Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Lublinie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 18 listopada 2016 roku

Sąd Okręgowy w Lublinie VIII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący Sędzia Sądu Okręgowego Dorota Stańczyk

Protokolant protokolant sądowy Przemysław Ochal

po rozpoznaniu w dniu 4 listopada 2016 roku w Lublinie

sprawy I. P.

przeciwko (...) w K.

o zadośćuczynienie, odszkodowanie i rentę

z powództwa I. P.

I.  oddala powództwo;

II.  nie obciąża powoda kosztami procesu, nieuiszczoną opłatę od pozwu oraz wydatki przejmuje na rachunek Skarbu Państwa.

Sygn. akt VIII P 3/15

UZASADNIENIE

W pozwie z dnia 31 marca 2009 roku powód I. P. wniósł o zasądzenie od (...)w K. reprezentowanego przez(...) w K.:

1. kwoty 50.000 zł wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 29 grudnia 2008 roku (14 dni po dacie wpływu pisma roszczeniowego przedstawiciela powoda z dnia 11 grudnia 2008 roku) do dnia zapłaty - tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę;

2. kwoty 5.523 zł wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 29 grudnia 2008 roku (14 dni po dacie wpływu pisma roszczeniowego przedstawiciela powoda z dnia 11 grudnia 2008 roku do dnia zapłaty) - tytułem odszkodowania za zwiększone potrzeby powoda związane z wypadkiem;

3. kwoty 633 zł wraz z odsetkami ustawowymi od tej od dnia 29 grudnia 2008 roku (14 dni po dacie wpływu pisma roszczeniowego przedstawiciela powoda z dnia 11 grudnia 2008 roku) do dnia zapłaty - tytułem zwrotu utraconych dochodów za okres od 14 sierpnia 2008 roku do 11 lutego 2009 roku;

4. renty miesięcznej płatnej z góry do 10-go dnia każdego miesiąca w wysokości 1.650 zł, począwszy od dnia 1 grudnia 2008 roku - tytułem zwiększonych potrzeb powoda (zakup leków, opieka i zastępstwo w cięższych czynnościach, dojazdy do lekarzy) oraz tytułem zmniejszenia widoków powodzenia na przyszłość.

W uzasadnieniu pozwu pełnomocnik powoda podniósł, iż wyniku wypadku w pracy w dniu (...)roku powód doznał (...) z powodu którego cierpi dotychczas. Wypadek był wynikiem rażących zaniedbań pozwanego będącego pracodawcą powoda w tym: dopuszczenia niewykwalifikowanego i nieprzeszkolonego pracownika do pracy bez niezbędnych środków ochrony osobistej, przy której był narażony na bezpośrednie działanie „czynnika chemicznego" zawartego w farbach i rozpuszczalniku (pozew k. 5-7).

W odpowiedzi na pozew z dnia 19 maja 2009 roku (...)w K. wniosło o oddalenie powództwa w całości. W uzasadnieniu wskazało, iż nie posiada legitymacji biernej do występowania w niniejszej sprawie, ponieważ powód był zatrudniony w (...) K., a nie w pozwanym Starostwie (k. 150-151 ).

Na rozprawie w dniu 3 czerwca 2009 roku pełnomocnik powoda poparł powództwo i podniósł, iż błędnie została oznaczona strona pozwana, którą powinien być(...) w K.. W związku z powyższym Sąd postanowił przesłać pozwanemu (...) w K. odpis pozwu wraz z załącznikami (k. 160).

W odpowiedzi na pozew pozwany (...) w K. wniósł o oddalenie powództwa w całości.

W uzasadnieniu podniósł, że powód niejednolicie wskazuje podstawy prawne swoich roszczeń względem pozwanego, mogą być bowiem brane pod uwagę dwie alternatywne podstawy odpowiedzialności pozwanego wobec powoda. Wskazał, iż pozwany nie ponosi żadnej odpowiedzialności z tytułu zdarzenia opisywanego przez powoda, gdyż nie było żadnego wypadku przy pracy, co powoduje nie tylko zwolnienie z odpowiedzialności pozwanego pracodawcy za wyrządzoną szkodę na zasadzie art. 300 k.p. w związku z art. 471 k.c., ale też w sytuacji przyjęcia, iż określone zdarzenie stanowi czyn z art. 300 k.p. w związku z art. 415 k.c. Zaznaczył, że nawet w sytuacji przyjęcia, że zdarzenie określone przez powoda stanowi wypadek przy pracy, to odpowiedzialność pozwanego pracodawcy jest wyłączona na podstawie przepisów ustawy o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych, zaś ewentualna odpowiedzialność „uzupełniająca” pozwanego na podstawie art. 300 k.p. w związku z art. 471 k.c., czy też 300 k.p. w związku z art. 415 k.c., wymaga udowodnienia przez powoda szeregu kwestii, poczynając od samego wypadku przy pracy, związku przyczynowego, bezprawności działania pracodawcy, czy też samej szkody (krzywdy) i jej rozmiarów (wysokości). Strona pozwana zaprzeczyła, aby praca, którą powód wykonywał bezpośrednio przed urazem, mogła być przyczyną jego urazu i wskazała, że opisywane przez pełnomocnika powoda „rażące zaniedbania pracodawcy” i „czynnik chemiczny" zawarty w farbach i rozpuszczalniku są lakoniczne i zostały poruszone wyłącznie na potrzeby niniejszego postępowania (k. 161-163).

Pismem z dnia 24 marca 2014 roku pełnomocnik powoda zmodyfikował żądanie pozwu z dnia 31 marca 2009 roku w ten sposób, że wniósł o zasądzenie od pozwanego:

1. kwoty 100.000 zł wraz z ustawowymi odsetkami, liczonymi od dnia 29 grudnia 2008 roku (14 dni od daty wpływu do pozwanego pisma roszczeniowego przedstawiciela powoda z dnia 11 grudnia 2008 roku) do dnia zapłaty, tytułem zadośćuczynienia za krzywdy doznane przez powoda, w wyniku wypadku z dnia(...) roku (zmodyfikowane żądanie pkt l pozwu).

2. kwoty 5.523 zł wraz z ustawowymi odsetkami liczonymi od dnia 29 grudnia 2008 roku (od daty wpływu do pozwanego pisma roszczeniowego przedstawiciela powoda z dnia 11 grudnia 2008 roku) do dnia zapłaty, tytułem odszkodowania za zwiększone potrzeby powoda w związku z wypadkiem z dnia(...)roku za okres od (...) roku do 30 listopada 2008 roku (podtrzymane żądanie pkt. 2 pozwu).

3. kwoty 63.514 zł tytułem skapitalizowanej kwoty renty miesięcznej za okres od grudnia 2008 roku do dnia 31 grudnia 2012 roku, na którą to kwotę składają się następujące elementy:

- l .570 zł/mies. za okres od l grudnia 2008 roku do 31 grudnia 2008 roku;

-

l .607 zł/mies. za okres od l stycznia 2009 roku do 31 grudnia 2009 roku;

-

l .355 zł/mies. za okres od 1 stycznia 2010 roku do 31 grudnia 2010 roku;

-

1.110 zł/mies. za okres od 1 stycznia 2011 roku do 31 grudnia 2012 roku;

wraz z ustawowymi odsetkami, liczonymi od dnia 29 grudnia 2008 roku (14 dni od daty wpływu do pozwanego pisma roszczeniowego przedstawiciela powoda z dnia 11 grudnia 2008 roku) do zapłaty - zmodyfikowano żądanie pkt 4 pozwu.

5. Zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda renty miesięcznej płatnej z góry do 10-go każdego miesiąca, począwszy od dnia l stycznia 2013 roku w wysokości 2.108 zł miesięcznie wraz z ustawowymi odsetkami, liczonymi od dnia wymagalności poszczególnych rent miesięcznych do dnia zapłaty, tytułem zwiększonych potrzeb powoda (kosztów leczenia, dojazdów, opieki i zastępstwa za powoda) - zmodyfikowano żądanie pkt 4 pozwu.

5. Cofnął powództwo w zakresie pkt 3 pozwu tj. co do kwoty 633 zł i zrzekł się w zakresie tym roszczenia.

6. Cofnął powództwo w zakresie dotyczącym renty miesięcznej z tytułu zmniejszenia widoków powodzenia na przyszłość (zmodyfikowane żądanie pkt 4 pozwu) oraz oświadczył, że powód nie będzie dochodził renty wyrównawczej w związku z przedmiotowym wypadkiem (k. 517-522).

Na rozprawie w dniu 10 kwietnia 2014 roku pełnomocnik powoda zmienił żądanie w ten sposób, że domagał się renty skapitalizowanej od dnia 3 czerwca 2009 roku z odsetkami ustawowymi od 3 czerwca 2009 roku, a od 3 czerwca 2009 roku domaga się renty miesięcznej z odsetkami od poszczególnych kwot, czyli od 11 dnia każdego miesiąca. Co do renty bieżącej zmodyfikował żądanie do kwoty 908 zł miesięcznie za okres od 1 stycznia 2013 roku do 31 grudnia 2013 roku , zaś od dnia 1 stycznia 2014 roku domaga się renty w wysokości 1008 zł miesięcznie, ponieważ od tego roku powód będzie korzystał raz w roku z rehabilitacji prywatnej płatnej. W pozostałej części cofnął powództwo w tym zakresie (k. 526v).

W toku postępowania pozwany nie uznawał powództwa i wnosił o jego oddalenie w całości.

Wyrokiem z dnia 24 kwietnia 2014 roku, w sprawie sygn. akt VIII P 4/12 Sąd Okręgowy w Lublinie po rozpoznaniu sprawy z powództwa I. P. przeciwko(...)w K.:

I. zasądził od pozwanego na rzecz powoda:

a) kwotę 15.000,00 zł tytułem zadośćuczynienia z odsetkami ustawowymi od dnia 3 czerwca 2009 roku do dnia zapłaty;

b)kwotę 2.175,70 zł tytułem odszkodowania z odsetkami ustawowymi od dnia 3 czerwca 2009 roku do dnia zapłaty;

c)kwotę 3.495,10 zł tytułem skapitalizowanej renty za okres od 1 grudnia 2008 roku do 2 czerwca 2009 roku z odsetkami ustawowymi od 3 czerwca 2009 roku;

d)kwotę 26.300,84 zł tytułem renty z odsetkami ustawowymi

II. zasądził od pozwanego (...) na rzecz powoda rentę na przyszłość w wysokości 446,10 zł miesięcznie płatną do dziesiątego dnia każdego miesiąca, począwszy od miesiąca maja 2014 roku z odsetkami ustawowymi w przypadku uchybienia terminu płatności;

III.  w pozostałej części powództwo oddalił;

IV.  nakazał ściągnąć od pozwanego (...) w K. na rzecz Skarbu Państwa (kasa Sądu Okręgowego w Lublinie) kwotę 1.058,37 zł tytułem zwrotu części wydatków oraz kwotę 2.615,72 zł tytułem częściowego zwrotu nieuiszczonej opłaty od pozwu;

V.  w pozostałej części wydatki w kwocie 2.873,17 zł i nieuiszczoną opłatę od pozwu w kwocie 7.100,93 zł przejął na rachunek Skarbu Państwa;

VI.  w pozostałej części koszty procesu między stronami wzajemnie zniósł (k. 530 a.s.).

Na skutek rozpoznania apelacji pozwanego Sąd Apelacyjny w Lublinie wyrokiem z dnia 3 grudnia 2014 roku w sprawie III APa 11/14 uchylił zaskarżony wyrok w punktach I, II, IV, V oraz VI i przekazał sprawę do ponownego rozpoznania Sądowi Okręgowemu w Lublinie, pozostawiając temu Sądowi rozstrzygnięcie o kosztach postępowania. W uzasadnieniu podniósł, że Sąd pierwszej instancji ponownie rozpoznając sprawę winien ustalić, czy zdarzenie z dnia (...) roku nosi znamiona wypadku przy pracy. W ocenie Sądu Apelacyjnego opisane powyżej ustalenie dotyczące charakteru zdarzenia z dnia(...) roku stanowi o istocie sprawy, albowiem powód domaga się licznych roszczeń związanych ze szkodą spowodowaną wypadkiem przy pracy. Tymczasem z protokołu powypadkowego wynika, ze przedmiotowe zdarzenie nie został uznane za wypadek przy pracy (k. 602-622 a.s.).

Po ponownym rozpoznaniu sprawy, na rozprawie w dniu 29 czerwca 2015 roku pełnomocnik powoda wniósł o ustalenie, że zdarzenie z dnia 14 sierpnia 2008 roku jest wypadkiem przy pracy (k. 648v a.s.).

Sąd Okręgowy ustalił, co następuje:

I. P. był zatrudniony w pozwanym(...) w K. od dnia 2 maja 1991 roku do dnia 11 lutego 2009 roku na stanowisku konserwatora urządzeń na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony (umowa o pracę z dnia 2 maja 1991 roku, świadectwo pracy z dnia 11 lutego 2009 roku - akta osobowe powoda).

Do zakresu obowiązków I. P. na stanowisku konserwatora urządzeń należało m.in. wykonywanie prac naprawczych i konserwacyjnych budynków, w tym drobnych prac malarskich. Powód wykonywał też czynności kierowcy (zakres czynności i obowiązków k. 33-36). Jego bezpośrednim przełożonym była M. J. (zeznania M. J. k. 209-211).

I. P. ukończył kurs okresowy w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy, który odbywał się w dniach 15 – 22 listopada 2002 roku. W dniu 6 czerwca 2006 roku ukończył szkolenie okresowe bhp dla pracowników zatrudnionych na stanowiskach robotniczych. Nadto przeszedł w dniu 30 sierpnia 2007 roku szkolenia z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy dla konserwatorów urządzeń oraz kierowców (akta osobowe I. P., k. 43, 53, k. 53, k. 59).

Na terenie pozwanego (...)w K. znajdują się dwa garaże starego typu tzw. „blaszaki”. Dyrektor pozwanego J. W. wydała powodowi polecenie pomalowania tych garaży farbą olejną. W tym celu powód udał się do sklepu , gdzie dowiedział się od sprzedawcy, że przed pomalowaniem musi „odtłuścić” powierzchnię garażu, bo inaczej farba nie będzie się trzymać. Sprzedawca polecił mu odpowiedni preparat, był to rozpuszczalnik ekstrakcyjny. Powód następnie zgłosił dyrektor pozwanego J. W. jakie materiały są potrzebne i ona je zaakceptowała, wystawiła zamówienie, a pani dyrektor je podpisała. W dniu 13 sierpnia 2008 roku powód zakupił emalię, rozpuszczalnik ekstrakcyjny i rozpuszczalnik uniwersalny (zeznania powoda I. P. k. 184-187, k. 525v, zeznania dyrektor pozwanego J. W. k. 420-420v, k. 526, zeznania świadka M. J. k. 209-211, faktura VAT (...) z dnia 13 sierpnia 2008 roku k. 28).

W dniu (...)roku przed rozpoczęciem pracy I. P. był na badaniach okresowych dla stanowiska kierowcy. Po przyjściu do pracy tego dnia około godziny 8.00 dyrektor (...)w K. J. W. wydała powodowi polecenie pomalowania blaszanego garażu zakupionymi wcześniej przez niego materiałami w postaci emalii oraz rozpuszczalnika ekstrakcyjnego. Polecenie to powód otrzymał bezpośrednio od dyrektora Domu Pomocy Społecznej z uwagi na fakt, iż jego bezpośrednia przełożona M. J. była na urlopie. W tym dniu była wysoka temperatura powietrza. Przed przystąpieniem do malowania powód nie zapoznał się ze wskazaniami znajdującymi się na opakowaniach środków, których używał do malowania, nie zgłosił się też do pracodawcy o dostarczenie mu odpowiednich rękawic (zeznania powoda I. P. k. 184-187, k. 525v, zeznania dyrektor pozwanego J. W. k. 420-420v, k. 526,).

Zgodnie z obowiązującą u pozwanego tabelą norm przydziału i zużycia środków ochrony indywidualnej, odzieży i ubrania roboczego, stanowiącą załącznik do zarządzenia nr (...) dyrektora (...) w K. z dnia 20 czerwca 2007 roku, na stanowisku konserwatora urządzeń przysługiwał beret lub czapka, drelichowe ubranie robocze, trzewiki skórzane na gumowych spodach, drelichowa watowa kurtka ocieplana, buty gumofilce, drelichowe rękawice ochronne ( k. 214-218).

Powód przed pomalowaniem garażu, wyposażony w rękawice drelichowe, oczyścił jedną boczną ścianę garażu rozpuszczalnikiem ekstrakcyjnym, co zajęło mu około 1,5 godziny. Następnie przystąpił do malowania tej ściany. Po pomalowaniu 1/3 części ściany powodowi zaczęło się kręcić w głowie i poszedł do pani dyrektor do biura, żeby powiedzieć, iż o godzinie 13.00 ma jechać do okulisty, na co dyrektor wyraziła zgodę. Powód wrócił do malowania garażu, (...) (...)powód został odnaleziony przez J.-D. W., która wezwała pełniącą tego dnia dyżur w (...)pielęgniarkę, która zdecydowała, że należy wezwać karetkę pogotowia (protokół numer (...) ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku k. 9-12, zeznania powoda I. P. k. 184-187, k. 525v, zeznania dyrektor pozwanego J. W. k. 420-420v, k. 526, zeznania świadka M. J. k. 209-211).

Pogotowie ratunkowe przewiozło I. P. do Szpitala w K., gdzie był hospitalizowany w Oddziale Neurologii w dniach (...)roku. Rozpoznano u niego (...) Następnie został przeniesiony na Oddział (...) w Szpitalu w K., gdzie przebywał w dniach 29 sierpnia - 17 października 2008 roku. Następne hospitalizacje powoda miały miejsce w Szpitalu (...) w L.: w Oddziale Neurologii dniach 20 - 27 listopada 2008 roku, w Oddziale (...) w dniach 20 października - 10 listopada 2009 roku, w Oddziale Neurologii w dniach 4 sierpnia - 9 sierpnia 2010 roku, w Oddziale (...) w dniach 28 września - 22 października 2010 roku, w Oddziale Neurologii w dniach 2 grudnia - 10 grudnia 2011 roku oraz w dniu 3 stycznia 2012 roku, w Oddziale (...) w dniach 25 stycznia - 15 lutego 2012 roku oraz w dniach 7 - 30 października 2013 roku, w Oddziale Neurologii w dniach 30 września - 4 października 2013 roku. I. P. przechodził również rehabilitację w Szpitalu (...) w I. w dniach 4 - 24 stycznia 2009 roku, 27 stycznia - 17 lutego 2011 roku, 24 stycznia - 14 lutego 2013 roku oraz Szpitalu (...) w okresie od 19 kwietnia do 10 maja 2012 roku (dokumentacja medyczna k. 439, 523).

Zdarzenie z dnia (...) roku nie zostało uznane przez pozwanego za wypadek przy pracy, albowiem w ocenie pracodawcy nie zaistniało ono w powiązaniu z przyczyną zewnętrzną. Pracodawca wskazał, że przyczyną tego zdarzenia był czynnik pochodzący bezpośrednio z organizmu człowieka (protokół numer (...) ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku k. 9-12).

Przyczyną wystąpienia u powoda (...) były schorzenia samoistne. (...) według ogólnie przyjętej wiedzy medycznej jest schorzeniem samoistnym i jedynie w bardzo szczególnych przypadkach może być spowodowany przez czynniki zewnętrzne (np. (...)). Do czynników ryzyka wystąpienia(...) należą:

(...)

(...)

(...)

Przy tym żaden ze współczesnych podręczników neurologii nie podaje zaburzeń toksycznych jako czynnika ryzyka wystąpienia (...)U powoda występowały czynniki ryzyka (...)Czynniki zewnętrzne występuje w czasie pracy powoda w dniu (...)roku, w postaci wysokiej temperatury otoczenia, małego ruchu powietrza, związków chemicznych zawartych w rozpuszczalnikach i farbach, jakich używał w tym dniu miały nie miały wpływu na wystąpienie udaru mózgu. (opinia główna biegłego neurologa T. H. (1) z dnia 19 listopada 2012 roku, k. 443-446 i ustna opinia uzupełniająca z dnia 19 kwietnia 2013 roku, k. 475, opinia główna biegłej neurolog B. A. z dnia 5 sierpnia 2015 roku i jej opinia uzupełniająca z dnia 18 stycznia 2016 roku, k. 676 , opinia biegłego neurologa M. D. (1) z dnia 23 maja 2016 roku, k. 693).

Powód nigdy nie występował do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych o uznanie zdarzenia z dnia (...) roku za wypadek przy pracy, ani o przyznanie prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy w związku ze zdarzeniem z dnia(...)roku (niesporne).

Powód został uznany przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w L. za osobę całkowicie niezdolną do pracy (orzeczenie lekarza orzecznika ZUS z dnia 6 lutego 2009 roku - akta osobowe I. P.). Od 12 lutego 2009 roku do chwili obecnej I. P. pobiera rentę z tytułu całkowitej niezdolności do pracy, która obecnie wynosi 1887, 44 zł (k. 496).

Sąd uznał za wiarygodne w całości zeznania powoda I. P. oraz świadków H. P., A. P. oraz M. J. w całości. W ocenie Sądu zeznania powoda i wymienionych świadków był były spójne, logiczne i korelowały ze sobą. Wskazać jednak należy, że subiektywne przekonanie powoda co zewnętrznych przyczyn zdarzenia z dnia(...)roku nie mogły stać się podstawą do poczynienia ustaleń faktycznych w niniejszej sprawie, albowiem z tej materii Sąd oparł się na opiniach biegłych.

Sąd dał wiarę jedynie częściowo zeznaniom J. W. przesłuchanej w charakterze strony pozwanej, ponieważ, zdaniem Sądu nie można podzielić jej zeznań w tej części, w której podała, że nie wydawała powodowi polecenia pomalowania garażu. Są one bowiem niezgodne ze zgromadzonym w sprawie materiałem dowodowym w postaci zeznań powoda oraz świadka M. J., które Sąd uznał za wiarygodne. Sąd nie znalazł natomiast podstaw, aby odmówić wiary zeznaniom J. W. w pozostałym zakresie.

Sąd w całości podzielił opinie biegłych neurologów: T. H. (1), i M. D. (1). Wnioski w nich zawarte zostały w sposób przekonujący uzasadnione, a poza tym rzeczowo odnosiły się do okoliczności niezbędnych dla ustalenia przyczyny zdarzenia z dnia (...) roku. Przedmiotowe opinie sporządzone zostały przez biegłych sądowych posiadających odpowiednią wiedzę, kwalifikacje oraz doświadczenie zawodowe. Sąd nie stwierdził żadnych niedokładności czy też innych usterek w zakresie poprawności metodologicznej. Biegli udzielili pełnych odpowiedzi na postawione im pytania, formułując przy tym swoje argumenty i wnioski w sposób logiczny i zrozumiały. Zaznaczenia wymaga fakt, że Sąd ustalając stan faktyczny brał pod uwagę wnioski natury medycznej zawarte w ich opiniach. Wskazani biegli z swoich opiniach wskazywali, że (...)doznany przez powoda w czasie pracy był spowodowany przyczyną wewnętrzną istniejącą w organizmie powoda. Zaznaczyć należy, że wyżej wymieni biegli specjaliści z zakresu neurologii w sposób szczegółowy wymienili ogólne czynniki ryzyka wystąpienia(...) i zaznaczyli, które z tych czynników wystąpiły u powoda. Wskazali jednocześnie, że czynności, które wykonywał I. P. w dniu(...)roku nie miały wpływu na wystąpienie (...)podczas jego pracy. Wskazać należy, że opinia biegłego T. H. (1) była kwestionowana przez powoda, jednak w opinii uzupełniającej biegły w sposób szczegółowy i przejrzysty odpowiedział na zarzuty pełnomocnika powoda. Ostania wywołana w niniejszej sprawie opinia biegłego neurologa M. D. (1) nie była zaś kwestionowana przez żadną ze stron.

Sąd podzielił opinie biegłej B. A. w części w jakiej stwierdziła, iż przyczyną(...)doznanego w czasie pracy w dniu (...) roku były samoistne schorzenia wnioskodawcy. W tym zakresie jej opinie były zgodne z uznanymi za miarodajne opiniami biegłych neurologów T. H. (1) i M. D. (1). Ponadto w tym zakresie jej opinia była jasna, klarowna i należycie uzasadniona. Podniosła , że przed wypadkiem powód leczył się neurologicznie z powodu(...)

Nie można natomiast przyznać przymiotu wiarygodności opinii tej biegłej w zakresie jakim podnosiła, iż wysoka temperatura, mały ruch, związki chemiczne zawarte w rozpuszczalnikach, „mogły mieć co najwyżej częściowy wpływ na wystąpienie(...)opinia, k.651-652 oraz k. 676). Stanowiska tego w żaden sposób nie uzasadniła. Dalsza zaś treść jej opinii stanowczo podkreśla, że w ocenie biegłej udar mózgu był spowodowany przyczyną wewnętrzną istniejącą w organizmie powoda. Podała, że u powoda istniały czynniki ryzyka (...). Dlatego też Sąd nie podzielił jej opinii z tej części, w której podaje, że czynniki zewnętrzne mogły mieć wpływ na zaburzenia(...) Jest to ocena niejednoznaczna i sprzeczna z treścią opinii biegłych M. D. i T.H..

Sąd nie podzielił opinii głównej biegłej neurolog B. W. dnia 13 kwietnia 2010 roku (k. 282-284 a.s.) i jej opinii uzupełniających z dnia 31 października 2011 roku (k.355-356) oraz dnia 19 kwietnia 2013 roku (k.475v a.s.), z których wynika, że przyczyną udaru mózgu u powoda były (...), na które mogły mieć wpływ składniki produktów których używał w dniu zdarzenia I. P.. Wskazać należy, że stanowisko biegłej neurolog B. W., było sprzeczne z opiniami biegłych neurologów T. H. (1) i M. D. (1), którzy w swoich opiniach jednoznacznie wskazywali, iż brak jest podstaw do stwierdzenia, iż aby (...)był spowodowany przyczyną zewnętrzną oraz, że czynności, które wykonywał powód w dniu (...) roku nie mogły doprowadzić do (...) Wskazać należy, że biegła w swoich opiniach nie uwzględniła czynników ryzyka (...), występujących u powoda. Jej opinia była również wewnętrznie sprzeczna. Albowiem z jednej strony wskazywała, iż (...) nie są czynnikami ryzyka. Następnie zaś podnosiła, iż kontakt z substancjami toksycznymi doprowadził do (...) Z powyższych względów opinii biegłej B. W. należało odmówić przymiotu wiarygodności.

Sąd nie obdarzył również wiarą opinii biegłego toksykologa J. S. z dnia 8 stycznia 2012 roku (k. 377 a.s.) i opinii uzupełniającej z dnia 2 marca 2012 roku (k. 395), z których wynika , że użyte przez powoda preparaty chemiczne i ich działanie na ośrodkowy (...) w połączeniu z wysoka temperaturą otoczenia i kilkugodzinnym narażeniem na ich działanie mogły doprowadzić do zaburzeń (...) które to zaburzenia mogły zaś doprowadzić do(...) Powyższa opinia byłą sprzecza z opiniami biegłych neurologów: T. H. (1) i M. D. (1), którzy stwierdzili w sposób jednoznaczny, iż brak jest związku pomiędzy czynnościami wykonywanymi przez powoda w dniu 14 sierpnia 2008 roku, a (...)który przebył

Biegły w swoich opiniach nie odniósł się również do czynników ryzyka wystąpienia udaru mózgu, ograniczając się jedynie do określenia wpływu preparatów chemicznych na powstanie(...). Wskazać należy, że zaburzeń toksycznych nie można uznać za czynnik ryzyka wystąpienia(...)co w swojej opinii w sposób jednoznaczny wskazali biegli z zakresu neurologii T. H. (2) i B. A..

Co do opinii biegłego z zakresu (...) (k.225 i n.) nie przyczyniła się ona do dokonania istotnych dla sprawy ustaleń, jedynie biegły podniósł, że powód w dniu wystąpienia przedmiotowego zdarzenia wykonywał proste, nie wymagające specjalnych kwalifikacji czynności, nie potrzebował dodatkowego przeszkolenia, gdyż odbył wielokrotnie szkolenia bhp i szkolenia okresowe. Używał do malowania rękawic drelichowych, co stanowiło niedostateczne zabezpieczenie skóry. Biegły z zakresu rehabilitacji medycznej Z. K. w swojej opinii (k.318 i n. ) nie wskazał również na istotne dla sprawy okoliczności. Podniósł, ze powód wymaga rehabilitacji. Sąd nie dopatrzył się żadnych nieprawidłowości nakazujących odebranie tym opiniom przymiotu wiarygodności. Wskazać jednak należy, że biegli w tych opiniach nie wskazywali, czy czynności wykonywane przez powoda w dniu 14 sierpnia 2008 roku spowodowały wystąpienie u niego udaru mózgu.

Opinia biegłego M. D. (1) (k.693) , w której biegły stanowczo i jednoznacznie wskazał, że (...)doznany w dniu (...) spowodowany był czynnikiem wewnętrznym, zaś czynniki zewnętrzne związane z zarażeniami podczas pracy w tym dniu nie miały związku z (...) centralnego(...) , że nie mogły być one , zarówno razem, jak i każdy osobno współprzyczyną wystąpienia tegoż(...)- nie została zakwestionowana przez pełnomocnika powoda , mimo zakreślenia mu terminu na ustosunkowanie się do jej treści.

Należy podzielić pogląd wyrażony w orzecznictwie, iż specyfika oceny dowodu z opinii biegłego wyraża się w tym, że sfera merytoryczna opinii kontrolowana jest przez sąd, który nie posiada wiadomości specjalnych, w istocie tylko w zakresie zgodności z zasadami logicznego myślenia, doświadczenia życiowego i wiedzy powszechnej. Odwołanie się przez sąd do tych kryteriów oceny stanowi więc wystarczające i należyte uzasadnienie przyczyn uznania opinii biegłego za nieprzekonującą w zakresie szczegółowo określonym w przytoczonych uprzednio motywach zaskarżonego wyroku (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 7 kwietnia 2005 roku, II CK 572/04, LEX nr 151656).

Sąd w pełni podzielił dowody z dokumentów, jako że nie budziły wątpliwości odnośnie ich formy, treści oraz faktu sporządzenia przez uprawnione podmioty w ramach przysługujących im uprawnień.

Powództwo nie zasługuje na uwzględnienie.

W pierwszej kolejności koniecznym było ustalenie czy zdarzenie z dnia(...) roku miało charakter wypadku przy pracy. Wyjaśnienie bowiem tej okoliczności miało istotne znaczenia dla dalszych roszczeń powoda, tym bardziej, że takie zalecenia wynikają również z wytycznych Sądu II instancji.

W myśl art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 30 października 2002 roku o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (Dz.U. 2015, poz. 1242 ze zm.), za wypadek przy pracy uważa się nagłe zdarzenie wywołane przyczyną zewnętrzną powodujące uraz lub śmierć, które nastąpiło w związku z pracą. Nagłość zdarzenia powodującego wypadek przy pracy charakteryzuje się zaskoczeniem pracownika, jest czymś nieprzewidywalnym, nieoczekiwanym, raptownym. Należy podkreślić, że omawiana w tym miejscu cecha musi dotyczyć samego zdarzenia, a nie skutku pod postacią urazu lub śmierci. Czyli "nagłość" oznacza jednorazowe, doraźne działanie zjawiska powodującego uraz lub śmierć pracownika. Istotnym jest również, że zdarzenie spełniające kryterium "nagłości" musi zostać wywołane przyczyną zewnętrzną, a zatem nie może pochodzić z organizmu pracownika dotkniętego zdarzeniem. Przyczyna ta winna być jednocześnie źródłem urazu pracownika. Ustawa jednak nie wymaga, aby źródłem urazu lub śmierci była tylko i wyłącznie jedna przyczyna, dlatego też w grę mogą wchodzić tzw. przyczyny złożone, gdy czynnik zewnętrzny pokrywa się z czynnikami już istniejącymi w organizmie pracownika. W takim jednak przypadku decydujące znaczenie, w toku postępowania sądowego dotyczącego ustalenia danego zdarzenia jako wypadku przy pracy, będzie mieć opinia biegłego lekarza, który winien stwierdzić, czy któryś z tych czynników doprowadził do powstania urazu lub śmierci, a jeżeli tak, to w jakim stopniu. Może bowiem okazać się, że decydujące znaczenie w spowodowaniu urazu lub śmierci miał jednak bodziec tkwiący już w organizmie poszkodowanego pracownika. Przyczyną zewnętrzną wypadku może być każdy czynnik zewnętrzny, który jest zdolny wywołać w istniejących warunkach szkodliwe skutki, w tym także pogorszyć stan zdrowia pracownika dotkniętego już schorzeniem samoistnym.

Do uznania zdarzenia nagłego, wywołanego przyczyną zewnętrzną, za wypadek przy pracy konieczny jest nadto skutek w postaci urazu lub śmierci pracownika uczestniczącego w danym zdarzeniu. Ustawodawca pominął doprecyzowanie rodzaju urazu i uczynił to celowo, obejmując tym samym w ramach doznanego przez pracownika uszczerbku, nie tylko uraz cielesny, ale także i(...)

Ustawodawca w art. 3 ust. 1 pkt 1-3 ustawy wypadkowej wyliczył i wskazał sytuacje, w których istnieje związek pracy i nagłego zdarzenia wywołanego przyczyną zewnętrzną, a powodującego uraz lub śmierć pracownika, to jednak sformułowanie "związek wypadku z pracą" budzi poważne wątpliwości interpretacyjne, z uwagi na brak dookreślenia przez ustawodawcę, jakiego rodzaju jest to związek. Nie ulega wątpliwości, że następstwem wypadku przy pracy może być nie tyko zewnętrzny uraz, ale także powstanie wewnętrznych procesów chorobowych, które mogą się ujawnić dopiero po upływie pewnego czasu. Związek wypadku z pracą nie musi polegać na istnieniu związku przyczynowego czy też adekwatnego związku przyczynowego z art. 361 § 1 k.c.

Stosownie natomiast do treści art. 2 pkt 13 cytowanej ustawy, uraz jest to uszkodzenie tkanek ciała lub narządów człowieka wskutek działania czynnika zewnętrznego. Próby zdefiniowania tego czynnika zewnętrznego podejmowane były wielokrotnie przez judykaturę i piśmiennictw przy okazji omawiania cech konstytutywnych wypadku przy pracy. Ostatecznie ustalono, że stanowi ją oddziaływujący z zewnątrz na organizm pracownika czynnik, który w normalnym biegu wydarzeń, wydarzeń konkretnej sytuacji nie powinien był wystąpić, a jednak wystąpił i wywołał lub przyczynił się do powstania uszczerbku na zdrowiu. Dla zakwalifikowania go jako przyczyny zewnętrznej wystarcza aby wpłynął on jedynie na powstanie określonego uszczerbku na zdrowiu (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 5 kwietnia 1984 roku, II PRN 2/84 ). Istotnym jest również, że fakt wywołania zdarzenia przez chorobę samoistną nie wyklucza jeszcze potraktowania danego zdarzenia jako wypadku przy pracy (por. wyrok Sądu Najwyższego: z dnia 21 maja 1997 roku II UKN 130/97 OSNAP 1998/7/210; z dnia 18 sierpnia 1999 roku, II UKN 87/00 OSNAP 2000/20/760; z dnia 2 października 1997 roku, II UKN 248/97 OSNAP 1998/14/434; z dnia 28 stycznia 1998 roku, II UKN 482/97 OSNAP 1999/2/63; z dnia 11 lutego 1998 roku, II UKN, 502/97 OSNAP 1999/3/101; z dnia 22 stycznia 1999 roku, II UKN 449/98 OSNAP 2000/6/240).

Dokonując tak szerokiej interpretacji pojęcia przyczyny zewnętrznej Sąd Najwyższy dopuścił również możliwość uznania za wypadek przy pracy udaru mózgu, który w większości przypadków wywoływany jest przez określone schorzenia samoistne. Rozważając jednak możliwość uznania udaru mózgu za wypadek przy pracy podkreślono, iż okoliczność, że udar mózgu nastąpił w czasie pracy oraz był nagły nie wystarczy do uznania, że spełnione są warunki art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 30 października 2002 roku o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych . Do uznania bowiem udaru mózgu za wypadek przy pracy koniecznym jest ustalenie, że nastąpił on w czasie wykonywania przez pracownika dotkniętego schorzeniem samoistnym na skutek przyczyny zewnętrznej lub wystąpienia dodatkowych zdarzeń, które w konkretnych okolicznościach mogą być uznane jako współsprawcze przyczyny zewnętrzne (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 22 lutego 1994 roku, III Aur 591/93 Pr. Pracy 1995/2/38; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 18 sierpnia 1999 roku, II UKN 87/99 OSNP 2000/20/760; z dnia 11 lutego 1999 roku, II UKN 472/98 OSNP 2000/7/396; z dnia 16 kwietnia 1997 roku, II UKN 66/97 OSNP 1998/2/53).

Przenosząc powyższe rozważania na grunt przedmiotowej sprawy Sąd uznał, iż udar mózgu jakiemu uległ powód w dniu(...)roku spowodowany był przyczyną wewnętrzną, a nie nadzwyczajnymi, nieprzewidzianymi okolicznościami zaistniałymi w miejscu pracy. Z opinii biegłych neurologów M. D. (1), Tomasa H. oraz B. A. wynika, iż udar mózgu doznany przez powoda w dniu (...) roku, był spowodowany przyczyną wewnętrzną istniejącą w organizmie powoda. Czynności pracownicze wykonywane zaś przez I. P. w dniu (...)roku nie były zaś razem lub osobno współprzyczyną wystąpienia tego schorzenia.

W związku z powyższym brak było podstaw do uznania zdarzenia z dnia(...)roku za wypadek przy pracy.

W dalszej kolejności należało ustalić czy odpowiedzialność pozwanego za doznane w wyniku zdarzenia szkody jest odpowiedzialnością na zasadzie ryzyka (art. 435 k.c.), czy na zasadzie winy (art. 415 k.c.),.

Zgodnie z art. 435 § 1 k.c. prowadzący na własny rachunek przedsiębiorstwo lub zakład wprawiany w ruch za pomocą sił przyrody (pary, gazu, elektryczności, paliw płynnych itp.) ponosi odpowiedzialność za szkodę na osobie lub mieniu, wyrządzoną komukolwiek przez ruch przedsiębiorstwa lub zakładu, chyba że szkoda nastąpiła wskutek siły wyższej albo wyłącznie z winy poszkodowanego lub osoby trzeciej, za którą nie ponosi odpowiedzialności.

Użyty w przepisie termin „przedsiębiorstwo” oznacza przedsiębiorstwo w znaczeniu przedmiotowym, a zatem zorganizowaną całość w znaczeniu zbliżonym do tego, jakie temu pojęciu nadaje art. 55 ¹ k.c.. Chodzi zatem o tworzący wyodrębnioną całość zespół materialnych i niematerialnych składników (dodatkowo jednak z uwzględnieniem czynnika ludzkiego). Składniki te mogą obejmować między innymi różnego rodzaju maszyny, urządzenia techniczne i konstrukcje mechaniczne – funkcjonujące dzięki wykorzystaniu odpowiednio przetworzonych sił przyrody. Odpowiedzialność oparta na zasadzie ryzyka nie dotyczy wszelkich przedsiębiorstw (i zakładów) w opisanym wyżej znaczeniu, ponieważ zakresem przedmiotowym art. 435k.c. objęte są tylko takie zespoły organizacyjne, które dla prawidłowego funkcjonowania (dla osiągnięcia zakładanych celów) muszą opierać swą działalność na wykorzystaniu odpowiednio przetworzonych sił przyrody. Ustawodawca zalicza do nich np. parę, gaz, elektryczność i paliwa płynne. Muszą być to zarazem siły odpowiednio przetworzone za pomocą różnego rodzaju maszyn i urządzeń mechanicznych (por. Kodeks cywilny. Komentarz red. Konrad Osajda, Wydawnictwo: C.H.Beck 2014).

W art. 435 § 1 k.c. nie chodzi o przedsiębiorstwo, które jedynie wykorzystuje do realizacji części zadań ruch urządzeń wprawianych w ruch za pomocą sił przyrody, lecz o takie przedsiębiorstwo, które jako całość wprawiane jest w ruch za pomocą sił przyrody. Według orzecznictwa Sądu Najwyższego przyjęcie, że przedsiębiorstwo jest wprawiane w ruch za pomocą sił przyrody, wymaga uwzględnienia znaczenia określonych technologii w działalności przedsiębiorstwa oraz oceny, czy możliwe byłoby osiągnięcie zakładanych celów produkcyjnych przedsiębiorstwa bez użycia sił przyrody (por. uzasadnienie wyroku SN z 8 grudnia 2005 r., I UK 97/2005, LexisNexis nr 418949, OSNP 2006, nr 21-22, poz. 336). Użyta siła przyrody powinna stanowić siłę napędową przedsiębiorstwa jako całości, tak by jego istnienie i praca były uzależnione od wykorzystania sił przyrody, bez użycia których nie osiągnęłoby celu, do jakiego zostało utworzone (por. wyrok SN z 1 grudnia 1962 r., 1 CR 460/62, LexisNexis nr 372657, OSPiKA 1964, nr 4, poz. 88 z glosą A. Szpunara).

Przenosząc powyższe uwagi na grunt niniejszej sprawy stwierdzić należy, że pozwany (...) z całą pewnością nie jest przedsiębiorstwem wprawianym w ruch za pomocą sił przyrody. Z charakteru prowadzonej działalności nie wynika jednoznacznie, że nie może ona być prowadzona bez wykorzystania odpowiednio przetworzonych sił przyrody, to jest elektryczność i paliw płynnych.

W związku z powyższym pozwany ponosi odpowiedzialność na podstawie art. 415 k.c.

Ustalenie, iż pozwany odpowiada za szkody na zasadzie winy (art. 415 k.c.), wymagało wykazania przesłanek prawnych odpowiedzialności odszkodowawczej: 1) ciążącej na pracodawcy odpowiedzialności – winy pracodawcy z tytułu czynu niedozwolonego, 2) poniesionej przez pracownika szkody (uszczerbku na zdrowiu), 3) związku przyczynowego pomiędzy zdarzeniem będącym wypadkiem przy pracy a powstaniem szkody.

Przepis ten określa ogólna regułę dla odpowiedzialności za szkodę, do jakiej doszło wskutek zdarzeń nazywanych czynami niedozwolonymi. Przesłankami odpowiedzialności deliktowej są: szkoda, zdarzenie, z którym ustawa wiąże odpowiedzialność sprawcy (czyn sprawcy), wina oraz związek przyczynowy między szkodą a owym zdarzeniem. Zgodnie z ogólną regułą dowodową wyrażoną w art. 6 k.c., ciężar dowodu zaistnienia wszystkich wymienionych przesłanek spoczywa na powodzie. Czynem sprawcy może być zarówno działanie, jak i zaniechanie. Zaniechanie polega na niewykonaniu określonego działania, gdy na podmiocie ciążył obowiązek i możliwość podjęcia tego działania. Odpowiedzialność deliktowa jest odpowiedzialnością na zasadzie winy. Kodeks cywilny nie definiuje tego pojęcia. W doktrynie powszechnie przyjmuje się, iż na pojęcie winy składają się dwa elementy: obiektywny i subiektywny. Przez winę w ujęciu obiektywnym należy rozumieć bezprawność działania sprawcy. Oznacza to, iż działanie sprawcy musi naruszać obowiązujące przepisy prawa lub określone reguły etyczne. Natomiast składnik subiektywny wyraża się w uznaniu za zawinione zachowań rozmyślnie wyrządzających szkodę oraz niedbalstwa. Bezprawność działania sprawcy stanowi w konsekwencji przesłankę uznania zachowania sprawcy za zawinione, bowiem jako zawinione mogą być uznane wyłącznie zachowania bezprawne (Adam Olejniczak, komentarz do art. 415 k.c. (w:) A. Kidyba (red.), A. Olejniczak, A. Pyrzyńska, T. Sokołowski, Z. Gawlik, A. Janiak, G. Kozieł, Kodeks cywilny. Komentarz. Tom III. Zobowiązania – część ogólna, LEX, 2010). Powodowie, musieliby w niniejszej sprawie wykazać, iż zachowanie pozwanych było bezprawne, zawinione, a także iż doprowadziło ono do powstania szkody w podanym przez nich wymiarze (por. uzasadnieni wyroku Sądu Najwyższego z dnia 18 sierpnia 2010 roku, sygn. akt II PK 28/10).

Przenosząc powyższe rozważania na grunt niniejszej sprawy trzeba zauważyć, że strona powodowa nie udowodniła – po pierwsze, aby pozwany dopuścił się zachowania sprzecznego z normami prawnymi, po drugie zaś – by istniał jakikolwiek związek przyczynowy między pracą I. P. u pozwanego, a zdarzeniem z dnia(...) roku.

W konsekwencji powyższych ustaleń oraz ocen prawnych Sąd na mocy art. 415 k.c. oraz art. 444 § 1 i 2 k.c. i art. 445 § 1 k.c. w zw. z art. 300 k.p. oddalił powództwo powoda.

Mimo oddalenia powództwa Sąd Okręgowy nie obciążył powoda kosztami procesu poniesionymi przez stronę pozwaną – ze względu na tzw. zasadę słuszności, wynikającą z przepisu art. 102 k.p.c. Zgodnie z tym przepisem – w wypadkach szczególnie uzasadnionych sąd może zasądzić od strony przegrywającej tylko część kosztów albo nie obciążać jej w ogóle kosztami. W szczególności za wypadek szczególnie uzasadniony należy uznać sytuację, w której powód – pracownik dochodzi roszczeń ze stosunku pracy, przy czym jest subiektywnie (choć niesłusznie) przekonany o zasadności swoich żądań (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 4 listopada 1970 r., sygn. akt: III PRN 83/70; LEX nr 14091). Za taką przesłankę powszechnie uważana jest również zła sytuacja majątkowa i trudna sytuacja rodzinna strony przegrywającej, wyrażająca się w niemożności zwrotu kosztów procesu stronie przeciwnej, bez uszczerbku koniecznego utrzymania siebie i rodziny (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 11 sierpnia 2010 r. (sygn. akt: I CZ 51/10, LEX nr 737252) oraz postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 10 marca 2011 r., sygn. akt: V CZ 107/10; LEX nr 786400). Właśnie taki wypadek miał miejsce w niniejszej sprawie, albowiem powód znajduje się w trudnej sytuacji majątkowej (powód utrzymuje się z renty z tytułu niezdolności do pracy). Ponadto powód dochodził od byłego pracodawcy roszczeń ze stosunku pracy, będąc subiektywnie przekonanym o zasadności swojego powództwa. Wobec powyższego Sąd Okręgowy odstąpił od obciążenia powoda kosztami procesu poniesionymi przez stronę pozwaną.

Mając powyższe na względzie i art. 113 ust. 1 i 4 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (t. j. Dz. U 2016, poz. 623) Sąd nie obciążył powoda pozostałą opłatą od pozwu oraz wydatkami w pozostałej części które przejął na rachunek Skarbu Państwa.