej, że w zaskarżonym wyroku Sąd Rejonowy nie orzekł o oddaleniu powództwa w pozostałej części i należało złożyć wniosek o uzupełnienie w tym zakresie wyroku.

Trafnie natomiast skarżący podnosi, że Sąd Rejonowy nieprawidłowo rozdzielił stosunkowo koszty procesu, co należy uznać za wadliwe zastosowanie art. 100 k.p.c. i art. 109 § 1 k.p.c. Pozwany, reprezentowany przez zawodowego pełnomocnika będącego adwokatem, w odpowiedzi na pozew wniósł o zasądzenie od powoda zwrotu kosztów procesu. Nie można było zatem przyjąć, że pozwany takiego wniosku nie zgłosił i jego roszczenie wygasło. Nie jest konieczne, aby pozwany wyraźnie wskazywał, że żąda zwrotu kosztów zastępstwa procesowego. Zgodnie z art. 109 § 1 k.p.c. strona może złożyć wniosek o przyznanie zwrotu kosztów procesu zgodnie ze złożonym spisem albo ograniczyć się do wniosku o przyznanie kosztów według norm przepisanych. W tym ostatnim przypadku sąd ustala wysokość kosztów procesu poniesionych przez stronę na podstawie dokumentów znajdujących się w aktach sprawy, kierując się wskazaniami art. 98 § 2 i § 3 k.p.c. Wniosek strony ograniczający się do wniosku o zasądzenie zwrotu kosztów procesu należy uznać za równoznaczny z wnioskiem o przyznanie kosztów według norm przepisanych.

Tym samym w kosztach procesu należało uwzględnić nie tylko koszty procesu poniesione przez powoda w łącznej kwocie 2.045,57 zł, ale również koszty procesu poniesione przez pozwanego w postaci wynagrodzenia jego pełnomocnika będącego adwokatem w kwocie 1.200 zł, tj. w stawce minimalnej zgodnej z § 6 pkt 4 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz. U. z 2013 roku, poz. 461). Pozwany nie złożył bowiem dowodu uiszczenia opłaty skarbowej od pełnomocnictwa.

Suma kosztów procesu wynosi zatem 3.245,57 zł, a skoro powództwo zostało uwzględnione w 46,74 % (co do kwoty 4.440,47 zł z kwoty 9.500 zł), taką część sumy kosztów procesu powinien ponieść pozwany, co daje kwotę 1.516,98 zł. Pozwany dotychczas poniósł koszty procesu w kwocie 1.200 zł, toteż powinien zwrócić powodowi różnicę – 316,98 zł.

Apelacja pozwanego została uwzględniona częściowo, gdyż pozwany zaskarżył wyrok w zakresie kwoty 2.000 zł zasądzonej tytułem odszkodowania (wraz z odsetkami za opóźnienie od tej kwoty) oraz w zakresie kwoty 645,11 zł kosztów procesu, gdyż o tę kwotę domagał się ich obniżenia (do kwoty 316,30 zł). Ostatecznie apelacja powoda została uwzględniona tylko co do kwoty 644,43 zł, o jaką obniżono koszty procesu, co oznacza, że została ona uwzględniona w 24,36 % (644,43 zł z 2.645,11 zł). Wobec powyższego na podstawie art. 100 k.p.c. w zw. z art. 391 § 1 k.p.c. pozwanemu należy się od powoda zwrot takiej części poniesionych kosztów procesu w łącznej kwocie 400 zł (100 zł opłaty od apelacji i 300 zł wynagrodzenia pełnomocnika w stawce minimalnej odniesionej do wartości przedmiotu zaskarżenia), co dało kwotę 97,44 zł. Powód nie wykazał, aby poniósł jakiekolwiek koszty postępowania odwoławczego.

Na podstawie art. 350 § 1 i § 3 k.p.c. należało sprostować oczywiste omyłki w zaskarżonym wyroku w zakresie firmy pozwanego.

Z tych względów na podstawie art. 386 § 1 k.p.c. i art. 385 k.p.c. Sąd Okręgowy orzekł jak w sentencji wyroku.