Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Lublinie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 15 października 2019 r.

Sąd Okręgowy w Lublinie XI Wydział Karny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący: Sędzia Mariusz Jaroszyński

Protokolant: Wioleta Zawadzka

przy udziale prokuratora Anny Stefańskiej – Karaś

po rozpoznaniu dnia 15 października 2019 r.

sprawy Z. S. urodzonego (...) w C., syna F. i B. z domuB.,

oskarżonego z art. 209 § 1 a kk i in.

na skutek apelacji wniesionej przez prokuratora

od wyroku Sądu Rejonowego w Chełmie

z dnia 19 lipca 2019 roku sygn. akt. II K 397/19

I. zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że:

1) uchyla rozstrzygnięcie wydane na podstawie art. 69 § 1 i 2 kk w zw. z art. 70
§ 1 kk o warunkowym zawieszeniu kary pozbawienia wolności oraz rozstrzygnięcie wydane na podstawie art. 72 § 1 pkt 3 kk;

2) orzeczoną karę pozbawienia wolności obniża do 5 (pięciu) miesięcy;

3) przyjmuje, iż zwolnienie od opłaty dotyczy obu instancji;

II. w pozostałej części zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy;

III. zwalnia oskarżonego od wydatków za postępowanie odwoławcze, obciążając nimi Skarb Państwa.

Sygn. akt XI Ka 845/19

UZASADNIENIE

Z. S. został oskarżony o to, że w okresie od sierpnia 2018 roku do dnia 5 czerwca 2019 roku w miejscowości Ż. województwa (...) uchylał się od wykonywania obowiązku alimentacyjnego względem syna P. S. określonego co do wysokości orzeczeniem Sądu Rejonowego w Chełmie w sprawie sygn. akt III RC 833/94 z dnia 21 grudnia 1995 roku, III RC 419/98 z dnia
6 kwietnia 1998 roku, III RC 593/99 z dnia 9 czerwca 1999 roku, III RDC 486/08 z dnia 18 września 2008 roku, III RC 893/09 z dnia 29 grudnia 2009 roku, narażając w/w syna na niemożność zaspokojenia podstawowych potrzeb życiowych, przy czym łączna wartość powstałych wskutek tego zaległości przekraczała równowartość trzech świadczeń okresowych, tj. o czyn z art. 209 § 1a k.k. w zw. z art. 209 § 1 k.k.

Wyrokiem z dnia 19 lipca 2019 r., wydanym w sprawie o sygn. akt
II K 397/19, Sąd Rejonowy w Chełmie:

I.  oskarżonego Z. S. uznał za winnego popełnienia zarzuconego mu czynu, wyczerpującego dyspozycję art. 209 § 1a k.k. w zw.
z art. 209 § 1 k.k. i za to na podstawie art. 209 § 1a k.k. wymierzył oskarżonemu karę 9 (dziewięciu) miesięcy pozbawienia wolności;

II.  na podstawie art. 69 § 1 i 2 k.k. w zw. z art. 70 § 1 k.k. wykonanie orzeczonej kary pozbawienia wolności warunkowo zawiesił oskarżonemu na okres próby
1 (jednego) roku;

III.  na podstawie art. 72 § 1 pkt 3 k.k. zobowiązał oskarżonego do wykonywania ciążącego na nim obowiązku łożenia na utrzymanie syna P. S.;

IV.  na podstawie art. 624 § 1 k.p.k. zwolnił oskarżonego od ponoszenia kosztów sądowych w zakresie opłaty oraz wydatków, którymi obciążył Skarb Państwa.

Apelację od powyższego wyroku złożył prokurator. Zaskarżając go w części dotyczącej orzeczenia o karze na niekorzyść oskarżonego Z. S. zarzucił obrazę przepisów postępowania mającą wpływ na treść orzeczenia,
a mianowicie art. 387 § 3 k.p.k. w zw. z art. 366 k.p.k., polegającą na zaniechaniu uzależnienia uwzględnienia wniosku oskarżonego o wydanie wyroku skazującego od dokonania w nim stosownej zmiany, co skutkowało wymierzeniem oskarżonemu Z. S. kary 9 (dziewięciu) miesięcy pozbawienia wolności
z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres próby wynoszący 1 (jeden) rok, podczas gdy brak było przesłanek do zastosowania wobec oskarżonego środka probacyjnego określonego w art. 69 § 1 k.k.

Podnosząc powyższy zarzut prokurator wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i przekazanie sprawy Sądowi Rejonowemu II Wydział Karny
w Chełmie do ponownego rozpoznania.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Wywiedziona apelacja jest zasadna i zasługuje na uwzględnienie.

Rację należy przyznać prokuratorowi, iż w sprawie niniejszej brak było przesłanek do zastosowania wobec oskarżonego środka probacyjnego określonego
w art. 69 § 1 k.k. Sąd Rejonowy błędnie przyjął (co sam dostrzegł), iż doszło do zatarcia skazania Z. S. w sprawie II K 52/16 Sądu Rejonowego we Włodawie. W konsekwencji podniesionego uchybienia istotnie doszło do obrazy art. 387 § 3 k.p.k. mającej wpływ na treść orzeczenia.

Jednakże, wbrew argumentacji prokuratora zawartej w apelacji, brak zatarcia skazania nie jest skutkiem niewykonania przez Z. S. orzeczonego wobec niego środka kompensacyjnego – nawiązki na rzecz S. Ś. we wskazanej wyżej sprawie. Nie rozważając szerzej problematyki związanej z zatarciem skazania w przypadku śmierci beneficjenta nawiązki, gdyż nie jest to istotą niniejszej sprawy, stwierdzić należy, iż ze wskazanego w apelacji punktu widzenia do zatarcia skazania by doszło. Otóż S. Ś. zmarł 7 października 2016 r. (akt zgonu k. 93). Natomiast nawiązka z tytułu szkód niemajątkowych, jako dotycząca praw ściśle związanych z osobą uprawnionego, wygasa wraz z jego śmiercią.

Jednakże, przed upływem okresu zatarcia skazania w sprawie II K 52/16 Sądu Rejonowego we Włodawie, które nastąpiłoby 21 kwietnia 2019 r., doszło w dniu
3 listopada 2018 r. do prawomocnego skazania Z. S. za czyn z art. 209 § 1a k.k. w zw. z art. 209 § 1 k.k. w sprawie VII K 619/18 Sądu Rejonowego
w Chemie. Tym samym, uwzględniając treść art. 108 k.k., nie doszło wobec Z. S. do zatarcia skazania w sprawie II K 52/16 Sądu Rejonowego we Włodawie. Zgodnie bowiem z przywołanym przepisem jeżeli sprawcę skazano za dwa lub więcej nie pozostających w zbiegu przestępstw, jak również jeżeli skazany po rozpoczęciu, lecz przed upływem, okresu wymaganego do zatarcia skazania ponownie popełnił przestępstwo, dopuszczalne jest tylko jednoczesne zatarcie wszystkich skazań.

Uwzględniając powyższe, wykluczona jest więc możliwość zastosowania
w sprawie niniejszej wobec Z. S. instytucji warunkowego zawieszenia wykonania kary pozbawienia wolności – art. 69 § 1 k.k., co de facto trafnie podniósł prokurator stawiając zarzut naruszenia art. 387 § 3 k.p.k.

Wbrew jednak wnioskowi końcowemu apelacji nie zachodzi konieczność uchylenia zaskarżonego wyroku i przekazania sprawy Sądowi Rejonowemu w Chełmie do ponownego rozpoznania. Nie zostały bowiem spełnione, uprawniające do takiego rozstrzygnięcia, przesłanki wskazane w art. 437 § 2 zdanie drugie k.p.k. W sprawie nie występują okoliczności, o jakich mowa art. 439 § 1 k.p.k. i art. 454 § 1 k.p.k. Nie ma także konieczności przeprowadzenia na nowo przewodu w całości. Wystarczającym jest wyłącznie dokonanie stosownej, formalnoprawnej korekty zaskarżonego orzeczenia w postępowaniu odwoławczym w oparciu o już zgromadzony i niebudzący zastrzeżeń materiał dowodowy ( vide: uchwała siedmiu sędziów Sądu Najwyższego - Izba Karna z dnia 25 września 2013 r., I KZP 5/13 przypomniana ostatnio m.in.
w wyroku Sądu Najwyższego - Izba Karna z dnia 21 sierpnia 2019 r., IV KS 19/19).

Mając na uwadze powyższe rozważania, Sąd Okręgowy zmienił zatem zaskarżony wyrok Sądu Rejonowego w Chełmie w ten sposób, że uchylił rozstrzygnięcie wydane na podstawie art. 69 § 1 i 2 k.k. w zw. z art. 70 § 1 k.k.
o warunkowym zawieszeniu kary pozbawienia wolności, gdyż w niniejszej sprawie przedmiotowa instytucja, wobec braku zatarcia skazania w sprawie II K 52/16 Sądu Rejonowego we Włodawie, nie może mieć zastosowania. W konsekwencji należało również uchylić rozstrzygnięcie sądu I instancji wydane na podstawie art. 72 § 1 pkt
3 k.k.

Dokonując powyższej modyfikacji zaskarżonego wyroku Sąd odwoławczy uznał, iż kara 9 (dziewięciu) miesięcy pozbawienia wolności, orzeczona w postaci bezwzględnej, jest jednak rażąco niesprawiedliwa w zmienionym układzie procesowym. Dlatego też, w oparciu o art. 440 k.p.k. orzeczoną wobec Z. S. karę pozbawienia wolności obniżono do 5 (pięciu) miesięcy, uznając ją za sprawiedliwą i adekwatną represję świadczącą o braku pobłażliwości dla sprawców tego rodzaju przestępstw, która odniesie zamierzony skutek w zakresie prewencji tak ogólnej jak i szczególnej.

W pozostałej części zaskarżony wyrok wolny jest od nieprawidłowości podlegających uwzględnieniu niezależnie od granic zaskarżenia i podniesionych zarzutów.

Rozstrzygnięcie o zwolnieniu oskarżonego Z. S. od opłaty za obie instancje oraz wydatków za postępowanie odwoławcze znajduje swoje uzasadnienie w treści art. 624 § 1 k.p.k. w zw. z art. 634 k.p.k. – ze względów słuszności, gdyż zaskarżone orzeczenie wymagało korekty na skutek uchybienia popełnionego przez Sąd Rejonowy.

Mając powyższe na względzie Sąd Okręgowy orzekł jak w wyroku.

Mariusz Jaroszyński