Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Lublinie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 4 listopada 2021 roku

Sąd Okręgowy w Lublinie VIII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie następującym:

Przewodniczący Sędzia Iwona Jawor-Piszcz

po rozpoznaniu w dniu 4 listopada 2021 roku w Lublinie

na posiedzeniu niejawnym

sprawy Z. U.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w L.

o wysokość emerytury, wyrównanie emerytury

na skutek odwołania Z. U.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w L.

z dnia 12 stycznia 2021 roku znak: (...)

I.  oddala odwołanie;

II.  nie obciąża Z. U. kosztami procesu.

Sygn. akt VIII U 662/21

UZASADNIENIE

Decyzją z 12 stycznia 2021 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w L. z urzędu ponownie ustalił wysokość emerytury dla Z. U. przyznanej na podstawie art. 24 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z FUS (Dz.U. 2021, poz. 291 tekst jednolity ze zmianami zwanej dalej ustawą emerytalną) od dnia 1 marca 2014 roku. Organ rentowy wskazał, że podstawa obliczenia emerytury nie podlega pomniejszeniu o kwoty pobranych wcześniej emerytur, i że wysokość emerytury została obliczona od podstawy obliczenia niepomniejszonej o kwoty pobranych wcześniej emerytur. Organ rentowy wskazał, że wysokość emerytury na dzień 1 stycznia 2021roku wynosi (...) zł, jest świadczeniem korzystniejszym od wyliczonej decyzją z dnia 9 września 2011 roku wobec czego podjął wypłatę emerytury korzystniejszej i wyliczył wyrównanie za okres od dnia 1 marca 2014 roku do dnia 31 grudnia 2020 roku w kwocie (...)zł (decyzja akta ZUS).

Odwołanie od powyższej decyzji dnia 19 grudnia 2021 roku wniosła Z. U. domagając się zmiany poprzez dokonanie ponownego ustalenia wysokości emerytury przy przyjęciu obecnych wskaźników dożycia z tabeli trwania życia z 2021 roku, zastosowania waloryzacji składek i kapitału do dnia wypłaty emerytury w dniu 20 stycznia 2021 roku i wyrównania tak wyliczonego świadczenia za okres uprzedni (odwołanie k. 3).

Organ rentowy wniósł o oddalenie odwołania. W piśmie z dnia 6 kwietnia 2021 roku wniósł o zasądzenie kosztów procesu (odpowiedź na odwołanie k. 4-5, pismo k. 13).

Wnioskodawczyni podtrzymała swe stanowisko procesowe, wniosła o nieobciążanie jej kosztami procesu (pismo k. 14,28).

Sąd Okręgowy w Lublinie ustalił, co następuje.

Z. U., urodzona dnia (...), była uprawniona do emerytury od dnia 1 września 2011 roku (decyzja z dnia 9 września 2011 roku k. 23 akta ZUS NE). Emerytura była pobierana przez ubezpieczoną.

Decyzją z dnia 21 marca 2014 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych Odział w L. przyznał ubezpieczonej emeryturę po osiągnięciu powszechnego wieku emerytalnego, której wysokość obliczono z zastosowaniem art. 26 ustawy emerytalnej - podstawę emerytury pomniejszono o sumę kwot pobranych emerytur. Organ rentowy do obliczenia emerytury uwzględnił:

- kwotę składek zewidencjonowanych na koncie z uwzględnieniem waloryzacji (...)zł,

- kwotę zwaloryzowanego kapitału początkowego(...)zł,

- sumę kwot pobranych emerytur(...)zł,

- średnie dalsze trwanie życia (...)miesięcy.

Wysokość emerytury wyniosła kwotę (...)zł. Wypłata emerytury została zawieszona, gdyż korzystniejszym świadczeniem była dotychczasowa emerytura (decyzja k. 11 akt ZUS EN-P).

W dniu 19 marca 2019 roku ubezpieczona złożyła wniosek o przeliczenie emerytury w związku z orzeczeniem TK z dnia 6 marca 2019 roku oraz wypłatę wyrównania (wniosek akta ZUS EN-P). Zakład Ubezpieczeń Społecznych postanowieniem z dnia 15 maja 2019 roku wznowił postępowanie w sprawie zakończonej decyzją z dnia 21 kwietnia 2014 roku i decyzją z dnia 15 maja 2021 roku odmówił uchylenia decyzji z dnia 21 kwietnia 2014 roku.

Zaskarżoną decyzją z dnia 12 stycznia 2021 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych Odział w L. z urzędu ustalił ponownie wnioskodawczyni wysokość emerytury, przyznanej na podstawie art. 24 ustawy z emerytalnej. Wysokość emerytury wyliczono przy przyjęciu:

- kwotę składek zewidencjonowanych na koncie z uwzględnieniem waloryzacji (...)zł

- kwotę zwaloryzowanego kapitału początkowego (...)zł,

- średnie dalsze trwanie życia(...)miesięcy.

Wysokość emerytury na dzień 1 marca 2014 roku wyniosła kwotę (...)zł. Emerytura podlegała waloryzacji wynosiła na dzień 1 marca 2015 roku kwotę (...)zł, na dzień 1 marca 2016 roku kwotę(...)zł, na dzień 1 marca 2017 roku kwotę (...)zł, na dzień 1 marca 2018 roku kwotę (...)zł, na dzień 1 marca 2019 roku kwotę (...)zł, na dzień 1 marca 2020 roku kwotę(...)zł, na dzień 1 marca 2021 roku kwotę (...)zł (decyzja k. 25 akt ZUS EN-P, pismo ZUS k. 25).

Ustalenia faktyczne Sąd poczynił na podstawie materiału dowodowego zgromadzonego w procesie, w szczególności w oparciu o dokumenty zawarte w aktach sprawy, w tym o dokumenty z akt emerytalnych wnioskodawczyni.

Podnieść należy, że stan faktyczny był co do zasady bezsporny między stronami.

Sąd Okręgowy w Lublinie zważył, co następuje.

W niniejszej sprawie, wyrok został wydany, na podstawie art. 148 ¹ § 1 k.p.c., na posiedzeniu niejawnym. Sąd Okręgowy uznał, bowiem, że przeprowadzenie rozprawy nie jest konieczne, albowiem materiał dowodowy pozwala na ustalenie wszystkich istotnych dla rozstrzygnięcia sporu okoliczności, a stanowiska stron zostały jasno sformułowane. W rozpoznawanej sprawie strony nie wnosiły o rozpoznanie sprawy na rozprawie w pierwszym piśmie procesowym, a złożone dotychczas pisma procesowe przez każdą ze stron dawały podstawę do przyjęcia, że przeprowadzenie rozprawy nie jest konieczne. Zdaniem Sądu w przypadku, gdyby głosy stron miałyby się ograniczyć tylko do powtórzenia argumentacji zawartej w złożonych do akt sprawy pismach procesowych, to wyznaczanie rozprawy tylko w tym celu nie byłoby uzasadnione (tak wyrok SA w Gdańsku z dnia 26 czerwca 2018 roku, III AUa 1815/17). Sprawa nie miała zresztą charakteru wielowątkowego, ani wymagającego wyjaśnienia twierdzeń stron, czy odniesienia się do złożonych wniosków dowodowych. Sąd Okręgowy uznał, że w tym stanie rzeczy sprawa w świetle jednoznacznych stanowisk stron i zebranych dokumentów nie budziła żadnych wątpliwości (wyrok SA w Warszawie z dnia 26 kwietnia 2018 roku, VI ACa 1694/17).

Przechodząc do oceny merytorycznej zasadności odwołania, należy podkreślić, że zgodnie z art. 194i ustawy emerytalnej do ustalenia podstawy obliczenia emerytury, o której mowa w art. 24, ubezpieczonego urodzonego w (...) roku, nie stosuje się przepisu art. 25 ust. 1b, jeżeli wniosek o przyznanie tej emerytury zgłosi w terminie 6 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy z dnia 19 czerwca 2020 roku o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U.2020 poz. 1222), pod warunkiem, że prawo do emerytury przed osiągnięciem wieku emerytalnego ma ustalone na podstawie wniosku złożonego przed dniem 1 stycznia 2013 roku.

Z kolei, stosownie do treści art. 194j ust. 1 ustawy emerytalnej, kwotę emerytury przyznanej na podstawie art. 24 ubezpieczonemu urodzonemu w (...) roku, który wcześniej pobierał emeryturę, wymienioną w art. 25 ust. 1b, na podstawie wniosku złożonego przed dniem 1 stycznia 2013 roku, ustala się ponownie od podstawy ustalonej z zastosowaniem art. 194i. Przeliczeniu podlega podstawa obliczenia emerytury przyjęta w decyzji o ustaleniu prawa do emerytury (art. 194j ust. 2 ustawy emerytalnej). Do ustalenia nowej kwoty emerytury przyjmuje się średnie dalsze trwanie życia przyjęte w decyzji o ustaleniu prawa do emerytury, a następnie uwzględnia się kolejne zmiany wysokości świadczenia (art. 194j ust. 3 ustawy emerytalnej). Emerytura w ponownie ustalonej wysokości przysługuje od dnia, od którego podjęto wypłatę emerytury przyznanej na podstawie art. 24, a w przypadku gdy prawo do tej emerytury było zawieszone - od dnia, od którego mogłaby być podjęta jej wypłata (art. 194j ust. 4 ustawy emerytalnej). Jeżeli ponownie ustalona wysokość emerytury przyznanej na podstawie art. 24 jest wyższa od wypłacanej dotychczas, emerytowi wypłaca się wyrównanie. Kwotę wyrównania stanowi różnica między sumą kwot emerytur, jakie przysługiwałyby w okresie od dnia, o którym mowa w ust. 4, do dnia wydania decyzji, o której mowa w ust. 1, z uwzględnieniem ich waloryzacji, a sumą kwot wypłaconych w tym okresie (art. 194j ust. 5 ustawy emerytalnej).

Z. U., jak wynika z treści pism procesowych, stoi na stanowisku, że z uwagi na ustalenie wysokości emerytury powszechnej decyzją z dnia 21 marca 2014 roku w oparciu o niekonstytucyjny wobec niej, jako kobiety z rocznika 1953, przepis art. 25 ust. 1b ustawy emerytalnej i nie pobieranie przez nią emerytury powszechnej (świadczenie to było zawieszone jako mniej korzystne), a pobieranie wyłącznie emerytury wcześniejszej, należy uznać, że do skutecznego nabycia przez nią prawa do emerytury powszechnej doszło dopiero z dniem wydania zaskarżonej decyzji z dnia 12 stycznia 2021 roku, co według ubezpieczonej powinno skutkować obliczeniem wysokości jej emerytury powszechnej na podstawie art. 24 ustawy emerytalnej na nowo według stanu z dnia 12 stycznia 2021 roku, ale bez zastosowania art. 25 ust. 1b ustawy, przy przyjęciu średniej długości życia wg tabeli za 2021 roku i waloryzacji środków na koncie do dnia 20 styczna 2021 roku.

Stanowisko to nie zasługuje na uwzględnienie i jest sprzeczne z jednoznacznym brzmieniem art. 194 j ustawy emerytalnej.

Należy przypomnieć, że wnioskodawczyni złożyła wniosek o przyznanie prawa do emerytury powszechnej w dnia 12 marca 2014 roku. Wniosek ten nie został cofnięty, przed uprawomocnieniem decyzji o przyznaniu emerytury powszechnej decyzją z dnia 21 marca 2014 roku, a zatem wywołał on nieodwracalne skutki prawne. Data przejścia na emeryturę decyduje o tym w jaki sposób obliczana jest wysokość świadczenia, zgodnie z art. 26 ustawy emerytalnej, w tym o wysokość średniej długości życia i sposobie waloryzacji dokonywanej zgodnie z art. 25 i art. 25 a ustawy emerytalnej. Fakt wstrzymania jej wypłaty - wobec korzystniejszej wysokości emerytury wcześniejszej - niczego w tej kwestii nie zmienia. Fakt, że wypłata emerytury powszechnej została zawieszona z uwagi na to, że była świadczeniem mniej korzystnym od pobieranej emerytury wcześniejszej, nie oznacza, że prawo do emerytury powszechnej nie zostało zrealizowane. Decyzją z dnia 21 marca 2014 roku organ rentowy potwierdził spełnienie przez ubezpieczoną przesłanek warunkujących prawo do emerytury powszechnej w brzmieniu obowiązującym w chwili realizacji ostatniej z przesłanek, czyli złożenia wniosku emerytalnego, stwierdzając tym samym istnienie po stronie ubezpieczonej prawa do dochodzonego świadczenia, a nadto dokonał konkretyzacji tegoż uprawnienia, określając m.in. datę początkową wypłaty świadczenia oraz jego wysokość, zgodnie z przepisami obowiązującymi w chwili złożenia wniosku. Obecnie poprzez wprowadzenie nowelizacji ustawy emerytalnej ustawą z dnia 19 czerwca 2020 roku o zmianie ustawy o emeryturach i rentach korekcie uległ jedynie jeden element – wyliczenie podstawy wymiaru poprzez usunięcie możliwości odliczenia sumy kwot pobranych wcześniej świadczeń emerytalnych wysokości podstawy wymiaru. Natomiast pozostałe zasady ustalania wysokości emerytury określone w art. 25, 25a, art. 26 ustawy emerytalnej są nadal obowiązującymi, a jedynie wyłączenia doznał przepis art. 25 1b ustawy emerytalnej, co do wąskiej grupy ubezpieczonych, w tym wnioskodawczyni. Jednocześnie ustawodawca wprowadzając do porządku prawnego regulację zgodną z wyrokiem TK z dnia 6 marca 2019 roku, P 20/16 przepisem art. 194 j ustawy emerytalnej przesądził o braku możliwości ustalania wysokości emerytury „na nowo” czego domaga się ubezpieczona.

Waloryzacji podlegało natomiast ustalone na dzień 12 marca 2014 roku świadczenie emerytalne i zasady tej waloryzacji ZUS prawidłowo zastosował: w 2015 roku waloryzując wskaźnikiem 101,68% nie mniej niż o kwotę(...)zł, 2016 roku wskaźnikiem 100,24%, 2017 roku wskaźnikiem 100,44 % nie mniej niż o kwotę (...) zł, 2018 roku wskaźnikiem 102,98 %, 2019 roku wskaźnikiem 102,86 % nie mniej niż o kwotę 70zł, 2020 roku wskaźnikiem 103,56 % nie mniej niż o kwotę70 zł.

Natomiast odnosząc się do żądania wnioskodawczyni o zasądzenie wyrównania to mając na uwadze podniesione wyżej wywody oparte na regulacji prawnej zawartej w art. 194j ustawy emerytalnej nie znajdują uzasadnienia. Samo stanowisko wnioskodawczyni w tej mierze należy uznać za nielogiczne, bowiem domaga się z jednej strony wyliczenia świadczenia przy przyjęciu długości życia z 2021 roku, waloryzacji środków zaewidencjonowanych na koncie ubezpieczonej do dnia 20 styczna 2021 roku, a jednocześnie domaga się wyrównania tak wyliczonej kwoty za okres wsteczny od dnia 1 marca 2014 roku.

W tym stanie rzeczy Sąd Okręgowy w Lublanie uznał, że organ rentowy prawidłowo dokonał ponownego ustalenia wysokości emerytury Z. U. trafnie uznając, że spełnia ona warunki do przeliczenia z urzędu jej świadczenia zgodnie z regulacją art. 194 j ustawy emerytalnej.

Mając na względzie wskazane okoliczności Sąd Okręgowy w Lublinie i na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. oddalił odwołanie wnioskodawczyni jako niezasadne.