Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Lublinie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 8 lipca 2015 roku.

Sąd Okręgowy w Lublinie VIII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie: Przewodnicząca: Sędzia S.O. Dorota Stańczyk

Protokolant: p.o. prot. sąd. Joanna Zdunek

po rozpoznaniu w dniu 8 lipca 2015 roku w Lublinie

sprawy z wniosku K. Ż.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w B.

o prawo do emerytury

na skutek odwołania K. Ż.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w B.

z dnia 17 września 2014 roku znak:(...)

zmienia zaskarżoną decyzję i ustala wnioskodawcy K. Ż. prawo do emerytury od dnia 1 sierpnia 2014 roku.

Sygn. akt 2011/14

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 17 września 2014 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B. odmówił K. Ż. prawa do emerytury na podstawie art. 184 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz § 4 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. W uzasadnieniu decyzji wskazano, iż na dzień 1 stycznia 1999 r. nie został udowodniony wymagany 15 - letni okres pracy w szczególnych warunkach wykonywanej stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku, a jedynie uznano okres 9 lat,11 miesięcy i 17 dni. Tym samym wnioskodawca nie spełnił, w ocenie organu rentowego, łącznie wszystkich warunków wynikających z art. 184 ustawy emerytalnej. Zakład Ubezpieczeń Społecznych nie uwzględnił, jako pracy w szczególnych warunkach okresu od 20 sierpnia 1975 r. do 15 maja 1981 r. z tytułu zatrudnienia w Zakładzie (...) w Z., ponieważ istnieją rozbieżności pomiędzy zajmowanym stanowiskiem pracy wskazanym w świadectwie wykonywania prac w szczególnych warunkach z dnia 13 sierpnia 2014 r., tj. „funkcjonariusz pożarnictwa” a stanowiskiem pracy wskazanym w świadectwie pracy z dnia 15 kwietnia 2002 r., tj. „pomocnik przodownika roty” (decyzja k. 27 a.e.).

W dniu 25 września 2014 r. odwołanie od powyższej decyzji wniósł wnioskodawca K. Ż.. Z jego treści wynika, że domaga się zmiany zaskarżonej decyzji i przyznania prawa do emerytury w obniżonym wieku, przy uwzględnieniu pracy w warunkach szczególnych. W uzasadnieniu wskazał, iż nie jest w stanie przedłożyć świadectwa pracy, ponieważ zakład został zlikwidowany. Pracował wykonując czynności przodownika roty, co odpowiada stanowisku funkcjonariusza pożarnictwa, wykonując bezpośrednio prace, przy gaszeniu pożaru, ratowaniu mienia i zabezpieczaniu przed dalszym rozprzestrzenianiem się ognia (odwołanie k. 2 a.s.).

W odpowiedzi na odwołanie z dnia 29 października 2014 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych domagał się jego oddalenia, podnosząc argumenty leżące u podstaw zaskarżonej decyzji (odpowiedź na odwołanie k. 3-3v a.s.).

Sąd Okręgowy ustalił i rozważył, co następuje:

K. Ż., urodzony (...), w dniu 28 sierpnia 2014 r. złożył wniosek o emeryturę w obniżonym wieku emerytalnym (wniosek k. 1-7v a.e.). Zakład Ubezpieczeń Społecznych uwzględnił wnioskodawcy staż ubezpieczeniowy w łącznym wymiarze 25 lat, 6 miesięcy i 5 dni okresów składkowych i nieskładkowych, w tym 9 lat, 11 miesięcy i 17 dni prac w szczególnych warunkach. Nadto ustalił, że wnioskodawca nie przystąpił do otwartego funduszu emerytalnego (część II, pkt 2 wniosku o emeryturę - k. 3 a.e., decyzja k. 27 a.e.).

Akta emerytalne wnioskodawcy zawierają świadectwo wykonywania prac w szczególnych warunkach wystawione przez (...) Spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w P. z 13 sierpnia 2014 r., z którego wynika, że skarżący był zatrudniony w Centrali (...) Oddział (...) w Z. w okresie od 20 sierpnia 1975 r. do 15 maja 1981 r. i w tym okresie stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał prace funkcjonariusza pożarnictwa wymienione w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. (Dz. U. Nr 8, poz. 43) w wykazie „A” dziale XIV poz. 23, pkt. 4 na stanowisku funkcjonariusza pożarnictwa wymienionym w wykazie A dziale XIV poz. 23 pkt 1 stanowiącym załącznik Nr 1 do Zarządzenia nr 7 Ministra Przemysłu Chemicznego i Lekkiego z dnia 7 lipca 1987 r. w sprawie prac wykonywanych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze w zakładach pracy resortu przemysłu chemicznego i lekkiego (świadectwo wykonywania prac w szczególnych warunkach k. 13 a.e.).

Poza sporem pozostaje, że wnioskodawca na dzień 1 stycznia 1999 roku legitymuje się okresem składkowym i nieskładkowym w wymiarze 25 lat, 6 miesięcy i 5 dni okresów składkowych i nieskładkowych, w tym 9 lat, 11 miesięcy i 17 dni stażu prac w szczególnych warunkach, zaś w dniu 19 marca 2013 r. ukończył 60 lat życia i nie jest członkiem otwartego funduszu emerytalnego.

Sąd w toku niniejszego postępowania ustalił, że wnioskodawca K. Ż. ukończył kurs strażaka szeregowca zawodowego i z dniem 1 stycznia 1978 r. został mianowany do st. strażaka ze starszeństwem (k. 19 a.s., a w szczególności: rozkaz personalny nr 1/76 w sprawie nadania stopnia pożarniczego k. 8 a.o.).

Wnioskodawca w okresie od 20 sierpnia 1975 r. do 15 maja 1981 r. (tj. 5 lat, 8 miesięcy i 26 dni) był zatrudniony w Zakładzie (...) w Z. (następca prawny (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w P.) na stanowisku mundurowego funkcjonariusza pożarnictwa oraz pomocnika przodownika roty (kserokopia świadectwa pracy z dnia 15 maja 1981 r. k. 13 a.s., odpis świadectwa pracy z dnia 15 kwietnia 2002 r. k 7 znajdujących się we wniosku o ustalenie kapitału początkowego, akta osobowe wnioskodawcy, a w szczególności angaż z dnia 10 października 1980 r. k 19 a.s.). W powyższym zakładzie pracy znajdowała się zakładowa straż pożarna. Wnioskodawca na początku zatrudnienia złożył ślubowanie funkcjonariusza pożarnictwa oraz został wysłany w ramach delegacji na okres 3 miesięcy na kurs do szkoły pożarnictwa w L.. Była to szkoła z internatem, gdzie odbywały się szkolenia teoretyczne i praktyczno – bojowe. Podczas pracy w straży pożarnej odwołujący odbywał zasadniczą służbę wojskową, w ten sposób, iż odbywał normalną pracę w tym samym zakładzie pracy i wykonywał te same czynności otrzymując wynagrodzenie od zakładu pracy. Wnioskodawca pracował w systemie zmianowym. Jedna zmiana trwała 24 godziny, pracowało się przez 24 godziny, następnie 48 godzin było wolne. Na jednej zmianie było zatrudnionych 8 osób. Do zakresu obowiązków wnioskodawcy na zajmowanym stanowisku należało gaszenie pożarów, zabezpieczanie terenu przed rozprzestrzenianiem się ognia, zabezpieczanie pracowników. W lesie znajdowały się bunkry paliwowe i tam ciągle były pożary. Na terenie zakładu znajdowały się tory i tam pociągiem przyjeżdżało paliwo z ZSRR. W trakcie rozładunku paliwa z pociągu były podłączane szlaufy z cystern, które funkcjonariusze pożarnictwa, w tym wnioskodawca zabezpieczali przed pożarem, które bardzo często miały miejsce. Wnioskodawca przygotowywał także sprzęt przeciwpożarowy, tłumice, szpadle oraz pracował przy użyciu samochodu bojowego. Wnioskodawca zabezpieczał również przed pożarem cały teren zakładu. W przypadku zlecenia Komendy Wojewódzkiej Pożarnictwa funkcjonariusze pożarnictwa jeździli gasić pożary poza terenem zakładu pracy. Szczególne warunki pracy przejawiały się w tym, że ze zbiorników z benzyną wydostawał się gaz i można było się nim udusić (zeznania wnioskodawcy k. 14v, 26v-27 a.s.).

Powyższy stan faktyczny Sąd Okręgowy w Lublinie ustalił na podstawie dokumentów znajdujących się w aktach osobowych, aktach organu emerytalnego oraz zeznań wnioskodawcy K. Ż..

Sąd obdarzył wiarą dowody z dokumentów, jako że zostały sporządzone przez uprawnione do tego podmioty oraz nie budzą wątpliwości zarówno, co do formy, jak i treści, a także nie były kwestionowane przez strony.

Sąd obdarzył także wiarą zeznania wnioskodawcy, który wskazywał, że w trakcie zatrudnienia w Zakładzie (...) w Z. pracując na stanowisku „pomocnika przodownika roty” wykonywał te same czynności, co „funkcjonariusz pożarnictwa”, gdyż były to tożsame stanowiska pracy.

Odwołanie K. Ż. jest zasadne i zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z art. 184 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz. U. 2009, Nr 153 poz. 1227 ze zm.), mężczyznom urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 roku przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy osiągnęli okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 65 lat oraz okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27. Emerytura taka przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa.

Zgodnie z § 2 ust.1 Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8, poz. 43 ze zm.) okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy. Według § 3 cytowanego rozporządzenia za okres zatrudnienia wymagany do uzyskania emerytury, zwany dalej „wymaganym okresem zatrudnienia", uważa się okres wynoszący 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn, liczony łącznie z okresami równorzędnymi i zaliczanymi do okresów zatrudnienia. Natomiast § 4 ust. 1 rozporządzenia stanowi, że pracownik, który wykonywał prace w szczególnych warunkach, wymienione w wykazie A, nabywa prawo do emerytury, jeżeli spełnia łącznie następujące warunki:

1)  osiągnął wiek emerytalny wynoszący: 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn,

2)  ma wymagany okres zatrudnienia, w tym, co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

Jednocześnie, przepis art. 1 § 2 rozporządzenia stanowi, że właściwi ministrowie, kierownicy urzędów centralnych oraz centralne związki spółdzielcze w porozumieniu z Ministrem Pracy, Płac i Spraw Socjalnych ustalają w podległych i nadzorowanych zakładach pracy stanowiska pracy, na których są wykonywane prace w szczególnych warunkach, wymienione w wykazach A i B.

W przedmiotowej sprawie kwestią sporną między stronami było to, czy wnioskodawca posiada wymagany 15 – letni okres zatrudnienia w szczególnych warunkach. Zakład Ubezpieczeń Społecznych zakwestionował, bowiem przedłożone przez wnioskodawcę na tę okoliczność świadectwo wykonywania prac w szczególnych warunkach, albowiem istnieją rozbieżności pomiędzy zajmowanym stanowiskiem pracy wskazanym w świadectwie wykonywania prac w szczególnych warunkach z dnia 13 sierpnia 2014 r., tj. „funkcjonariusz pożarnictwa”, a stanowiskiem pracy wskazanym w świadectwie pracy z dnia 15 kwietnia 2002 r., tj. „pomocnik przodownika roty”. Wskazać jednak należy, iż wydanie świadectwa pracy wykonywanej w szczególnych warunkach, zawierających braki formalne lub brak takiego świadectwa nie ma decydującego znaczenia przy ocenie charakteru pracy. Nie stanowi ono dokumentu urzędowego w rozumieniu art. 244 § l i 2 k.p.c., gdyż podmiot wydający to świadectwo nie jest ani organem państwowym, ani organem wykonującym zadania z zakresu administracji państwowej. Tylko dokumenty wystawione przez te organy stanowią dowód tego, co zostało w nich urzędowo zaświadczone. Natomiast omawiane świadectwo traktuje się w postępowaniu sądowym, jako dokument prywatny w rozumieniu art. 245 k.p.c., który stanowi dowód tego, że osoba, która go podpisała, złożyła oświadczenie zawarte w dokumencie. Dokument taki podlega kontroli zarówno, co do prawdziwości wskazanych w nim faktów, jak i co do prawidłowości wskazanej podstawy prawnej (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 25 maja 2004 roku, III UK 31/04 OSNP 2005/1/13).

Należy zauważyć, iż w przeciwieństwie do postępowania przed organem rentowym, Sąd nie jest związany środkami dowodowymi określonymi dla dowodzenia faktów przed organami rentowymi. Zasadniczym celem postępowania przed Sądem jest, bowiem rozstrzygnięcie sprawy po dostatecznym, wszechstronnym wyjaśnieniu jej okoliczności spornych. Ułatwia to art. 473 k.p.c., który stanowi, iż w postępowaniu przed sądem w sprawach z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych nie stosuje się przepisów ograniczających dopuszczalność dowodu ze świadków i przesłuchania stron. Powyższe oznacza, że każdy fakt może być dowodzony wszelkimi środkami, które Sąd uzna za pożądane, a ich dopuszczenie za celowe. Wskazane okoliczności oznaczają, że brak świadectwa pracy w szczególnych warunkach nie może niweczyć prawa wnioskodawcy do ubiegania się o przedmiotowe świadczenie. Podnoszone, zatem przez organ rentowy rozbieżności pomiędzy zajmowanym stanowiskiem pracy wskazanym w świadectwie wykonywania prac w szczególnych warunkach z dnia 13 sierpnia 2014 r., tj. funkcjonariusz pożarnictwa” a stanowiskiem pracy wskazanym w świadectwie pracy z dnia 15 kwietnia 2002 r., tj. „pomocnik przodownika roty” nie przesądzają jeszcze, że ubezpieczony takiej pracy nie wykonywał.

Przeprowadzone w sprawie postępowanie dowodowe jednoznacznie wykazało, iż K. Ż. będąc zatrudnionym w Zakładzie (...) w Z. w okresie od 20 sierpnia 1975 r. do 15 maja 1981 r. (z wyłączeniem okresu 3 miesięcy, kiedy wnioskodawca odbywał kurs z zakresu pożarnictwa w L. tj. 5 lat, 5 miesięcy i 26 dni) w ramach obowiązującego go pełnego wymiaru czasu pracy stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał pracę funkcjonariusza pożarnictwa. Wykonywane przez niego prace należą do prac o znacznej szkodliwości dla zdrowia oraz o znacznym stopniu uciążliwości i są wymienione w wykazie A stanowiącym załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w dziale XIV pod poz. 23 wymienione są prace funkcjonariuszy pożarnictwa. W zarządzeniu Nr 7 Ministra Przemysłu Chemicznego i Lekkiego z 7 lipca 1987 r. oraz Ministra Hutnictwa i Przemysłu Maszynowego z 30 marca 1985 r. w wykazie A w dziale XIV pod poz. 23 wymienione są prace funkcjonariuszy pożarnictwa, w pkt 1 funkcjonariusz pożarnictwa. Zgodnie z poglądem zawartym w treścią wyroku Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 08.03.2012r. (III AUa 115/12), który należy w pełni podzielić, określenie „prace funkcjonariuszy pożarnictwa”, o których mowa w wykazie A dziale XIV poz. 23 cyt. rozporządzenia z 07.02.1983r. , jest pojęciem szerszym od użytego w § 9 ust.1 pkt 3 tego rozporządzenia „służba w jednostkach ochrony przeciwpożarowej przy wykonywaniu czynności o charakterze operacyjno-technicznym” i dotyczy m.in. pracowników danego zakładu pracy będących członkami zakładowych staży pożarnych.

W tym stanie rzeczy Sąd Okręgowy uznał, że wnioskodawca spełnił wszystkie warunki do przyznania mu prawa do emerytury w obniżonym wieku. Na dzień 1 stycznia 1999 roku udowodnił 25 lat, 6 miesięcy i 5 dni okresów składkowych i nieskładkowych, a (...). ukończył wymagany wiek 60 lat. Po uwzględnieniu pracy w szczególnych warunkach w wymiarze przekraczającym ustawowe 15 lat spełnia wszystkie przesłanki niezbędne do ustalenia prawa do świadczenia. Wobec powyższego Sąd, uznając odwołanie za uzasadnione, zmienił zaskarżoną decyzje i przyznał ubezpieczonemu prawo do emerytury od dnia 1 sierpnia 2014 roku. Określając początek nabycia prawa do emerytury Sąd miał na uwadze treść art.129 ust.1 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych zgodnie, z którym świadczenia wypłaca się poczynając od dnia powstania prawa do tych świadczeń, nie wcześniej jednak niż od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek lub wydano decyzję z urzędu. Ponieważ wnioskodawca złożył wniosek o emeryturę w dniu 28 sierpnia 2014 r., Sąd za datę początkową dla uprawnienia przyjął pierwszy dzień miesiąca złożenia wniosku.

Z tych względów i na podstawie powołanych przepisów oraz na mocy art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. Sąd Okręgowy orzekł jak w sentencji wyroku.