Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Lublinie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 13 sierpnia 2013r.

Sąd Okręgowy w Lublinie V Wydział Karny - Odwoławczy

w składzie : Przewodniczący : SSO Marek Siwek (spr.)

Sędziowie : SO Piotr Morelowski

SO Adam Michalski

Protokolant: st. sekr. sądowy Aneta Kaczyńska

przy udziale Prokuratora Ireneusza Kuny

po rozpoznaniu w dniu 13 sierpnia 2013 r.

sprawy skazanego K. J.

w przedmiocie wyroku łącznego

na skutek apelacji wniesionej przez prokuratora i obrońcę skazanego

od wyroku Sądu Rejonowego Lublin - Wschód w Lublinie z siedzibą w Świdniku

z dnia 28 marca 2013r. sygn. akt III K 1646/12

I.  zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy, uznając wniesione apelacje za oczywiście bezzasadne;

II.  zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adw. B. P. 177,12 zł. (sto siedemdziesiąt siedem złotych, dwanaście groszy) tytułem wynagrodzenia za obronę z urzędu wykonaną w postępowaniu odwoławczym;

III.  zwalnia skazanego od wydatków za postępowanie odwoławcze, obciążając nimi Skarb Państwa.

V Ka 525/13

UZASADNIENIE

K. J. skazany został prawomocnymi wyrokami:

1) Sądu Rejonowego w Lublinie z dnia 16 lipca 2002 roku w sprawie sygn. akt XIV K 230/01 za czyn z art. 178a § 2 kk popełniony w dniu 14 czerwca 2001 r. na podstawie art. 178a § 2 kk na karę 60 stawek dziennych grzywny po 10 zł każda oraz zakaz prowadzenia pojazdów samochodowych na okres roku, przy czym ww. karę grzywny wykonano z dniem 7 października 2004 roku;

2) zaocznym Sądu Rejonowego w Lublinie z dnia 17 czerwca 2003 roku
w sprawie sygn. akt XIV K 894/02 za czyn z art. 178a § 2 kk popełniony w dniu
29 czerwca 2002 r. na podstawie art. 178a § 2 kk na karę 50 stawek dziennych grzywny po 10 zł każda oraz zakaz prowadzenia pojazdów mechanicznych na okres roku, przy czym ww. karę grzywny wykonano z dniem 15 listopada 2006 roku;

3) Sądu Rejonowego w Lublinie z dnia 4 listopada 2008 roku w sprawie sygn. akt XIV K 367/08 za czyn z art. 178a § 2 kk popełniony w dniu 13 maja 2008 r. na podstawie art. 178a § 2 kk na karę 10 miesięcy pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres 4 lat tytułem próby, na mocy art. 71 § l kk na karę 60 stawek dziennych grzywny po 10 zł każda oraz zakaz prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych i rowerów na okres 4 lat, przy czym postanowieniem Sądu Rejonowego Lublin-Wschód w Lublinie z siedzibą w Świdniku z dnia 16 maja 2012 roku wydanym w sprawie sygn. akt II Ko 868/12 zarządzono wykonanie ww. kary pozbawienia wolności i stwierdzono, że grzywna orzeczona ww. wyrokiem nie podlega wykonaniu;

4) Sądu Rejonowego Lublin-Wschód w Lublinie z siedzibą w Świdniku z dnia 29 września 2011 roku w sprawie sygn. akt III K 1390/11, zmienionym wyrokiem Sądu Okręgowego w Lublinie z dnia 24 stycznia 2012 roku w sprawie sygn. akt V Ka 1033/11 za czyn z art. 178a § 2 kk w zb. z art. 244 kk w zw. z art. 11 § 2 kk popełniony w dniu 10 maja 2011 r. na podstawie art. 244 kk w zw. z art. 11 § 3 kk na karę roku pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres 4 lat tytułem próby, na mocy art. 71 § l kk na karę 50 stawek dziennych grzywny po 10 zł każda oraz zakaz prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych i rowerów na okres 4 lat;

5) zaocznym Sądu Rejonowego Lublin-Wschód w Lublinie z siedzibą
w Świdniku z dnia 28 sierpnia 2012 roku w sprawie sygn. akt III K 425/12 za ciąg przestępstw z art. 178a § 2 kk w zb. z art. 244 kk w zw. z art. 11 § 2 kk popełniony
w dniach 31 sierpnia 2011 roku i 15 września 2011 roku na podstawie art. 244 kk
w zw. z art. 11 § 3 kk w zw. z art. 91 § l kk na karę roku pozbawienia wolności oraz zakaz prowadzenia pojazdów niemechanicznych w postaci rowerów na okres 4 lat;

Wyrokiem łącznym z dnia 28 marca 2013r. zapadłym w sprawie III K 1646/12 Sąd Rejonowy Lublin-Wschód w Lublinie z siedzibą w Świdniku:

I. na podstawie art. 85 kk i art. 86 § l i 2 kk jednostkowe kary grzywny orzeczone wyrokami z pkt. l i 2 połączył i wymierzył skazanemu K. J. karę łączną 110 (sto dziesięć) stawek dziennych grzywny ustalając wysokość każdej stawki na 10 (dziesięć) złotych;

II. na podstawie art. 63 § l kk na poczet orzeczonej w pkt. 1 kary łącznej grzywny zaliczył skazanemu kary grzywny orzeczone wyrokami z pkt. 1 i 2 i karę łączną uznając za wykonaną w całości;

III. na podstawie art. 91 § 2 kk i art. 86 § l kk w zw. z art. 89 § la kk jednostkowe kary pozbawienia wolności orzeczone wyrokami z pkt. 4 i 5 połączył
i jako łączną wymierzył skazanemu K. J. karę łączną roku
i 2 (dwóch) miesięcy pozbawienia wolności;

IV. na podstawie art. 71 § 2 kk stwierdził, że kara grzywny orzeczona wyrokiem z pkt. 4 nie podlega wykonaniu;

V. w pozostałym zakresie wyroki z pkt. 1, 2, 4 i 5 podlegają odrębnemu wykonaniu;

VI. na podstawie art. 572 kpk umorzył postępowanie w części dotyczącej objęcia wyrokiem łącznym wyroków z pkt. 3;

VII. zasądził od Skarbu Państwa na rzecz Kancelarii Adwokackiej adwokata B. P. kwotę 147,60 (sto czterdzieści siedem 60/100) złotych tytułem nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej skazanemu z urzędu;

VIII. zwolnił skazanego od ponoszenia wydatków, którymi obciążył Skarb Państwa.

Powyższy wyrok zaskarżyli: prokurator oraz obrońca skazanego.

Obrońca K. J. zaskarżył wyrok w części tj. w pkt III, któremu zarzucił naruszenie prawa materialnego:

1. art. 89 par. l a k.k. poprzez jego niezasadne zastosowanie i orzeczenie kary łącznej pozbawienia wolności bez warunkowego jej zawieszenia,

2. art. 91 par. 2 k.k. w zw. z art. 86 par. l k.k. poprzez wymierzenie kary łącznej orzeczonej w pkt III zaskarżonego wyroku przy zastosowaniu zasady umiarkowanej asperacji nie zaś pełnej kumulacji.

W konkluzji wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i wymierzenie oskarżonemu kary łącznej pozbawionej wolności za czyny orzeczone wyrokami z pkt 4 i 5 w wymiarze roku z warunkowym zawieszeniem na okres próby lat 4.

Powyższy wyrok w całości na niekorzyść oskarżonego zaskarżył prokurator, który orzeczeniu temu zarzucił obrazę prawa karnego materialnego, a mianowicie
art. 85 kk polegającą na niezasadnym uznaniu, że środki karne opisane w wyroku
w pkt 4 i 5 nie podlegają połączeniu, co w konsekwencji doprowadziło do uznania, iż podlegają one odrębnemu wykonaniu.

W konkluzji wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez połączenie środków karnych opisanych w wyrokach w pkt 4 i 5 w zakresie zakazu prowadzenia rowerów i orzeczenie zakazu prowadzenia rowerów w wysokości 6 lat.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Obie apelacje okazały się bezzasadne i to w stopniu oczywistym, w związku
z tym sformułowane w nich wnioski odwoławcze nie zasługiwały na uwzględnienie.

Oceniając całość zaskarżonego wyroku wskazać przede wszystkim trzeba, że Sąd Rejonowy trafnie ustalił, które z przestępstw popełnionych przez K. J. pozostają w zbiegu realnym w rozumieniu art. 85 k.k., a tym samym, które
z wymierzonych mu kar mogą zostać połączone. Słusznie organ ten uznał, iż
w realiach tej sprawy połączeniu podlegają kary pozbawienia wolności orzeczone
w sprawach III K 1390/11 oraz III K 425/12 a także grzywny ze spraw XIV K 230/01 oraz XIV K 894/02. Nie było natomiast prawnej możliwości połączenia kar, jakie orzeczone były względem skazanego wyrokami w sprawach XIV K 367/08
i III K 1390/11, czego domagał się we wniosku K. J.. Stanowisko swe
w tej mierze Sąd Rejonowy prawidłowo uzasadnił. Decyzja co do uznania, które wyroki podlegają łączeniu jest prawidłowa i tym samym nie może skutkować zmianą lub uchyleniem przedmiotowego rozstrzygnięcia.

Odnosząc się do apelacji obrońcy skazanego w pierwszej kolejności zwrócić uwagę należy na sprzeczność zarzutu z pkt. 2 z wnioskiem odwoławczym. W sytuacji, gdy skarżący domaga się wymierzenia K. J. kary łącznej pozbawienia wolności, za czyny orzeczone wyrokami z pkt. 4 i 5, w wymiarze roku, dziwić musi wniosek by zastosować przy tym zasadę „pełnej kumulacji”. Po pierwsze, kumulacja, czyli sumowanie kar byłoby przecież rozstrzygnięciem niekorzystnym dla oskarżonego, co sprzeciwia się dyrektywie wyrażonej w art. 86 § 1 k.k. Po drugie nie koreluje to z wnioskiem odwoławczym, wskazującym, iż skarżący w gruncie rzeczy domaga się zastosowania absorpcji przy wymierzeniu kary łącznej. Do takiej konstatacji należy dojść także po uwzględnieniu stanowiska obrońcy skazanego, wyrażonego na rozprawie w dniu 28 marca 2013r. (k. 62v).

Stwierdzić należy, iż wniosek o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez zmniejszenie kary przy zastosowaniu absorpcji oraz warunkowe zawieszenie jej wykonania okazał się niezasadny, tym bardziej, że skarżący nie zawarł szczegółowej argumentacji na poparcie tego stanowiska. Zważyć wypada, iż o zastosowaniu jednej
z zasad łączenia kar (tj. absorpcji, kumulacji, redukcji, asperacji) decyduje Sąd, uwzględniając całokształt ujawnionych w niej okoliczności związanych zarówno
z osobą sprawcy, jak i związkiem podmiotowo – przedmiotowym istniejącym pomiędzy popełnionymi przestępstwami. Nie ulega wątpliwości, że zasada absorpcji przy wymierzaniu kary łącznej winna być stosowana tam, gdzie pomiędzy zbiegającymi przestępstwami zachodzi bliski związek podmiotowy i przedmiotowy,
a przesłanka prognostyczna pozwala na stwierdzenie, że kara łączna w wysokości najwyższej z wymierzonych kar jednostkowych, jest wystarczającą oceną zachowania sprawcy. Jak to wskazał Sąd I instancji faktem jest, że przestępstwa za które
K. J. skazany został w sprawach podlegających łączeniu popełnione zostały w niewielkim odstępie czasowym (kilkumiesięcznym) i w podobny sposób. Niezależnie jednak od tego, zastosowaniu zasady absorpcji sprzeciwia się ilość czynów pozostających w zbiegu realnym. Ponadto nie sposób tracić z pola widzenia, że K. J. jest osobą wielokrotnie karaną, niemal systematycznie wchodzącą w konflikty z prawem, popełniającą przestępstwa głównie przeciwko bezpieczeństwu w komunikacji, w stosunku do której dotychczas orzekane kary nie spełniły stawianych przed nimi celów, ani wychowawczych, ani też zapobiegawczych. W tych warunkach trudno co najmniej uznać, iż przesłanka prognostyczna pozwala przyjąć, że kara łączna w wysokości najwyższej z kar wymierzonych byłaby wystarczającą oceną zachowania K. J., który jest sprawcą dalece niepoprawnym, stale naruszającym te same przepisy (z art. 178a § 2 k.k.), nadto nie respektującym wydawanych w stosunku do jego osoby wyroków sądów karnych (art. 244 k.k.). Zdaniem Sądu Okręgowego w tych warunkach nie występują nie tylko przesłanki przemawiające za zastosowaniem wobec skazanego zasady pełnej absorpcji przy wymiarze kary łącznej, lecz również takie, które mogłyby przekonywać
o nietrafności wymierzenia K. J. kary łącznej pozbawienia wolności bez dobrodziejstwa warunkowego zawieszenia jej wykonania. Słusznie Sąd Rejonowy doszedł do konkluzji, iż z uwagi na brak podstaw do przyjęcia pozytywnej prognozy kryminologicznej, o której mowa w art. 69 k.k. warunkowe zawieszenie wykonania kary łącznej w oparciu o art. 89 § 1 i 1a k.k. nie mogło znaleźć zastosowania. W polu widzenia pozostawać bowiem musi nie tylko zasygnalizowana wyżej nagminność popełniania przestępstw tego samego rodzaju lecz również fakt, iż K. J. czynów przypisanych mu wyrokiem w sprawie III K 425/12 dopuścił się w toku prowadzonego przeciwko niemu postępowania karnego o tożsamy czyn i to niespełna kilka dni przed wydaniem wyroku skazującego w sprawie
III K 1390/12. Świadczy to zatem niewątpliwie o całkowitym lekceważeniu przez skazanego porządku prawnego oraz bezkrytycznej postawie wobec wydanych uprzednio wyroków skazujących.

Reasumując stwierdzić należy, iż tak przytoczone powyżej, jak
i w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku okoliczności dają w ocenie Sądu Okręgowego podstawę do uznania zaskarżonego orzeczenia za trafne, w zakresie rozstrzygnięcia
o rozmiarze wymierzonej K. J. łącznej kary pozbawienia wolności. Nie doszło zatem tu do obrazy wskazanych w apelacji przepisów postępowania.

W dalszej części niniejszego uzasadnienia odnieść się należy do apelacji prokuratora. Stwierdzić wypada, iż poza wadliwością natury formalnej (prawidłowo sformułowany zarzut winien dotyczyć naruszenia art. 90 § 2 k.k.) tenże środek odwoławczy okazał się niezasadny również co do meritum. Brzmienie art. 90 § 2 k.k. jest bowiem jednoznaczne i dopuszcza połączenie zakazów z art. 39 pkt 3 k.k. lecz jedynie wtedy, gdy są to zakazy tego samego rodzaju, czyli rodzajowo i zakresowo tożsame. Tym samym, jeśli różnią się one zakresem lub przedmiotem mimo, że
z punktu widzenia art. 39 pkt 3 k.k. stanowią zakazy tego samego rodzaju (zakaz prowadzenia pojazdów), to nie podlegają one łączeniu (patrz Komentarz do Kodeksu karnego pod. red. A. Zolla i konsekwencje, jakie wskazał dla wszystkich modelowych sytuacji Piotr Kardas, Warszawa 2007r., teza 26 do art. 90). W polu widzenia pozostawać musi, iż wyrokiem w sprawie III K 1390/11 orzeczono wobec K. J. zakaz prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych i rowerów, zaś tym w sprawie III K 425/12 jedynie zakaz prowadzenia pojazdów niemechanicznych
w postaci rowerów. Na przeszkodzie połączenia wspomnianych zakazów stoi oczywisty brak identyczności co do zakresu przedmiotowego. Tożsame stanowisko wyraził Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 24 marca 2011r., IV KK 27/11, LEX nr 794513. Podkreślić zarazem należy, iż nie ma tu znaczenia fakt możliwości wyodrębnienia poszczególnych zakresów orzeczonych zakazów. Nawet bowiem jeżeli da się wyodrębnić poszczególne obszary ruchu, z których oskarżony został wyeliminowany poprzez orzeczenie zakazu nie zmienia to faktu, że w przypadku obu spraw orzeczono wobec jego osoby za każdy razem jeden zakaz, którego połączenie obecnie się rozważa, a nie wiele zakazów, co do których połączenie każdego jest rozważane. Wyodrębnienie obszaru zakazanego działania z jednego środka karnego nie jest jednak tożsame z wyodrębnieniem kilku środków karnych z jednego środka, a jedynie z określonym ustaleniem zakresu tego środka. W konsekwencji natomiast, jeżeli zakres przedmiotowy środka karnego orzeczonego za dany czyn jednym wyrokiem jest inny niż środka orzeczonego wyrokiem przypisującym inny czyn pozostający z pierwszym w realnym zbiegu, nie ma możliwości połączenia tych środków karnych, gdyż obszary ich oddziaływania są odmienne.

Należy przy tym zaznaczyć, że prokurator prezentując określone stanowisko prawne, kontestując wyrok winien przedstawić własną argumentację w tym przedmiocie, a nie odwoływać się do wyroku Sądu Okręgowego w Lublinie.

Mając na względzie wszystkie przedstawione powyżej okoliczności, wobec oczywistej bezzasadności apelacji i nie dopatrując się uchybień określonych w art. 439 § 1 k.p.k. lub art. 440 k.p.k., Sąd Okręgowy orzekł jak w wyroku. Zaznaczyć tu wypada, że postępowanie dowodowe prowadzone przez Sąd Okręgowy (którego zaniechał Sąd I instancji) nie doprowadziło do wniosku o zatarciu skazania wyroków z pkt. 1 i 2, choć już na pierwszy rzut oka powinny pojawić się wątpliwości w tym przedmiocie.

Na mocy § 14 ust. 4 pkt 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia
28 września 2002r. „w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu” (Dz.U. Nr 163 poz. 1348) Sąd Okręgowy przyznał na rzecz adw. B. P. kwotę 177,12 zł tytułem wykonanej obrony z urzędu w sprawie wyroku łącznego.

Rozstrzygnięcie o zwolnieniu skazanego od wydatków postępowania odwoławczego, ze względu na trudną sytuację rodzinną i majątkową, uzasadnia treść art. 624 § 1 k.p.k. K. J. aktualnie przebywa w jednostce penitencjarnej
i nie posiada możliwości zarobkowych.

Marek Siwekmp Piotr Morelowski Adam Michalski