Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Lublinie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 26 kwietnia 2018 roku

Sąd Okręgowy w Lublinie VIII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie: Przewodnicząca – Sędzia S.O. Dorota Stańczyk

Protokolant – st. sekr. sąd. Katarzyna Tokarska-Józwik

po rozpoznaniu w dniu 26 kwietnia 2018 roku w Lublinie

sprawy S. O.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w L.

o umorzenie należności z tytułu zaległych składek

na skutek odwołania S. O.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w L.

z dnia 9 listopada 2017 roku numer (...)

oddala odwołanie.

Sygn. akt VIII U 68/18

UZASADNIENIE

Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w L. decyzją z dnia 9 listopada 2017 roku odmówił S. O. umorzenia należności z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne za okresy od maja 2005 roku do listopada 2006 roku, od stycznia do listopada 2007 roku, od stycznia do listopada 2008 roku oraz od stycznia do lutego 2009 roku w łącznej kwocie 39.553,77 złotych, w tym 18.786,00 złotych odsetek, na ubezpieczenie zdrowotne za okresy od marca do listopada 2007 roku, od stycznia do listopada 2008 roku oraz od stycznia do lutego 2009 roku w łącznej kwocie 7.704,05 złotych, w tym 3.404,00 złotych odsetek, a także na Fundusz Pracy za okresy od maja 2005 roku do listopada 2006 roku, od stycznia do listopada 2007 roku, od stycznia do listopada 2008 roku oraz od stycznia do lutego 2009 roku w łącznej kwocie 3.239,24 złotych, w tym 1.533,00 złotych odsetek. W uzasadnieniu organ rentowy wskazał, że decyzją z dnia 20 października 2015 roku określił podlegające umorzeniu kwoty należności z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne, zdrowotne i Fundusz Pracy oraz warunki niezbędne do ich umorzenia. W toku postępowania organ nie stwierdził zaległości z tytułu składek niepodlegających umorzeniu, natomiast stwierdził istnienie zaległości z tytułu niepodlegających umorzeniu kosztów egzekucyjnych. Z tego względu ubezpieczony nie spełnił warunków niezbędnych do umorzenia zaległości (decyzja k. 33-34 akt ZUS).

S. O. złożył odwołanie od powyższej decyzji, wnosząc o jej zmianę. W uzasadnieniu wskazał, że w umowie z dnia 11 stycznia 2016 roku o rozłożeniu na raty należności z tytułu składek wynika, że jedynym adresatem zobowiązań jest organ rentowy, a wystawione tytuły egzekucyjne zostają zawieszone. Podniósł, że wypełniał zobowiązania umowne przestrzegając wysokości i terminów płatności w przeświadczeniu, że nie są tworzone dodatkowe koszty egzekucyjne (odwołanie k. 3-4 a.s.).

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie, argumentując jak w zaskarżonej decyzji (odpowiedź na odwołanie k. 19-20 a.s.).

Sąd Okręgowy w Lublinie ustalił, co następuje:

S. O. w dniu 16 grudnia 2014 roku złożył w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych Oddziale w L. wniosek o umorzenie całości zadłużenia za okres objęty ustawą z dnia 9 listopada 2012 roku o umorzeniu należności powstałych z tytułu nieopłaconych składek przez osoby prowadzące pozarolniczą działalność (Dz. U. z 2012 r., poz. 1551). We wniosku wskazał, że w dniu 6 maja 2013 roku zawiesił działalność i obecnie przebywa na rencie (wniosek k. 1 akt ZUS).

W dniu 6 lutego 2015 roku organ rentowy wydał decyzję nr (...), w której określił należności podlegające umorzeniu i warunek ich umorzenia. Według stanu na dzień 16 grudnia 2014 roku organ wskazał, że umorzeniu będą podlegały należności z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne za okresy od maja 2005 roku do listopada 2006 roku, od stycznia do listopada 2007 roku, od stycznia do listopada 2008 roku oraz od stycznia do lutego 2009 roku w łącznej kwocie 39.553,77 złotych, w tym 18.799,00 złotych odsetek, na ubezpieczenie zdrowotne za okresy od stycznia do listopada 2007 roku, od stycznia do listopada 2008 roku oraz od stycznia do lutego 2009 roku w łącznej kwocie 8.536,24 złotych, w tym 3.805,00 złotych odsetek, a także na Fundusz Pracy za okresy od maja 2005 roku do listopada 2006 roku, od stycznia do listopada 2007 roku, od stycznia do listopada 2008 roku oraz od stycznia do lutego 2009 roku w łącznej kwocie 3.166,50 złotych, w tym 1.500,00 złotych odsetek. Zgodnie z decyzją warunkiem umorzenia była spłata należności niepodlegających umorzeniu. W uzasadnieniu decyzji organ wskazał, że na koncie rozliczeniowym wnioskodawcy figurują zaległości z tytułu nie opłacania należnych składek, które nie są objęte ustawą abolicyjną. Zadłużenie objęte zostało egzekucją administracyjną prowadzoną przez Naczelnika(...) w L. (decyzja k. 6-7 akt ZUS).

Pismem z dnia 9 lutego 2015 roku, dołączonym do decyzji, wnioskodawca został dodatkowo poinformowany przez organ rentowy, że warunkiem umorzenia należności jest uregulowanie kosztów egzekucyjnych naliczonych przez Naczelnika (...) w L., gdzie powinien uzyskać szczegółowe informacje o kosztach egzekucyjnych niepodlegających umorzeniu (pismo k. 9 akt ZUS).

W dniu 9 marca 2015 roku wnioskodawca otrzymał wykaz stanu zaległości w związku z postępowaniem egzekucyjnym prowadzonym przez Naczelnika (...) w L.. Zgodnie z pozycją 12. wykazu, na podstawie tytułu wykonawczego (...) wnioskodawca zalegał z opłatą należności za okres od stycznia do lutego 2009 roku w wysokości 2.091,10 złotych wraz z kosztami egzekucyjnymi w wysokości 32,20 złotych (wykaz k. 31 a.s.).

Pismem z dnia 22 kwietnia 2015 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych poinformował Naczelnika (...) w L. o wniosku S. O. o umorzenie należności z tytułu nieopłaconych składek. Zakład przesłał Naczelnikowi informację umożliwiającą wyliczenie kosztów egzekucyjnych. Pismo zostało przesłane do wiadomości wnioskodawcy (pismo k. 11 akt ZUS).

W dniu 26 kwietnia 2015 roku wnioskodawca ponownie otrzymał wykaz należności, w którym znajdowała się kwota 32,20 złote kosztów egzekucyjnych prowadzonych na podstawie tytułu wykonawczego (...) (wykaz k. 32 a.s.).

Decyzją z dnia 20 października 2015 roku nr (...) organ rentowy zmienił decyzję z dnia 6 lutego 2015 roku w zakresie okresu oraz kwoty składek podlegających umorzeniu. Organ określił, że według stanu na dzień 16 grudnia 2014 roku umorzeniu będą podlegały należności z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne za okresy od maja 2005 roku do listopada 2006 roku, od stycznia do listopada 2007 roku, od stycznia do listopada 2008 roku oraz od stycznia do lutego 2009 roku w łącznej kwocie 39.553,77 złotych, w tym 18.786,00 złotych odsetek, na ubezpieczenie zdrowotne za okresy od marca do listopada 2007 roku, od stycznia do listopada 2008 roku oraz od stycznia do lutego 2009 roku w łącznej kwocie 7.704,05 złotych, w tym 3.404,00 złotych odsetek, a także na Fundusz Pracy za okresy od maja 2005 roku do listopada 2006 roku, od stycznia do listopada 2007 roku, od stycznia do listopada 2008 roku oraz od stycznia do lutego 2009 roku w łącznej kwocie 3.239,24 złotych, w tym 1.533,00 złotych odsetek (decyzja k. 22 akt ZUS).

W dniu 11 stycznia 2016 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w L., reprezentowany przez dyrektora P. W. zawarł ze S. O. umowę o rozłożenie na raty należności z tytułu składek. Należności rozłożone na raty obejmowały składki na ubezpieczenia społeczne za okresy od marca do kwietnia 2009 roku, listopad 2011 roku oraz od maja do czerwca 2013 roku, składki na ubezpieczenie zdrowotne za okresy od kwietnia do czerwca oraz od sierpnia do listopada 2009 roku, od lutego do kwietnia 2010 roku, od czerwca 2010 roku do kwietnia 2011 roku oraz od maja do czerwca 2013 roku, a także składki na Fundusz Pracy za okresy od marca do kwietnia 2005 roku, grudzień 206 roku, grudzień 2007 roku, od marca do listopada 2009 roku, od lutego do kwietnia 2010 roku, od czerwca 2010 roku do kwietnia 2011 roku oraz od maja do czerwca 2013 roku (umowa k. 7-10 a.s.).

Pismem z dnia 12 października 2017 roku organ rentowy zwrócił się do Naczelnika (...) w L. z prośbą o udzielenie informacji o stanie zaległości z tytułu kosztów egzekucyjnych niepodlegających umorzeniu (pismo k. 25 akt ZUS).

W odpowiedzi Naczelnik (...) w L. pismem z dnia 25 października 2017 roku poinformował organ rentowy o zaległości z tytułu kosztów egzekucyjnych niepodlegających umorzeniu w wysokości 32,20 złotych (pismo k. 28 akt ZUS).

W konsekwencji niespełnienia warunków umorzenia organ rentowy w dniu 9 listopada 2017 roku wydał zaskarżoną decyzję o odmowie umorzenia należności (decyzja k. 33-34 akt ZUS).

Wnioskodawca opłacił należne koszty egzekucyjne w wysokości 32,20 złotych w dniu 1 grudnia 2017 roku (pismo k. 11 a.s.).

Powyższy stan faktyczny został ustalony w oparciu o wyżej wskazane dowody z dokumentów. Dowody zostały uznane za wiarygodne. Składają się na nie decyzje i pisma organu rentowego oraz urzędu skarbowego. Ich forma i treść nie budziła wątpliwości.

Sąd Okręgowy w Lublinie rozważył, co następuje:

Odwołanie nie jest zasadne i podlega oddaleniu.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 9 listopada 2012 roku o umorzeniu należności powstałych z tytułu nieopłaconych składek przez osoby prowadzące pozarolniczą działalność (Dz. U. z 2012 r., poz. 1551) na wniosek osoby podlegającej w okresie od dnia 1 stycznia 1999 roku do dnia 28 lutego 2009 roku obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym oraz wypadkowemu z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności w rozumieniu art. 8 ust. 6 ustawy z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych:

1) która przed dniem 1 września 2012 roku zakończyła prowadzenie pozarolniczej działalności i nie prowadzi jej w dniu wydania decyzji, o której mowa w ust. 8,

2) innej niż wymieniona w pkt 1

- umarza się nieopłacone składki na te ubezpieczenia za okres od dnia 1 stycznia 1999 roku do dnia 28 lutego 2009 roku oraz należne od nich odsetki za zwłokę, opłaty prolongacyjne, koszty upomnienia, opłaty dodatkowe, a także koszty egzekucyjne naliczone przez dyrektora oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, naczelnika urzędu skarbowego lub komornika sądowego.

Jak stanowi art. 1 ust. 6 powołanej ustawy umorzenie należności, o których mowa w ust. 1, skutkuje umorzeniem nieopłaconych składek na ubezpieczenie zdrowotne i na Fundusz Pracy za ten sam okres oraz należnych od nich, za ten sam okres, odsetek za zwłokę, opłat prolongacyjnych, kosztów upomnienia, opłat dodatkowych, a także kosztów egzekucyjnych naliczonych przez dyrektora oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, naczelnika urzędu skarbowego lub komornika sądowego.

Zgodnie z art. 1 ust. 8 ustawy Zakład Ubezpieczeń Społecznych wydaje decyzję określającą warunki umorzenia, w której ustala także kwoty należności, o których mowa w ust. 1 i 6, z wyłączeniem kosztów egzekucyjnych.

Ponadto art. 1 ust. 10 cytowanej ustawy wskazuje, że warunkiem umorzenia należności, o których mowa w ust. 1 i 6, jest nieposiadanie na dzień wydania decyzji niepodlegających umorzeniu składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych oraz na Fundusz Emerytur Pomostowych, za okres od dnia 1 stycznia 1999 roku, do opłacenia których zobowiązana jest osoba prowadząca pozarolniczą działalność lub płatnik składek, o którym mowa w ust. 2, oraz należnych od tych składek odsetek za zwłokę, opłat prolongacyjnych, kosztów upomnienia, opłat dodatkowych, a także kosztów egzekucyjnych naliczonych przez dyrektora oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, naczelnika urzędu skarbowego lub komornika sądowego.

W myśl art. 1 ust. 13 ustawy Zakład Ubezpieczeń Społecznych wydaje decyzję o:

1) umorzeniu należności, o których mowa w ust. 1 i 6 - po spełnieniu warunku, o którym mowa w ust. 10, z uwzględnieniem ust. 7, 11 i 12, lub

2) odmowie umorzenia należności, o których mowa w ust. 1 i 6 - w przypadku niespełnienia warunku, o którym mowa w ust. 10, z uwzględnieniem ust. 7, 11 i 12.

W orzecznictwie dominuje pogląd, zgodnie z którym decyzja o warunkach umorzenia należności powinna być skonkretyzowana i nie może ograniczać się do przytoczenia odpowiednich zwrotów ustawowych. Decyzja warunkowa powinna zawierać zarówno sprecyzowanie kwot niepodlegających umorzeniu, jak i termin ich zapłaty (wyroki SA we Wrocławiu z dnia 5 grudnia 2017 r., III AUa 1049/17, Legalis nr 1768510, SA w W. z dnia 14 lutego 2018 r., III AUa 1009/16, Legalis nr 1743858).

W rozpatrywanej sprawie decyzje z dnia 6 lutego 2015 roku oraz z dnia 20 października 2015 roku zawierały wszystkie informacje na temat zaległości podlegających umorzeniu oraz warunki ich spłaty w terminie 12 miesięcy od dnia uprawomocnienia się decyzji. Natomiast pismem z dnia 9 lutego 2015 roku wnioskodawca został wyraźnie poinformowany, że informacje o kosztach egzekucyjnych niepodlegających umorzeniu powinien uzyskać u Naczelnika(...). Informacja o konieczności opłaty w terminie kosztów egzekucyjnych znajduje się również w piśmie z dnia 22 kwietnia 2015 roku przekazanym do wiadomości S. O..

Sąd wskazuje w tym miejscu na przepis art. 1 ust. 8 ustawy abolicyjnej, zgodnie z którym Zakład Ubezpieczeń Społecznych w decyzji warunkowej ustala kwoty należności, o których mowa w ust. 1 i 6, z wyłączeniem kosztów egzekucyjnych. Organ nie ma zatem obowiązku wskazywania takich kwot w treści decyzji.

Sam wnioskodawca podjął natomiast działania zmierzające do ustalenia zaległych kwot, w wyniku czego otrzymał z urzędu skarbowego dwa wykazy stanu zaległości na dzień 9 marca 2015 roku oraz na dzień 29 kwietnia 2015 roku, w których znajdowała się kwota 32,20 złotych kosztów egzekucyjnych. Ubezpieczony nie opłacił jednak tej kwoty, pomimo świadomości o istnieniu zaległości.

Odnośnie umowy z dnia 11 stycznia 2016 roku, na którą powołuje się wnioskodawca w odwołaniu, Sąd wskazuje, że pozostaje ona bez wpływu na wynik rozpatrywanej sprawy. Umowa dotyczy rozkładu na raty należności z tytułu nieopłaconych składek na ubezpieczenia społeczne za okresy od marca do kwietnia 2009 roku, listopad 2011 roku oraz od maja do czerwca 2013 roku, składki na ubezpieczenie zdrowotne za okresy od kwietnia do czerwca oraz od sierpnia do listopada 2009 roku, od lutego do kwietnia 2010 roku, od czerwca 2010 roku do kwietnia 2011 roku oraz od maja do czerwca 2013 roku, a także składki na Fundusz Pracy za okresy od marca do kwietnia 2005 roku, grudzień 206 roku, grudzień 2007 roku, od marca do listopada 2009 roku, od lutego do kwietnia 2010 roku, od czerwca 2010 roku do kwietnia 2011 roku oraz od maja do czerwca 2013 roku. Wskazane zaległości dotyczą zatem okresów nieobjętych decyzją o warunkach umorzenia. W § 5 umowy znajduje się zapis, zgodnie z którym wierzyciel, a więc Zakład Ubezpieczeń Społecznych, zobowiązuje się do podjęcia działań zmierzających do zawieszenia wcześniej wszczętych postępowań egzekucyjnych, jednak dotyczących tylko należności z tytułu składek objętych umową. Podobnie wierzyciel zobowiązał się podjęcia działań zmierzających do umorzenia postępowania egzekucyjnego w takim samym zakresie, a więc dotyczących należności objętych tą umową. Postanowienia umowy wyraźnie ograniczają więc umorzenie kwot egzekucyjnych do należności ze składek objętych umową, a więc nie mających związku z decyzją o warunkach umorzenia. Dotrzymywanie warunków umowy o rozłożeniu należności na raty nie ma wpływu na należności z tytułu nieopłaconych składek za okresy nieobjęte umową z dnia 11 stycznia 2016 roku.

W konsekwencji należało uznać, że wnioskodawca nie dopełnił wszystkich warunków wskazanych w decyzji warunkowej z dnia 20 października 2015 roku. Z tego względu zaskarżona decyzja z dnia 9 listopada 2017 roku o odmowie umorzenia należności okazała się prawidłowa, a odwołanie podlegało oddaleniu.

Mając powyższe na uwadze Sąd Okręgowy w Lublinie, na podstawie wyżej powołanych przepisów oraz art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c., orzekł jak w sentencji wyroku.